Veralgemenisering is een goede techniek om gesprekken over schuld, onschuld, gelijk of ongelijk binnen 12 seconden af te ronden. De "Ach, iedereen heeft wel eens iets," en "Niemand is volmaakt" -achtige opmerkingen werken als effectieve blusdekens.
Wie had er bijvoorbeeld meer schuld in de tragedie rondom het verraad, de uitlevering, het lijden en de dood van Christus? Een te lezen en te horen veralgemenisering in deze context is wel dat het niet zoveel uitmaakt want aan het eind van de dag hadden we allemaal hetzelfde gedaan. Dit besef van algemene schuld neemt niet weg dat er ook zoiets als individuele schuld bestaat. Ik kan binnen de relatieve grenzen van de vermeende vrijheid waarbinnen ik me beweeg, door mijn keuzes een keten van oorzaak en gevolg in gang zetten die anderen "dwingt" tot het nemen van beslissingen die ze zonder mijn actie niet zouden hebben (hoeven) nemen. Ik kan bijvoorbeeld mijn vrouw aanklagen voor huiselijk geweld. Uiteindelijk zal een rechter daarover een uitspraak moeten doen aan de hand van de informatie die hij krijgt van de aanklager en verdediger.
Zo wordt Pilatus geconfronteerd met de gevolgen van het verraad van Judas. Pilatus moet uit hoofde van zijn plaats in het verhaal iets met die informatie doen en zwicht uiteindelijk onder de druk van de massa. Jezus meldt dat de man die hem uitleverde echter de grootste schuld heeft (Joh. 19). Judas had beter kunnen weten. Die was immers "verlicht" maar kiest desondanks voor de weg van verraad.
Wegkruipen achter generalisaties (iedereen doet het) lijkt veilig maar is onvolwassen omdat het de eigen verantwoordelijkheid naar de achtergrond schuift. De grijpstuivers die ons leven zouden moeten verrijken leiden uiteindelijk naar leegte, schaamte en doffe ellende. Daar kan Judas over meepraten. De waarheid kennen en desondanks tegenovergesteld handelen kan nooit met een generalisatie worden bedekt. Leven met een leugen is dan ook slecht voor de gezondheid; die van de betrokkene zelf maar ook voor de levens van hen die in de keten, die zo'n leugen voortbrengt, verstrikt raken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten