De zondag

Zeventien teams leuken vandaag de diensten in zeventien verschillende kerken op. Vrijwel al die kerken krijgen een 'zendingsgetuigenis' te horen, waarmee een traditie in ere wordt gehouden die is ingezet door de piëtisten* in de 17e en 18e eeuw.
De protestantse zendingsbeweging is buiten de toenmalige kerkstructuren en denominaties ontstaan; de ware kerk is onzichtbaar en de eenheid van de gelovigen gaat dwars door kerkmuren heen en geldt allen die zich 'gewassen weten door het bloed". Deze beweging legde en legt de nadruk op de individuele bekering.

Zonder het te beseffen bevestigt het gemiddelde zendingsgetuigenis de scheiding tussen de geïnstitutionaliseerde kerk en de zendingsorganisatie.
Ondanks de inspanningen van organisaties en kerken om te integereren of het gat te dichten blijft het zendingsgebeuren toch nog heel veel een kwestie van "wij" en "zij". "Wij" leven uit geloof en "zij" hebben en gewone baan. Een bijbelse basis kan hiervoor niet worden gevonden.

Gisteren werd ik aangesproken door een iemand die me herinnerde aan iets wat hem altijd bij was gebleven uit een toespraak die ik hield op de universiteit van Mebourne in 2002.
Ik blijk te hebben gezegd dat het onmogelijk is om het zendingsveld op te gaan (Het zendingsveld op gaan hoort ook bij deze Piëtistische erfenis; "de Heer leidde me naar het zendingsveld"). Technisch en Bijbels gezien is het onmogelijk om naar het zendingsveld te gaan omdat je daarmee indirect zegt dat de plek waar je nu bent, dat niet is. En dat kan dus helemaal niet. Jezus zegt dat de akker de wereld is en niet een paar stukjes van die wereld.
Het degradeert onbewust degenen die die roeping of leiding niet hebben tot een soort van tweederangs burgers die hun tijd uitzitten op aardappelveld, fabriek, kantoor of anderszins.

Hoe kunnen we ooit de miljoenen gelovigen mobiliseren als we de tweedeling in stand houden?
Niet dus.
Tenzij we oprecht en eerlijk langszij de kerk komen, haar respecteren, waarderen, toerusten en bemoedigent om dat te zijn waartoe God haar heeft geroepen: Zijn spreekbuis naar de wereld toe.

* In 1675 publiceerde Phlipp Jacob Spener zijn Pia desideria of Ernstige Wensen voor een Hervorming van de Ware Evangelische Kerk. In deze publicatie deed hij zes voorstellen om de Kerk te hervormen:
1. de ernstige en grondige studie van de Bijbel in particuliere bijeenkomsten, de ecclesiolae in ecclesia (letterlijk: kerkjes in de kerk)
2. iedere christen heeft een ambt, een taak in de kerk ("algemeen priesterschap der gelovigen")
3. de kennis van christendom moet in de praktijk worden toegepast
4. heterodoxen en ongelovigen moeten niet worden bestreden door bittere aanvallen of uitleg van de ware leer, maar door hen sympathiek en vriendelijk te behandelen
5. in de theologische opleiding aan de universiteiten, moet meer aandacht besteed worden aan de praktijk van het godsdienstige leven
6. de prediking moet praktisch en minder dogmatisch zijn

Onder andere vanuit deze hervormingen (Nadere Reformatie) ontstond de moderne zendingsbeweging.
Kritiek hierop betreft vooral het verwijt, dat de gelovigen zich te zeer terugtrekken in zichzelf om zich op hun persoonlijke heil te concentreren en daardoor geen maatschappelijke verantwoordelijkheid meer op zich zouden nemen.