Wat moet die Geest daar?

En wat doet die Geest daar in Genesis 1:2? Zwevend over dat inktzwarte en levenloze water. Let wel, er was geen licht; geen zon, maan of sterren. Slechts volkomen duisternis. Interessante, creatieve speculaties doen de ronde: "Nu wordt onze aandacht gericht op het leven gevende water en niet de oervloed. De activiteit is die van de Geest van God en niet een geweldige storm die over het water zweept." (Allen P. Ross, Creation and Blessing, 107).

Maar het beeld is eerder dat van het feit dat God boven die chaos staat en opereert. Een dergelijk beeld komen we tegen in Deuteronomium 32:11 waar hetzelfde woord wordt gebruikt voor de arend die over zijn jongen waakt en voortdurende erboven blijft zweven.

Genesis blijft fascineren. Ik heb er steeds minder moeite mee om dingen niet te weten. De schoonheid van het mysterie, noem ik het maar. Het is ook zo modern om alles te willen weten. Ik ben post-modern, hetgeen onder andere betekent dat ik geen probleem heb om met schijnbare tegenstellingen en onbeantwoorde vragen te leven.

Als ik het verhaal van Genesis herlees, groeit mijn ontzag voor de grootheid van God, zie ik Zijn onbedwingbare verlangen om te scheppen en om Zichzelf daarin gereflecteerd te zien. God, wat bent U groot!

Hieronder nog een leuke paradox voor de liefhebber.

De wigparadox is een optische illusie die op de toeschouwer paradoxaal overkomt. Op de afbeelding hieronder staat de wigparadox in beeld gebracht. Er staan twee, op het eerste gezicht even grote, vierkleurige driehoeken, beide opgebouwd uit dezelfde vormen, die enkel anders gerangschikt zijn. Er ontstaat een paradox doordat in de onderstste figuur een vakje meer lijkt nodig te zijn om de driehoek te vormen.

Voor een verklaring, klik hier.

Chaos!

Hoe makkelijk lezen we er niet overheen dat, toen God in het begin de hemel en de aarde schiep, deze aarde woest en doods was en de oervloed in duisternis was gehuld. Het was een chaos! Leert de Bijbel ons echter niet dat God iets uit het niets maakt. Maar chaos is al iets. Waar kwam die chaos vandaan?

De auteur van Genesis probeert het niet uit te leggen. Zijn taak is om aan te geven dat God er in het begin was en dat al het geschapene, alle materie, Hem toebehoort.

Latere openbaringen geven iets meer inzicht maar het blijft toch een heel groot en onbekend terrein en veel vragen zullen altijd onbeantwoord blijven. Hoe lang heeft de aarde in chaos verkeerd? Een dag? Twee dagen? Een week? Een jaar? Honderd jaar? Een miljoen jaar? Het antwoord blijft gissen.

Velen verbinden de chaos aan het verhaal over de val van satan in Ezechiël 28. Deze val zou tot de beschreven chaos hebben geleid en Genesis 1 kan dan gezien worden als Gods eerste stap in de weg naar herstel en verlossing. Dit beeld loopt parallel aan het beeld dat de Bijbel schetst van de dag waarop God de aarde (in de toekomst) rechtvaardig zal oordelen en alle dingen nieuw zal maken.

Hoe dan ook, in de discussie over een jonge of een oude aarde wordt dit te gemakkelijk over het hoofd gezien. Het ook zo'n volkomen zinloze discussie die de mens afleidt van de veel belangrijkere vraag die om een antwoord vraagt: God was er eerst, voor alle dingen en Hij is de schepper, de ontwerper van alle leven. Als Hij mij heeft gemaakt, behoort mijn leven Hem toe. Wat doe ik daarmee? Wijd ik mijn leven aan Hem toe of blijf ik mijn eigen god?

Hieronder een voorstelling van hoe die chaos eruit moet hebben gezien. De afwezigheid van welke mogelijke lichtbron dan ook maakt het moeilijk om te zien wat er zich daadwerkelijk afspeelt. Kijk goed en gebruik je fantasie!

Aanroepen

Een opmerkelijke gebeurtenis (een van de vele) in het Genesis verhaal is dat na verloop van tijd "men de naam van de Heer begon aan te roepen." We lezen eerst over de vorming van cultuur (stad bouwen, rondtrekkende veehouders, ontwikkeling van muziek en muziekinstrumenten, brons- en ijzerwerkers). Zonder er meteen van alles in te willen lezen blijft het frappant dat de mens, nu ver van God weg, zich toch bewust is van het hogere en dat begint aan te roepen, te benoemen, te proclameren, te aanbidden. En dat terwijl de Heer (JHVJ) zich nog niet als zodanig had bekendgemaakt. Dat kwam pas aan de beurt toen Mozes de zijn spectaculaire ontmoeting met God had.

Ze begonnen dus niet de Heer aan te roepen maar "slechts" de naam van de Heer. Hoe zouden ze dat gedaan hebben?

Ik probeer het me zo voor te stellen: ik vertel niemand hoe ik heet maar laat al die niemanden wel weten dat ik in de buurt ben. Bijvoorbeeld door de verhalen van mensen die me uit het verleden kennen. Of, men weet van mijn bestaan middels deductie; het nachtelijk staren in de eindeloze leegte van het universum, de verwondering over hoe leven ontstaat en groeit, de verbazing over de complexiteit van van alles en nog wat (Want wat een mens over God kan weten is hun bekend omdat God het aan hen kenbaar heeft gemaakt. Zijn onzichtbare eigenschappen zijn vanaf de schepping van de wereld zichtbaar in zijn werken, zijn eeuwige kracht en goddelijkheid zijn voor het verstand waarneembaar, Rom. 1:19-20).

Ten slotte, zonder dat iemand me ooit heeft gezien, kennen ze me allerlei eigenschappen toe en gaan deze benoemen.

De genadige God laat, hoewel we in een gebroken wereld leven, voldoende sporen achter om de mens Hem te doen aanroepen.

En dat aanroepen leidt tot openbaring van Zijn wezen en bedoelingen. Aanroepers komen uiteindelijk bij Christus uit. De zoon van God die onze gebrokenheid op zich heeft genomen en die door zijn Geest ons hart aansluit op het hart van de Vader.

Is de mens Gods grootste sta-in-de-weg?

Her en der lezen en horen we over opwekkingen. Op het CIP kom je van alles tegen en de, soms bizarre, reacties op de bijdragen zijn interessant leesvoer. Er sluimert in ieder mens wel een verlangen naar een ingrijpen van hogerhand met, hopelijk, een gunstige uitkomst voor ons allemaal. Er is maar weinig nodig om die sluimering aangewakkerd te zien tot een ruige storm. De film Avatar, geheel geproduceerd in een studio, zou aanzetten tot depressie en zelfmoord. Of het waar is of niet, laat ik in het midden. Een romantische film waarin twee geliefden elkaar uiteindelijk in de armen sluiten kan eenzelfde gevoel van heimwee naar het volmaakte oproepen.

Over de vraag waarom de opwekking uitblijft verschillen de meningen. De een vindt dat de mens zelf het grootste obstakel is en dat er eerst verootmoediging moet plaatsvinden. Een ander gelooft dat, als we een kritieke massa bidders op het Malieveld bijeen krijgen, God de sluizen van de hemel gaat openen. Weer een ander vindt dat Gods soevereiniteit voldoende is om een opwekking op gang te brengen omdat het niet zo slim is om te wachten tot voldoende mensen zich hebben verootmoedigd (de opwekking wordt door God aangewakkerd en niet door de mens).

Verootmoediging kun je niet organiseren en ik geloof dat verootmoediging, waarbij we ons vrijwillig in onze gebrokenheid onderwerpen aan Gods gezag en genade, al opwekking is. Als verootmoediging de voorwaarde voor een opwekking is, kan het niet anders dan dat die verootmoediging al een werk van God in ons leven is.

In ons Westerse denken hebben we er een sommetje van gemaakt. Als ik me verootmoedig, gaat God zegenen en antwoorden. Het gevaar is echter dat de motivatie tot verootmoediging het verwachte resultaat is. De kans is daarbij groot dat de verootmoediging inhoudsloos is; een euro in de automaat en een zakje chips in de opvangbak (of hoe dat ook heet).

Verootmoediging ongeacht de uitkomst waar opwekking begint.

Overstroming

In Genesis 4 vinden we het verhaal van de broers Kaïn en Abel. De opdracht van God tot het bewerken van de aarde leidt onder andere tot werkverdeling. Kaïn wordt landbouwer en Abel veehouder. Op een gegeven moment brengen de broers een offer aan God; de opbrengst wordt aan de Heer gewijd. Nu merkt de Heer Abel's offer op maar voor het offer van Kain schijnt Hij geen belangstelling te hebben.

De gangbare evangelische verklaring hiervoor is dat Abel intuïtief begreep dat er bloed moest vloeien en Kain daar zo'n beetje blind voor was. Maar is dat juist?

"Dat God het offer van Kain niet aanzag, moet niet afgeleid worden uit zijn gezindheid, ookniet uit verkeerd offermateriaal en evenmin uit de eventuele omstandigheid dat hij het opeen verkeerde manier bracht. Veeleer wordt in de taal van het oude verhaal tot uitdrukking gebracht, dat de een in zijn beroep voorspoed had en de ander niet. Het ervaren van de toe- of afwending van God is hier hetzelfde als het ervaren van het al of niet gezegend worden. Van voorspoed of mislukking. Daarmee wil de verhaler zeggen dat Kain er geen schuld aan had. dat zijn arbeid niet gezegend wordt; dat moet juist onverklaard blijven. Het behoort tot de oerervaring van de mensheid, dat gelukken of mislukken niet verstandelijk verklaard kunnen worden: God ziet het offer van de een aan, dat van de ander ziet hij niet aan. ...bij gelijke condities en gelijke wil om te werken gelukt het de een wel en de ander niet. Daarin ligt een van de wereldwijde conflictmotieven tussen broers.." (Dr. C. Westerman, Genesis 1, Kok, Kampen, 1986, 51). Het verschil tussen Kain en Abel is onder andere, volgens Hebreeen 11:4, dat Abel geloof demonstreerde. Mogen we hieruit concluderen dat juist het geloofsaspect bij Kaïn ontbrak en hij alleen oog had voor wat zich in het zichtbare afspeelde en het grotere verhaal waarin God de hoofdrol speelt niet zag? We zien dit in zijn reactie: Kaïn reageert met jaloersheid en slaat Abel dood. En dat terwijl God ook Kaïn wilde bemoedigen, "Handel je goed dan kun je toch iedereen recht in de ogen kijken? Handel je slecht, dan ligt de zonde op de loer, begerig om jou in haar greep te krijgen, maar jij moet sterken zijn dan zij" (Genesis 4:7).

