Nooit terugkijken!

Ik hoor en lees iemanden zeggen dat het verleden er niet toe doet. Alleen het heden en de toekomst zouden van belang zijn. Je vindt de "niet terugkijkers" in het literalistenkamp die ergens in de Bijbel vier woorden op een rij hebben gevonden die samen "het oude is voorbij" lezen. De vier woorden die direct daarop volgen, "het nieuwe is gekomen," is de ultieme bevestiging dat alles wat voor de laatste oogknipper plaatsvond historie is. Ik zie dan het beeld voor me van iemand die door het leven wandelt met een heel groot gummmetje op z'n rug dat de grond raakt en alle sporen meteen uitwist.

Zonder verleden zou ik niet kunnen zijn. Mij bestaan zou geen enkele betekenis hebben als alles achter mij volmaakt leeg is. Zo leeg dat zelfs al zou je erin willen vissen, dat onmogelijk is omdat er niets te vissen valt. Water weg, vissen weg. En de rest.

Ons verleden bepaalt wie we vandaag zijn. Alles wat ik hoor, zie, voel, denk, vind krijgt betekenis juist omdat ik een verleden heb. Door mijn verleden kan ik zaken duiden. Zonder verleden zou ik meteen uitgeduid zijn.

Eenendertig december is de laatste dag van een enerverend jaar. Wat was er zo enerverend aan?

• Martha en ik willen Christus volgen en vragen ons af wat dat nu precies betekent. Het collectieve verleden van de kerk heeft het volgen van Christus gereduceerd tot dogma's en one-liners. In ons zoeken naar autenthiek volgelingschap zijn we tot de conclusie dat dit niet niet bestaat. Omdat we een een hele dikke bril dragen met een montuur dat bestaat uit een verleden, een taal, een cultuur en ook nog eens persoonlijke trauma's enz., vindt ons volgen van Christus vooral plaats zoals dat geduid wordt door de groep mensen waar ik het meest mee rondhang. Als ik een tijdje met superoverwinningsmensen optrek krijg ik zelf ook superoverwinningstrekjes. Kom ik om de een of andere mysterieuze wijze terecht bij een groep Melancholieken, Joodse Feesten Fanaten, Spoedige Wederkomst Verwachters, Koninkrijk Kan en Moet Nu-ers dan is de kans groot dat mijn brilletje ook wat donkerder, feestelijker, wolkeriger, mogelijker kleurt. We worden meer bepaald door onze omgeving en verleden dan we beseffen.
• Martha en ik hebben ontdekt dat we weinig schade aanrichten als we ons richten op de twee grote geboden: God liefhebben boven alles en de naaste als onszelf. Jezus zegt dat in deze twee geboden de hele wet samengevat. Lekker makkelijk; twee dingetjes maar. Ik vind dat Martha dit veel beter doet dan ik. Voor haar staat dienen, geven en helpen bovenaan; haar liefde voor mensen vertaalt zich vooral praktisch. Ik hobbel daar een beetje achteraan en hoop een beetje in het applaus voor haar te kunnen delen. Mijn dienen, geven en helpen komt nogal houterig over. dat kot omdat het dat is: houterig.
• In het begin van het jaar maakte ik me vooral zorgen over het ontbreken van gevoel en passie in mijn leven. Onbewogen kan ik grote gebeurtenissen aanhoren. Geen gevoel, geen menig, gewoon, niets. Of misschien toch iets: onverschilligheid. Dat vond ik nou erg (maar dat kan niet want als je eerst zegt niets te voelen om vervolgens te zeggen dat je dat heel erg vond). Het heeft alles te maken met dromen die niet uitkomen en dit jaar heb ik het script zoals dat in mijn hart en hoofd bestond moeten herschrijven waarbij het eind niet langer vaststaat. Status: gevoel komt terug!

Dit zijn maar enkele voorbeelden. Maar stel je nu eens voor dat ik het verleden niet zou mogen gebruiken omdat het er niet meer toe doet. Is het niet zo dat het verleden het heden rijker maakt. En voller? En dat zelfs pijn hierin een bijdrage levert?

Ik wens iedereen een rijk, vol 2011 toe waarin Christus centraal staat. Als Hij centraal staat, dragen wij vrucht en wordt God, de vader gereed. Met andere woorden, dan leven we in de juiste verhouding tot God, elkaar en de wereld. En dat is best wel vol. Hebben we iets heel moois om naar uit te zien: een mooi vorig jaar.

PS 1. De Taizé groep blijft groeien. De twee Oekraïners blijken ook nog eens hun vriendjes meegenomen te hebben die nu 's-avonds bij ons op de bank hangen totdat iemand besluit dat het toch wel laat begint te worden. Stand: vier slapers, twee aanhang.

PS 2. Hieronder: Statieportret van onze kleindochter Lente. Vannacht blijft ze bij opa en oma logeren. En, opa, die had "gezworen" om nooit op z'n kleinkinderen te passen vindt het zelfs leuk en komt daar publiekelijk voor uit.

Tussen crucifix en helemaal niets

Om 21.45 werden we gebeld, "of we er misschien nog twee konden hebben?" "Er" staat dan voor Taizé bezoekers. Omdat ik de telefoon opnam moest ik een besluit nemen en dacht bij mezelf WWMD: What Would Martha Do? Daar is niet zo heel veel denkwerk voor nodig en zodoende werden tien minuten later twee jonge dames uit Kiev afgeleverd. De teller staat nu op vier: Een katholiek echtpaar uit Kroatië en twee vriendinnen uit Kiev die lid zijn van een Joodse gemeente aldaar. We hebben dus de wereld tussen crucifix en een lege plek aan de muur in huis gehaald (voor de messias belijdende Joden in Kiev schijnt volgens "Kate" (Jekatharina schijnt moeilijker te onthouden te zijn) zelfs een leeg kruis al te ver te gaan; bij twijfel, geen afbeeldingen.

Na 48 uur in de bus waren de dames wel toe aan een verkwikkende douche en een mok thee. Het echtpaar uit Kroatië had maar een dag in de bus hoeven zitten, dus dat mocht als laatste onder de douche.

We gaan er makkelijk aan voorbij maar eigenlijk is het best wel uniek dat de jongere generatie gelovigen, die talloze stromingen vertegenwoordigen waarvan sommigen in vroegere tijden elkaar naar het leven stonden, nu bij elkaar op de thee komt. De geschiedenis lijkt hen niet zo te hebben verwond dat ze wrok koesteren. Het voelt alsof ze bewust de geschiedenis van zich af laten glijden. Omwille van het kruis. Omwille van Christus.

Dat stemt hoopvol. Tussen Crucifix en een lege muur vindt men Christus!

Mission 2010 & Taizé

Vandaag loopt ons huis vol met Taizé bezoekers die een slaapplek nodig hebben. Nou ja, vol. Drie man blijft hier tot zaterdag pitten. Als ik mijn kantoor had willen opofferen, zouden het vijf slapers zijn. Dat soort dingen regelt Martha. Elke gelegenheid om een nood te lenigen grijpt ze zonder al teveel na te denken aan. Zo verleenden we gastvrijheid aan een student uit de Ukraine, die niemand echt kende en eerder dit jaar aan een studente uit Spanje. Martha snapt niet dat mensen niet meteen klaarstaan om te helpen. Dat doe je toch gewoon. Deze karaktertrek roept in mij bewondering en respect op. En een beetje jaloezie maar vooral veel verliefdheid!

Over een paar minuten vetrek ik naar Amsterdam waar een andere conferentie begint: Mission 2010. Een wat ander karakter dan de Taizé conferentie. We hopen en bidden dat vanuit deze conferentie een nieuwue generatie zendingswerkers voortkomt die bereid is om verder te gaan dan een half jaar in de rimboe; mannen en vrouwen die hun hele leven willen toewijden aan het doorgeven van de allerbelangrijkste boodschap die de mens ooit te horen zal krijgen: Jezus; Immanuel, hetgeen betekent: God met ons.

Haat of applaus

Eer, erkenning en waardering ontvangt iemand wanneer hij/zij een opmerkelijke prestatie levert in een systeem waarbinnen deze als beloning voor een geleverde prestatie worden gegeven. Een topsporter valt eer, erkenning en waardering ten deel wanneer hij/zij binnen de gemaakte afspraken over hoe een uitzonderlijke prestatie geleverd moet worden, als eerste, tweede of derde aantikt. Plaats iemand zich buiten het systeem, bijvoorbeeld middels vermeend cocaïnegebruik of het uitrijden van een race op de verkeerde baan, is hoon, teleurstelling en niet zelden degradatie zijn of haar deel.

Als Jezus zegt dat zijn volgelingen kunnen weten dat ze de wereld (nog) toebehoren als de wereld hen liefheeft als een van haarzelf (Johannes 15). Zo verklaart Jezus de haat van de wereld voor Zijn volgelingen. Zolang ik binnen de geldende normen van de wereld meedraai kan ik rekenen op haar erkenning, eer en waardering. Zolang ik eer, erkenning en waardering binnen het systeem zoek en mijn betrokkenheid bij, en liefde voor iets of iemand hierdoor wordt bepaald, kan ik op een stil applaus rekenen: ik doe "normaal." Maar wanneer ik mijn betrokkenheid bij, en liefde voor een zaak of een persoon laat bepalen door een andere bron, zal dat als "niet normaal" worden bestempeld met alle mogelijke gevolgen van dien. Binnen het wereldlijke systeem heerst een vorm van co-dependency. Het geven en nemen binnen dat systeem houden elkaar tot op zeker hoogte in stand en trekken elkaar langzaam maar zeker naar beneden (een voorbeeld zijn de woekerpolissen). Plaats je jezelf bewust buiten dat systeem, dan is er voor de wereld niets meer te halen en wordt je buiten spel geplaatst. Dit karakteriseert het leven van Jezus. Bij hem viel door de wereld niets te halen. Hij kwam om te geven zonder ook maar iets terug te ontvangen. En dat brengt het systeem uit balans. Het systeem bepaalde niet wie hij was of wat hij deed. Dat werd door een andere bron bepaald: de liefde van de Vader. En daar staat een mens pas voor open als het heersende systeem faalt; als er niets meer te geven is en alles is genomen. Dan is het "systeem" van Jezus; het koninkrijk van God, werkelijk een verademing. dat hoef ik alleen maar te ontvangen.

Ik kan niets

"Los van mij zijn jullie tot niets in staat." Opmerkelijke woorden van Jezus, die onaangenaam kunnen steken. Dit soort uitspraken moet je vooral tegen een Nederlander doen; die somt meteen eindeloze lijsten op waaruit blijkt dat hij/zij wel degelijk tot iets in staat is zonder Jezus. Als kleine kinderen die trots aan hun ouders laten zien wat ze allemaal al zelfstandig kunnen, wordt het gewonnen terrein van onze onafhankelijkheid en zelfstandigheid verdedigd. En dat tegen beter weten in. Er hoeft maar een heel klein bloedpropje ergens dwars te zitten en het is einde verhaal. Je hoeft maar een keer ongelukkig ten val te komen en je brengt de rest van je leven, omringt door mantelzorgers en specialisten door in een rolstoel.

Maar goed, dit soort scenario's buiten beschouwing gelaten; als mensen zijn we toch tot heel veel in staat? En het lijkt toch dat we dat allemaal op eigen kracht doen? Technologische ontwikkelingen, astronomische, biologische, natuurkundige en andere inzichten en kennis; we zijn toch aardig knap bezig. En we kennen genoeg voorbeelden van mensen die zonder Jezus toch een aardig eind komen en toch echt wel "iets" hebben gedaan en doen?

In deze overbekende verhandelingen van Jezus over de wijnstok en de ranken gaat het over "vrucht dragen." Om vruchtbaar te zijn voor God is het noodzakelijk om als een rank ingeplugd te zijn in de wijnstok zodat Zijn leven mijn leven kan binnenkomen. Die vrucht waar Jezus het over heeft koppelt hij aan de eer van God. Waarom zou iemand zich druk maken over vrucht dragen? Wel, omdat de eer van God op het spel staat. De verbinding tussen vrucht in mijn leven en de eer van God is Jezus. In Christus kom ik tot mijn bestemming en God tot zijn doel.