Waar het mij om gaat is dat we voorzichtig moeten zijn met interpretaties die alleen mogelijk zijn als je de de toekomstige context erbij betrekt.
Bijvoorbeeld: het belang van het bloedvloeien, dierenoffers en altaren waarop geofferd wordt, komt pas veel later aan de orde.
Zo vinden we in Genesis 3 en 4 een genadige God die de doodstraf niet uitvoert maar de schaamte bedekt, de vrouw die moeder wordt en de naam "leven" krijgt. "De ver van God levende mens blijft de door God gezegende" (Westerman, 45).
Ook na de broedermoord is God degene die genade betoont en Kain met een geweldige belofte de wereld in stuurt. Genesis stroomt over van vergeving!

Marc Chagall, La Bible - Cain et Abel, 1960

Dierenvellen

.

In het verhaal over Adam en Eva in het paradijs wordt al snel de nadruk gelegd op het feit dat we schuldig tegenover Hem staan, onder de vloek leven en tegelijk uitzicht krijgen op een oplossing in de toekomst. De dierenvelletjes in 3:20 zouden de inleiding zijn op het onschuldige bloed dat moest vloeien om Gods toorn nog enigszins in toom te houden. Ik herinner me nog de bijbelleraars die iets in de zin van "zie je hoe mooi het is dat we direct na de zondeval al over het belang van onschuldig bloed leren" zeiden.

Er is echter niets moois aan. Het is vreselijk dat een onschuldige moet sterven om het tussen de schuldeiser en schuldige weer goed te maken.

In de dierenvelletjes, zo is mij geleerd, is Christus al te zien. En dat klopt helemaal als je naar het verlossingsplan kijkt vanuit het oogpunt van schuld en onschuld.

Als je in het verhaal de feiten observeert, zie je dat de reactie van Adam en Eva schaamte en angst is (3:10). Je kunt dan zeggen dat dat komt omdat ze zich schuldig voelden. Heel goed mogelijk. Wat ik duidelijk wil maken is dat het goed is om ook aandacht aan die schaamte en angst te geven.

Het is God zelf die, voordat Hij ze uit de hof van Eden wegjaagt, kleren van dierenvellen maakt en ze de mens aantrekt. Hij bedekt hun schaamte! Er is nog geen sprake van eerherstel, want daar is meer voor nodig maar in ieder geval kunnen ze blijven leven. Dat wegjagen is een slimme en weldoordachte zet. Als ze zouden blijven en van de levensboom eten, dat zou hun lot voor eeuwig bezegeld zijn geweest en zou het leven nooit het niveau van dierenvelletjes kunnen overstijgen. De dood deed haar intrede waardoor (weder)geboorte mogelijk werd. Was het liefde dat God deed besluiten om kleren voor de mens te maken en hen uit de hof van Eden te verjagen? Het was noodzakelijk om een oplossing te kunnen faciliteren. Die oplossing, Christus, neemt de schuld weg, herstelt de eer en bevrijdt van angst! Ik noem dat Goed Nieuws.

Drie bomen

Drie bomen hadden grootse plannen om iets belangrijks te worden en ze baden dat God hen daarbij zou helpen. De eerste boom werd een voerbak waaruit vermoeide dieren konden drinken. Het werd een speciale voerbak, waarin later het baby'tje Jezus werd gelegd.

De tweede boom werd een boot van waaruit Jezus later Zijn discipelen zou leren.

De derde boom werd gebruikt als martelwerktuig, een kruis waaraan misdadigers genageld werden. In eerste instantie was de boom daar erg verdrietig over totdat op een dag ene Jezus van Nazareth aan hem werd vastgespijkerd. In plaats van het gebruikelijke gekerm en geklaag hoorde de boom Jezus zeggen "Vader, vergeef het hun," worden die de weg naar het paradijs opende voor de misdadiger die naast Jezus werd gekruisigd. Toen begreep de boom dat hij van iets heel bijzondere getuige was geweest.

In de ondergrondse kerk in Oost Europa werd deze vergelijking vaak verteld om hen die leden om hun geloof, te bemoedigen.

Weer thuis na een intensieve week in Italië. Ik ben weer wat wijzer (intercultureel intelligenter) geworden en nu is het zaak om het geleerde in praktijk te gaan brengen.

Bevoorrecht

Zojuist een lange wandeling gemaakt door de vallei en ik realiseerde me opnieuw wat een geweldig voorrecht het is om dit allemaal te kunnen doen. Hoewel er weinig tijd is om de toerist uit te hangen kan ik gelukkig wel hier en daar een uurtje pakken. De stilte hier is overweldigend en ik merk dat alle stemmetjes in mijn hoofd tot rust komen. Ik kan zowaar focussen!

Wat ik deze week leer kan ik meteen in de praktijk gebruiken en dat maakt het bere-interessant. Er is nog relatief weinig studie gedaan naar cultuur. Hoewel vrijwel alle academische studies en publicaties het over cultuur hebben (antropologie, psychologie, sociologie, theologie, enz) is de studie van cultuur op zich relatief nieuw. Vooral een geïntegreerde kijk op, en studie van cultuur is fascinerend en er moet nog veel studie gedaan worden die ertoe gaat bijdragen dat we op een goede manier onze culturele intelligentie ontwikkelen waardoor we beter in staat zijn om om een gezonde manier te co-existeren. Culturele integratie is waarschijnlijk een onmogelijkheid en zullen we altijd moeten streven naar culturele ruimte voor iedereen.

Interculturele Intelligentie

Ik leer weer een heleboel nieuwe dingen deze week. Een van de "dingen" is dat de ontwikkeling van Westerse theologie vooral vanuit de gedachte van Schuld en Onschuld is ontwikkeld. Van daaruit is het accent op verlossing en bevrijding te begrijpen.

Er zijn echter nog twee belangrijke culturele invalshoeken. Die van Eer en Schaamte en die van Macht en Angst. Dat heeft gevolgen voor de ontwikkeling van de theologie in bijvoorbeeld Azië en Latijns Amerika. Een theologie waar eerherstel centraal staat of waar de machtsverhoudingen worden opgeheven. Is de ene benadering beter van de andere? Als je de Bijbel er op naslaat, bijvoorbeeld Genesis 3, dan kom je deze drie benaderingen tegen. Ze definiëren het verschil van de verhoudingen voor en na de zondeval. Adam en Eva's reactie op de breuk met God vertaalde zich in schaamte, angst en schuld. In het Westen ligt de nadruk vooral op schuld en onschuld: als je zondigt, is God boos op je en er is genoegdoening nodig om het evenwicht in de relatie te herstellen. In Azië staat het gezichtsverlies centraal en men zoekt naar wegen die tot eerherstel leiden.

Nu is het zo dat we, doordat we binnen een bepaalde cultuur opgroeien, zullen denken dat onze benadering en interpretatie superieur is aan de andere benaderingen. Maar kun je spreken van een betere of een minder goede benadering?
Onze theologie is voor meer dan 40% cultuur. Door te willen leren van andere benaderingen kunnen we groeien naar een evenwichtigere interpretatie.

Waldenzen

Vandaag wat van de geschiedenis van de vallei waar ik nu ben geleerd. De vallei is de enige protestantse plek in Italie en kent een unieke historie. Hieronder staat daar het een en andere over geschreven. heb ik van Wikipedia. Ik had nog nooit van de Waldenzen gehoord maar die wonen dus hier. Ieder jaar wordt hun "bevrijding" gevierd met een optocht waarbij aan het eind, op de top van een heuvel die over Bobbio uitziet, een groot vuur wordt ontstoken. Dat gebeurd nu al sinds 1848 toen de Waldenzen hun burgerrechten terugkregen en het catogorische uitmnoorden door de katholieken stopte. Bij het kampvuur worden psalmen en gezangen gezongen. Onze club liep dus mee om samen met de Waldenzen deze bevrijding te gedenken. Naast het centrum waar ik verblijf is een afgrond waarin vrouwen en kinderen werden gegooid omdat hun familie de Bijbel las!

De Waldenzen, ook armen van Lyon genoemd, waren een Middeleeuwse religieuze beweging. Zij wilden dicht bij de bijbel blijven, welke zij beschouwden als de enige geloofsautoriteit. Mannen en vrouwen dienden hun leven op de bijbel te baseren. Ze beleden geen dualisme zoals de albigenzen.

De groep ontstond in 1175 ten oosten van de Franse stad Albi. De Lyonese koopman, Petrus Waldo (of Waldus, ook Valdez) las in het evangelie volgens Mattheus 19:21 dat Jezus een rijke jongeman opdraagt al zijn bezit te verkopen ten bate van de armen. Valdez raakte hiervan zo onder de indruk dat hij besloot dit voorbeeld te volgen. Hij gaf zijn bezit aan de armen en ging prediken. Het evangelieliet hij vertalen in het Occitaans, de streektaal van Zuid-Frankrijk, waardoor het ook voor de gewone mensen goed te begrijpen was. Petrus en zijn volgelingen trokken rond om hun kennis van de bijbel te verspreiden. Zij brachten daarbij kritiek uit op de levenswijze van de rijke geestelijken.