Maar er is meer. Voor degenen die dit Jezus gedoe en vrucht dragen allemaal veel te geestelijk en esoterisch klinkt is er nog de algemene waarheid dat de hele schepping door zijn woord in stand wordt gehouden. De stoel waarop ik zit, de bomen die CO2 opnemen en O2 uitstoten, de aarde die haar vastgestelde omwentelingen maakt: als God even zijn adem zou inhouden zou het allemaal gereduceerd worden tot stof. In deze zin is het voor iedereen waar dat we zonder Hem tot niets in staat zijn. Vanmorgen werden we wakker, zetten koffie en thee, keken we naar buiten en zagen dat het best wel eens een mooie dag zou kunnen worden, maakten we plannen (of voerden reeds gemaakte plannen uit) en ga zo maar door. Zonder Hem zou niets van dit alles gebeuren. Daarom is het slim om ieder ademtocht een gebed te doen zijn. Adem in: Heer wat een wonder. Adem uit: Heer wat een voorrecht. Adem inhouden: Zonder lucht ben ik verloren, zonder U ben en kan ik niets.

Kwijlen en poepen

Martha en ik hebben een kleindochter, Lente. Zonder daarvoor al te veel te hebben geoefend heeft ze een aantal vaardigheden onder de knie: huilen, drinken, lachen, poepen, plassen, boeren en kwijlen. Ze doet al die dingen zonder enige gêne of verontschuldiging. Als het poepen wat moeilijk gaat, worden enkele vaardigheden tegelijk beoefend. Alle omstanders vergeven haar bij voorbaat. Ze handelt namelijk overeenkomstig haar levensfase en taak. Die taak wordt tot nu toe zeer naar de tevredenheid van ouders en omstanders uitgevoerd en, waar nodig aangemoedigd. Een rood, inspannend gezicht, wat vaak duidt op activiteiten aan het eind van het darmkanaalkan rekenen op goedkeurende aanmoedigingen: "goed zo," en "ja, toe maar." Dat soort aanmoedigingen zie ik mezelf nog niet bezigen in de toiletgroepen op Schiphol of andere openbare gebouwen waar hoognodigen zich bevrijden van ongemak. Ik denk het echter vaak wel als ik vanachter gesloten deuren (of half open systemen zoals in de VS) bevrijdende geluiden hoor komen: "Ja, toe maar," "heel knap," of "nou, dat was een goeie."

Als Lente zich overeenkomstig de ontwikkelingstheorien en verwachtingen doorgroeit, wordt ze, na verloop van tijd geacht om zich zelfstandig voort te bewegen en een gezonde gêne te ontwikkelen die ertoe leidt dat ze voor de basishandelingen die in de eerste maanden van haar leven publiekelijk uitgevoerd werden, meer de beslotenheid opzoekt.

Waar wil ik heen met deze Blog? Het lijkt erop dat ons verworven recht op zelfbeschikking een aantal bijwerkingen kent, waaronder regressie. Komplete volksstammen menen dat het recht op zelfbeschikking en de aanmoediging om "je ding te vinden en te doen," en "je individualiteit uit te drukken," ook inhoudt dat je naar behoeven poept, piest, kwijlt, en ander primair gedrag vertoont, ongeacht waar je bent en wie er dan ook om je heen is.

In een stiltecoupé in de trein sprak mijn achterbuurman zijn buurman aan die de gansche coupé meende te moeten laten delen in zijn luide kant van een dialoog die over de telefoon werd gevoerd. Mijn achterbuurman attendeerde zijn buurman op het feit dat we ons in een stiltecoupé bevonden en stelde voor dat zijn buurman een plek op zocht waar hij ongestoord in z'n eigen kleien wereldje verder kon leven. De reactie van de beller was ongemeen fel. Alle poep, pies, kwijl en gejammer werd over mijn achterbuurman uitgestort. Na zijn behoeftes te hebben gedaan besloot de belelr toch in te binden. Hij zal zich goed hebben gevoeld: hij kon even zijn primitieve dingetje doen.