In het begin greep de kerk niet in, maar in 1184 werd de beweging door paus Lucius III veroordeeld en werden de volgelingen geëxcommuniceerd. Toch nam hun aantal toe in Zuid-Frankrijk en Noord-Italië. Ze werden gesteund door de Zuid-Franse adel, die zich op deze wijze los wilde maken van de koning van Frankrijk. Maar de koning sloot zich aan bij de paus en de Waldenzen werden hevig vervolgd.

De Waldenzen verwierpen de eed, de wapendracht en allerlei kathaarse theorieën, later verwierpen ze ook kerkelijke gewoonten zoals aflaatpraktijken en het opdragen van missen voor de overledenen.

Het vierde Lateraans concilie in 1215 bracht hun groep onder bij de haeretii (haeresis: scheuring, Cor 12:19). Ze werden door de inquisitievervolgd. In 1488 werd een kruistocht tegen hen gericht; ze verborgen zich echter in de dalen van de Alpen, ten zuidwesten van Turijn.

Tijdens de periode van de reformatie (zestiende eeuw) sloot een deel van de Waldenzen zich aan bij de Zwitserse protestanten. Waldenzen werd de naam voor protestanten in Noord-Italië. Degenen die zich niet integreerden, bleven gediscrimineerd. Pas in 1848 kregen ze hun burgerrechten terug. Tegenwoordig leven de meeste Waldenzen in Italië (circa 22.000) en in Uruguay (circa 15.000). Het hoofdkwartier is gevestigd te Rome.

Uitzicht

Deze week is het zicht vanuit mijn kamer wat anders van vanaf de West-Sidelinge. Bobbio Pellice ligt aan de voet van de Alpen en dan krijg je dit soort taferelen. Niet verkeerd. Met vertraging hier gisteren aangekomen voor een training in Cultural Mapping and Navigating. Het vliegveld "Charles de Gaulle" staat met stip in mijn top vijf van minst populaire luchthavens. Onoverzichtelijk, gecompliceerd en broodjes zijn er zo duur dat ik besloot om te vasten. Gevolg was dat ik in Turijn genoegen nam met lauwe, hangende en van olie druipende Franse Frietjes.

Bobbio Pellice vanuit Forte Rocca. Gemaakt met de "camera-optie" van mijn mobiele telefoon. Bewijst opnieuw dat een telefoon geen camera moet willen zijn.

Ouwe sok met gaten

Lees hier onze meest recente nieuwsbrief

Gisteren met wat vrienden de vijftigste verjaardag van een goede vriend gevierd. Voor mij is dit is het jaar van de halve eeuw; veel van mijn vrienden zien Abraham en Sara. Ik hoop het zelf dit jaar ook mee te maken. Het zet je wel even stil. Als twintiger vond ik een vijftiger een ouwe bok die je zo'n beetje af kon schrijven. Ik realiseer me dat de huidige tieners en twintigers nu ook zo naar mij kijken: een ouwe sok met gaten.

Die gaten herken ik wel. Onlangs kwam een goede vriend op bezoek. Ik moest na een dag peuteren in mijn geheugen m'n adresboek raadplegen omdat ik geen idee had wat zijn achternaam ook al weer was. Ik had 's-nachts liggen abeeceën maar er was geen een letter die me kon helpen. Ik kan de de tijd nog herinneren dat ik geen agenda nodig had. Ik onthield alle afspraken. Later bedacht ik dat dat niet zo'n kunst was met twee of drie afspraken per jaar.

Vanmorgen spreek ik in de Driehoek. Met aantekeningen. Over een half jaar ben ik waarschijnlijk totaal vergeten waar ik het over heb gehad.

Onlangs schreef ik een verslag van een ontmoeting. Toen ik het verslag wilde opslaan ontdekte ik dat ik een maand eerder al een verslag van die ontmoeting had gemaakt. Raar maar waar. Maar, zoals het ook geldt voor een sok met gaten, de grootste gedeelte van de voet is nog bedekt. Alleen de grote teen lijdt kou. Je bent er erger aan toe als de sok het helemaal niet meer doet.

De plaats van de ander

Lees hier onze meest recente nieuwsbrief

Morgen een preek over "de plaats van de ander." Stel, je bent getrouwd, wat is dan de plaats van je partner te midden van al het andere dat ons bezighoudt: werk, vrienden, hobby's, geloof.

Ik ben er al eventjes mee bezig. Welke Bijbelse principes zijn er die ons hierbij kunnen helpen? De Bijbel is echter geen instructieboek voor dit soort zaken. Instructies voor het ontwikkelen en gezond houden van een goed huwelijk tref je nauwelijks aan.
In het Nieuwe Testament is het de vrijgezelle Paulus die nog het meest concreet is waar het gaat over seks en verder het principe van wederzijdse onderdanigheid propageert. Zijn seks-uitgangspunt is nog veel te vaag om daar meer dan het principe van wederzijdse verplichting aan te ontlenen. Het tweede punt, de wederzijdse onderdanigheid, is echter een stevig principe dat, losgelaten op menige huwelijksrelatie, ons nog heel veel te leren heeft. Ook in het huwelijk zijn er (vaak onzichtbare) machtsverhoudingen. De man kan gezag over de vrouw claimen en misbruiken maar vrouwen kunnen ook tijgerinnen zijn die de man rond de klok manipuleren. Er gaat nog zoveel mis in zoveel relaties! Aan de buitenkant wordt er nog wel gelachen maar veel stellen kwijnen van binnen langzaam weg.