Kerst; Christus. Wat zou de wereld er anders uitzien als men zou ontdekken dat Christus ons terug kan brengen tot onze ware levenstaak; ons in kan pluggen in de oorspronkelijke, door God ontworpen bestemming. Vrede met elkaar omdat we vrede met God hebben! Het is de boodschap van Kerst en ieder jaar spoeden mensen zich naar kerken, aula's en kathedralen om zichzelf eraan te herinneren dat Vrede op aarde, in de mensen een welbagen, in Christus mogelijk is. Maar voor velen is en blijft het een te ver van mijn bed show. Die kerkgang is aan te moedigen. Nog meer is het aan te moedigen dat mensen Christus uitnodigen om die vrede werkelijkheid te laten worden in hun eigen hart. Het kan! Het mag!

Overlopen

Tot aan zijn dood leidde hij een relatief anoniem leven. Hij komt wel voor in het verhaal maar vooral als bladvulling. Dat verandert nadat zijn vriend Jezus hem uit de dood terughaalt. De bladvulling is nu in full-colour en op de voorpagina. Vanuit de omgeving trekken de Joden naar zijn woonplaats en huis om dit wonder met eigen ogen te kunnen zien.

Dat hij opstond uit de dood, kon hij niets aan doen. Dat overkwam hem, vond buiten zijn medeweten en/of goedkeuring plaats. Al snel moet hij voor zijn leven vrezen. Een beetje wrang om je leven terug te krijgen om het vervolgens te vrezen. Waarom besloot de geestelijke politie om Lazarus op hun "hit list" te zetten? Je kan iemand toch niet straffen omdat hij of zij opstaat uit de dood?

Het is een patroon dat we overal in de geschiedenis tegenkomen. Religieuze systemen, hoe voorzichtig en bedachtzaam ook geconstrueerd, hoezeer ook door de tand des tijds beproefd en ingebed in de cultuur en de gewoontes van de mensen, moeten wijken voor een betere werkelijkheid. Het Joodse religieuze systeem kon niet doen wat Jezus doet: boven de dood staan. Religieuze systemen beogen het leven hier en nu betekenis te geven, te ordenen en dragelijk te maken door het in te bedden in hoop op iets beters. Maar geen enkel systeem is sterker dan de dood.

Door Lazarus uit de dood op te wekken demonstreert Jezus dat Zijn weg de weg tot het leven is. Het leven dat Hij aanbiedt neemt de grens tussen leven en dood weg; de weg loopt door!

Het getuigenis van Lazarus' opstanding doet veel Joden besluiten om over te lopen naar Jezus. En dan komen de bestaande, door de eeuwen beproefde methodes, gebruiken en systemen in opstand. Ze wankelen en beginnen te scheuren. Geconfronteerd met de kracht en de werkelijkheid van Jezus besluit de vanzelfsprekend geachte achterban om voor zichzelf te gaan nadenken en keuzes te maken. De woede van de geestelijke oligarchie is begrijpelijk. Met het wankelen van het systeem, wankelt ook hun positie en status. Daarom moet Jezus weg. Daarom moet Lazarus weg.

Het is overal en altijd hetzelfde. Daar waar mensen geconfronteerd worden met de werkelijkheid van Jezus, en die werkelijkheid tot in het diepst van hun vezels gaan ervaren, reageren systemen, religies, tradities en omgeving met ongeloof en, niet zelden, een diepe haat die kan uitmonden in moord en doodslag.

Dit verhaal in Johannes 12 deed me vanmorgen afvragen hoe het staat met mijn getuigenis. Zien mensen om me heen de werkelijkheid en de kracht van Christus? Is mijn leven een richtingaanwijzer die mensen doet overlopen van hun oude vertrouwde en falende systeem naar de Weg? Of zien mensen niets? Of, nog erger, ben ik misschien een obstakel voor anderen?

Melancholische bui? Nee, niet echt. Meer een "reality check." Want ook "opstaan uit de dood" kan gewoontjes worden. En dat is het niet en dat mag het niet en nooit zijn. God verhoede!