Dan hebben we nog Petrus die de mannen oproept om met hun vrouwen als met broos vaatwerk om te gaan. Ik weet niet of vrouwen dat nu als een bemoediging of als een belediging zouden lezen.

Maar goed. Nu over de plaats die je de andere geeft. Dat is eigenlijk heel erg ingewikkeld want wat is de norm? Wanneer doe je het goed? Waar is het volmaakte model?

Nou, dat bestaat dus niet. Denk alleen maar aan de verschillende culturen die er zijn. Je hebt de dienende, kokende, afstandsbediening aangevende vrouw in India. Dan is er de vrijgevochten, werkende, geëmancipeerde, wars van gezagsstructuren zijnde Nederlandse vrouw. In Nederland is het okay om publiekelijk je genegenheid te tonen terwijl in je India een stel niet eens hand in hand zou zien lopen (hoewel je dat weer wel doet met je vrienden).

Je komt dan toch terecht bij onderliggende geestelijke principes. Daarbij help het beeld van Gods liefde voor de mens. In de Bijbel wordt gesproken van een relatie als bruid en bruidegom. Daarin komen we Christus tegen die zichzelf overgaf voor zijn bruid. Alleen al over die houding van overgeven kun je zomaar een uur of twee praten. Maar dat doe ik maar niet. Ik houd me keurig aan 25 minuten. En dan is lang nog niet alles gezegd. Veel later kan ik het niet maken want ik moet meteen door naar Schiphol om de vlucht van 13.35 naar Parijs te halen. Van daar door naar Turijn.

Nieuwsbrief

Vandaag niet echt tijd gehad om te bloggen. Koortsachtig gewerkt aan m'n Engelse en Nederlandse nieuwsbrief.

Delicaat

Werken met mensen is een van de meest breekbare activiteiten waar we ons mee bezigen. We zijn zelf breekbaar en zijn zeer wel in staat om anderen te breken. De mens verhult de eigen fragiliteit met pantsers van stoerdoenerij, kruipt weg in de slachtofferrol in een vermeend complot of geeft de strijd op door zich een air van onverschilligheid aan te meten. Onzekerheid manifesteert zich in een strenge controlerende rol, zenuwziektes, ongezonde, idolate toewijding, geweld, jaloezie en noem maar op.

We lijken zo bang om te erkennen dat we breekbaar zijn dat massale ontkenningsneurose de norm is.

"Het gaat wel weer," zeggen we terwijl onze ziel in stilte krimpt.

Wat maakt een mens sterk? Ken je grenzen en wees diep geworteld in God. In Hem vinden we onze ware identiteit. Niet wat we doen maar wie we zijn is hoe Hij naar ons kijkt. Jezus kende God en wist zich in Hem geborgen. Die zekerheid maakte hem sterk, gaf hem vreugde en de kracht om te doen wat hem stond te doen.

Mensen bij elkaar brengen

Gisteren bracht ik tijd door met mijn baas, de internationale directeur van OM. Wat we doen is zoiets als "aantekeningen vergelijken". Wat we gemeen hebben in onze aantekeningen is dat een groot deel van onze tijd gaat zitten in het bouwen, in stand houden en herstellen van relaties. Luisteren en zien dat we met elkaar door een deur kunnen blijven gaan. De makkelijkste oplossing is om de organisatiestructuur van een dictatuur te kiezen. Je hoeft je dan geen zorgen te maken over wat mensen denken en willen. Opponenten worden eenvoudig weggewerkt en iedereen moet naar de pijpen van de grote baas dansen. Maar het is niet eccht Bijbels.

OM is een van de platste organisaties met slechts drie 'lagen". Daarbinnen heerst het poldermodel. Iedereen mag en kan meepraten. Samen geven we vorm en inhoud aan de organisatie. Is het een makkelijk model? Absoluut niet. Terminologie als "gezalfde" kom je niet zo gauw tegen. De "gezalfden" in de christelijke wereld zijn maar al te vaak wereldvreemd en het gevaar is groot dat ze zich als gezalfden in een uitzonderingspositie manoeuvreren. Een gezalfde wordt al gauw een onaanraakbare en gaan lijden onder het Saulsyndroom. De herders en vaders worden gemakkelijk autocratische patriarchen met vermeende directe verbindingen naar boven. Ik krijg er de kriebels van!

Maarrr, hulp is onderweg. Voor allen die te maken hebben met psychologisch, emotioneel, geestelijk en anderssoortig misbruik door leidinggevenden is hier het antwoord; de hoop van 2010:

Prince Fourre en luchtige niemendalletjes

Boven de wolken schijnt de zon en omdat ik aan de linkerkant (bakboord) aan het raam zat en het vliegtuig naar het Westen vloog scheen die zon dus speciaal voor mij. Binnen een aantal minuten viel ik in slaap. Dat moet wel, tenzij de stewardessen met hun trolley in een oogwenk middels tijdreizen of transportatie, van voorin naar achterin het vliegtuig waren terechtgekomen. "M'n cola", dacht ik. Zou ik mijn kans voorbij hebben laten gaan? Zou ik de reis van Amsterdam neer Edinburgh Colaloos moeten doorstaan? De aardige stewardess moet mijn paniek hebben gezien en gevoeld.

De blikjes Cola worden wel steeds kleiner. Hadden we vroeger blikken van 50 en 33 cl, door de jaren heen zijn ze kleiner geworden. Van 25, via 20 naar nu 15 cl. Vijftien centiliter! Dat is een grote slok. Terecht worden deze blikjes dak ook "mini cola" genoemd. Maarrr, ik kreeg van de vriendelijke glimlachende stewardess ook een pakje "TUC", die zoute kaakjes (acht stuks) en een Prince Fourre, je weet wel die dubbele kaakjes met spul ertussen en in chocola gedoopt. Wat een verwennerij!

M.a.w. deze blog gaat niet over iets specifieks hoewel een psycholoog misschien hulp kan bieden door te zeggen dat het wel degelijk ergens over gaat.

Vandaag in Carlise voor Member Care stuff.

IT in OM

Vandaag een ietwat anderssoortige blog. Om de juiste persoon voor de juiste plek te vinden binnen een vrijwilligersorganisatie waar iedereen z'n eigen salaris mee moet noemen, is een grote uitdaging. Een afdeling waar het met name knelt is die van Information Technology. Eerder schreef ik een blog, "Samen, doing IT", waarop ik een aantal reacties kreeg. Deze reacties deden mij besluiten om onze international IT director te vragen om een gemotiveerd verhaal op papier te zetten waarbij de filosofie, visie en een uiteenzetting van onze producten en programma's waarmee binnen OM wordt gewerkt aan bod komen. Vanmorgen vroeg zat het in mijn in-box en ik besloot om niet te wachten en het meteen te publiceren. Mocht je willen reageren doe dat dan in eerste instantie naar mij, dan zorg ik ervoor dat, mocht een reactie of antwoord gewenst zijn, het bij de juiste man of vrouw terecht komt. Klik hier voor het betreffende document.

O ja, n.a.v. mijn blog van gisteren, de votum, groet, wegzending en zegen gingen vlekkeloos. Iedereen ging uiteindelijk weer naar huis. Toen ik bij de kerk aankwam besefte ik dat ik hier twee of drie jaar gelden ook heb gesproken. Ik word oud en vergeet dingen die een normaal mens niet zou vergeten.

Een beetje nerveus

Vanavond spreek ik in de Hervormde kerk in Nieuwkoop. Het is een jeugddienst en dan mag het allemaal wat hipper en vlotter. Er is een liturgie waarbij "stil gebed", "votum en groet" en "wegzending en zegen" als items zijn opgenomen. Dat is allemaal niet zo'n probleem. Ik weet wat men dan verwacht en ik houd me redelijk aan het script. Toen ik voor het eerst in een wat traditionelere kerk sprak ging er wel eens wat mis. Zo dacht ik eens klaar te zijn met de votum en de groet maar iedereen bleef staan. Ik heb toen gezegd: "U kunt wel blijven staan, maar wat mij betreft was dit het en ik kan verder niets meer bedenken. Ik stel voor dat we maar gaan zingen." Deze kerk heeft, zo hoorde ik later, mij op de zwarte lijst gezet omdat, zo vertelde een vriend mij later, "broeder den Ouden een zooitje maakt van de votum en de groet."

Maar, beste bloglezer, ik kan u verzekeren dat ik me de votum en de groet helemaal eigen heb gemaakt, hoewel ik me de vrijheid voorbehoud om aan vrije stijl parafrase te doen. Met het wegzenden kan dat nog wel eens een probleem opleveren. Ik acht echter de kans heel klein dat mensen blijven zitten omdat ze zich niet weggezonden zouden voelen. Daarvoor is de koffie na de dienst te verleidelijk.

Blogluwte

Nou zeg, was me dat een blogluwe week. Het lijkt erop dat hoe meer structuur en activiteiten ik in een dag stop hoe gemotiveerder ik ben om te bloggen.

Deze "post India" week stond in het teken van niet al te veel hoeven en moeten. Dus meer tijd, minder bloggen. Hoe minder je doet, hoe minder er gebeurt wat aanzet tot mijmeren.

Vandaag vooral gemijmerd over de vraag of Jezus iedereen naar huis zou sturen om al zijn/haar bezittingen te verkopen alvorens Hem te kunnen volgen. De rijke jongeling zat duidelijk vast aan zijn geld. Daar hebben wij in Nederland toch geen last van? Wat wij hebben is geen luxe, maar dat zijn toch rechten; minimale levensbehoeften? Hier volgt een stukje tekst uit mijn preek voor morgenavond in de hervormde kerk in Nieuwkoop:

Maar wat is nu precies de relatie tussen geld en het koninkrijk? Uit Jezus’ antwoord begrijpen we dat een rijke slechts met grote moeite het koninkrijk der hemelen kan binnengaan. Twee vragen die meteen bij me opkomen: 1) Is het voor een arme dan ook makkelijker om het koninkrijk binnen te gaan en 2) wanneer is iemand zo rijk dat zijn geld een obstakel wordt om het koninkrijk binnen te gaan?