Vincent van Gogh, de opstanding van Lazarus

Afvegen met heur haar

Wat bezielt iemand om publiekelijk iemands voeten te zalven met een zeer kostbare substantie en die voeten vervolgens af te drogen met heur haar. Maria is om deze daad geloofd en bekritiseerd. De kritieke komt vooral uit de hoek van hen die zeer meer zorgen maken om de financiële gevolgen van zo'n absurde daad (Jezus had haar toch aan kunnen sporen om goedkope olie van een drogisterijketen te nemen omdat het toch om de symboliek achter de daad gaat; dat mag gerust goedkoper). Mensen die alles in investeringen en opbrengsten vertalen zien door hun blindheid het grotere plaatje niet meer. De lof komt uit de hoek van hen die het wel begrijpen.

Ik denk dat alleen Jezus in de gaten had wat die Maria deed en de Bijbelcommentatoren haakten daar later op in en hebben daar allerlei geestelijke wetten, principes en gedachten uit gedistilleerd.Wanneer doet iemand zoiets? Maria zou dweperij verweten kunnen worden. Of weggezet kunnen worden als een obsessieve fan. Of iemand die graag indruk maakt op het publiek. Om een dergelijke daad te verrichten vanuit een zuiver motief van toewijding vraagt nogal wat. Jezus laat haar begaan. Waarom? Omdat Hij ziet dat zij, als een van de weinigen, in de gaten heeft wie Jezus werkelijk is. En daar waar een mens tot dat inzicht komt en besluit om Hem te volgen, wordt al het andere betrekkelijk. In Hem verlies ik mezelf, om mezelf weer terug te vinden. In Hem verlies ik alles omdat ik niets daarvan kan meenemen.

Bijgaand een plaatje van onze tuin na een aardige sneeuwbui.

Nette pakken

Vannacht kon ik niet slapen. Het was te warm. Zweten in bed is nooit lekker. Het duurt wel even voordat je dan weer afgekoeld bent. Hoe dan ook, ik moest denken aan fondswerving en hoezeer geld gekke dingen met ons doet. Iemand die veel heeft, kan zich veel veroorloven. Een miljonair kan zich excentriek gedragen omdat hij niet afhankelijk is van anderen. De ander, die bijvoorbeeld iets van de rijke man wil, zal ver gaan om zoveel mogelijk naar de pijpen van de excentriekeling te dansen. Hoe groter de (financiële) afstand of afhankelijkheid, hoe groter de aanpassing aan de vragende kant. Sta je echter op een ongeveer gelijk financieel niveau, dan kunnen beide partijen weer gewoon zichzelf zijn. Ik moest hier aan denken toen ik onlangs een foto zag van een aantal collega's van me in mooi pakken en strakke dassen. Nooit eerder zagen ze er zo mooi uit. Maar ja, het ging hier dan ook niet om de verjaardag van de koningin, een begrafenis, een bruiloft, of een kerkdienst; het ging hier om potentieel geld. Misschien dat ik om die reden vijf gangen diners en mooie speeches mis. Ik kan het namelijk niet. Het voelt zo hypocriet. Ik denk dat ik daarom niet in fondswerving zit. Een trui en spijkerbroek levert minder op? Denk ik. Ik denk dat ik hierover nadacht toen ik niet kon slapen. Maar het ook zijn dat ik sliep en het alleen maar droomde.

Vandaag bidden en praten. Vroeg in de middag weer naar Liverpool om tegen de avond naar A'dam te vliegen.Gelukkig geen slecht weer vandaag.

Bijna absoluut

Het overkomt me eigenlijk nooit, negen uur onafgebroken slaap. Het moet wel de stilte zijn. En dat op een plek die niet geassocieerd wordt met stilte: een hotel langs de drukke verkeersader M6. Voor negentien pond per nacht heb je een bed, een bank, een buro, een tevee, douche, toilet en een waterkoker. Een kamer aan de achterkant is schuldig aan de welkome stilte. Ik klaag niet, helemaal niet. Integendeel. Ik prijs mezelf gelukkig. Wat een nacht. Nu, na het eten van mijn Max Havelaar banaan (zat nog in mijn tas) en een mok English Breakfast Tea (ja, met melk) ben ik er helemaal klaar voor. Door naar Carlisle. Twee appraisals, een vergadering die de hele middag duurt en dan een avondje hangen met een vriend. Wordt een mooie dag. Gisterenavond gesnackt langs de weg. Nooit doen. Wat was dat erg. De eieren waren okay, maar de ham en vooral de patat was een aanfluiting, een schande en een smet op het toch al grauwe blazoen van Britse Cuisine.