Even vingers zien. Wie van jullie vindt zich rijk? Arm? Moeilijk om dat voor jezelf te bepalen. Ik kan hier echter heel kort over zijn. In Nederland zijn we allemaal stinkend rijk. De luxe waarmee wij ons omringen is ongekend. Verwarmde huizen en kamers, een eigen bureau, computer, GSM, CD en boekencollectie, drie maaltijden per dag, snacken tussendoor, uitgaan, boeken, stromend koud en warm water, veel meer kleding dan we eigenlijk nodig hebben, verzamelingen schoenen, make-up, fiets, scooter, auto, studiefinanciering, vakanties en weekendjes uit. De media speelt er lustig op in met als gevolg dat veel jongeren en ouderen zich in de schulden steken. De media zijn slim omdat ze de kern van het probleem begrijpen en daar knap gebruik van maken. De apostel Paulus schreef er tweeduizend jaar geleden over aan Timoteus:

Wij hebben niets in deze wereld meegebracht en kunnen er ook niets uit meenemen. Wij hebben voedsel en kleren, laten we daar tevreden mee zijn. Wie rijk wil worden, staat bloot aan verleiding, raakt in een valstrik en valt ten prooi aan dwaze en schadelijke begeerten die een mens in het verderf storten en ten onder doen gaan. Want de wortel van alle kwaad is geldzucht. Door zich daaraan over te geven, zijn sommigen van het geloof afgedwaald en hebben ze zichzelf veel leed berokkend. Maar jij, een dienaar van God, moet je hier verre van houden. Streef naar rechtvaardigheid, vroomheid, geloof, liefde, volharding en zachtmoedigheid. Strijd de goede strijd van het geloof, win het eeuwige leven waartoe je geroepen bent en waarvan je in aanwezigheid van velen zo’n krachtig getuigenis hebt afgelegd.

Hebzucht. We lijden er allemaal aan. Het is de wortel van alle kwaad. Adam en Eva wilden hebben wat ze nog niet hadden. De advertentie in de kerkbode stond in full colour afgedrukt: Gij zult als God zijn. Ze konden de verleiding niet weerstaan en staken zich diep in de schulden om dat te hebben wat ze nog niet hadden. De schuld hebben ze nooit af kunnen betalen.

Dat is de vraag van de rijke jongeman: “Wat moet ik doen om die schuld eindelijk eens af te kunnen betalen?" Hij voelt de druk van de schuld en is op zoek naar verlossing. Jezus ziet meteen waar het echt jeukt. Z’n geld. Z’n hebzucht. Vandaar de opdracht van Jezus om alles te verkopen en de opbrengst onder de armen te verdelen. Bij iedereen jeukt het weer ergens anders maar geld geeft vaak een heleboel jeuk.

Waterbuffalo Theology

Hoewel het geen tekstboek is, heb ik het toch het boek "Waterbuffalo Theology" aangeschaft. Alleen de titel al wekt mijn nieuwsgierigheid op. Kosuke Koyama, de auteur, schrijft over het belang van het ontwikkelen van een theologie in de Aziatische context. Hoe past het beeld van een "langzame God" (Hij doet alles heel langzaam met de kruisdood van Christus als het summum van traagheid) in de Singaporese context van snelheid en efficiëntie? Als de moesson komt, wordt God dan ook nat? En hoe zit het met het cyclische denken van de Hindoes en Boeddhisten?

In het Westen gaan we er voor ons eigen gemak van uit dat de manier waarop wij over God denken en de Bijbel interpreteren zo'n beetje de norm is. Alles wat anders is, is een afwijking. De dogma's en doctrines staan vast en zijn diep verankerd in onze Westerse historie. In onze poging om de "anderen" te bekeren houden we ons vooral bezig met het helpen van die ander om naar God, de Bijbel , de wereld onszelf te kijken door ons westerse brilletje. Natuurlijk doen we ons best om de boodschap te contextualiseren maar dat proces gaat vaak niet verder dan beelden en media vinden die het begrip van ons standpunt moeten verhogen.

Naast het gebruik van beelden die voor de ander betekenis hebben (bananenblad, plakrijst, kikkers, slangen, curry, moesson) moet het hele leven van de "ander" als uitgangspunt dienen om hem bekend te maken met een liefdevolle God die zich heeft geopenbaard in Jezus Christus, die de weg tot God is.

De neiging is om bij onszelf te beginnen. Uitleggen waarom onze schoenen beter zijn in plaats van ze uit te doen en in die van de ander te gaan staan. Beginnen bij de waterbuffalo die de ander iedere dag op weg naar zijn werk tegenkomt of, die zijn werk zijn, is ware contextualisatie en communicatie.

Althans, zo begrijp ik Kosuke Koyama.