De naakte waarheid

De jongeren druppelen langzaam binnen. In kleine groepjes klonteren ze samen. Zo staat er een tiental groepjes verspreide door de zaal, wachtend op wat komen gaat, onderwijl broodjes kroket, frikandel of hamburger etend. Die zijn gratis; service van de zaak. Ik laat mijn idee om na afloop even langs de Mac varen en val aan: twee broodjes kroket en een losse frikandel met dubbele mayonaise: die calorieën neemt niemand me meer af!

Tien minuten na de geplande aanvangstijd kondigt de band het officiële begin van het programma aan. Verfrissend zijn de twee capabele akoestische -, en elektrische gitaar spelende jonge dames. Na een standaard programmaatje van een aantal upbeat en vervolgens downbeat (ofwel de tragere, aanbiddingssfeerachtige) liedjes krijg ik het woord. Het thema is "De Naakte Waarheid." Vorige week schreef ik een Blog over "Gelovige Jezusdoders." Dat was de strekking van mijn verhaal van deze avond. De gelovige Joden ergerden zich aan Jezus en zochten een gelegenheid om Hem te doden. Dat is eigenlijk te bizar voor woorden en logische gezien een contradictio in terminus; een fan dood zijn idool toch niet? Het verhaal leert ons dat een geloofsbelijdenis op zich heel mooi kan klinken maar als het leven niet de muziek maakt die bij die belijdenis hoort, is het maar een holle klank.

Door een kleven te observeren komt men erachter welke 'vader' er achter dat leven staat (Johannes 10 vanaf vers 31). Zoals Jezus maar een ding verlangde: de wil en het werk van de Vader doen, zo legt Hij aan de Joden uit dat iedereen doet wat zijn 'vader' hem influistert. De 'vader' kan worden gezien als datgene waar we alle waarde in ons leven aan hechten. Dat wat ik doe wanneer ik er niet voor wordt betaald of wanneer ik het niet hoef te doen, laat zien wie er aan de touwtjes in mijn leven trekt. Die geloofsbelijdenis heeft alleen maar waarde als de uitwerking ervan in de praktijk van mijn leven is te zien.

Alle meningen en overtuigingen die ik in deze Blogs opschrijf kunnen lege woorden zijn. Pas als iemand de tijd neemt om mijn leven te observeren en de vrucht van die woorden kan waarnemen, pas dan kan er een tekening van mijn leven worden gemaakt.

Dat is wat Jezus bedoelt als Hij zegt: "als je dan niet in mij gelooft, geloof dan in de werken die ik doen." Hij weet dat die werken allemaal zullen terugverwijzen naar de vader. Zijn Vader.

De naakte waarheid is niet in boeken te vinden maar in de confrontatie met die waarheid. Die waarheid, Christus, is confronterend en soms ook irritant maar wel bevrijdend. Naakter dan dat kan het niet worden.

Vandaag naar Engeland. Om 09.20 vliegen naar Liverpool en dan een volle agenda afwerken tot woensdagavond. Een aantal appraisals met stafwerkers (of 'reviews' of 'evaluaties') en de maandelijkse vergadering van onze "international operations group, " het team van afdelingshoofden dat onze internationale directeur bijstaat in het uitvoeren van zijn taak. Zo'n vergadering duurt een uur of drie vier en het leuke ervan is de variatie; "never a dull moment."

Ik ga douchen en wandel naar het Centraal Station. De Fyra moet rijden (geplande aankomst Schiphol is 08.23). Zoals gewoonlijk is alles scherp gepland en eigenlijk werkt dat altijd wel. Behalve als de Fyra niet rijdt, dan mis ik mijn vliegtuig. En dat is ook een soort van naakte waarheid. Ik heb er zin in en voel me een ongelooflijk bevoorrecht (en gelukkig) mens.

Een vriend die de weg kwijt is

Een vriend kwam op bezoek en was duidelijk de weg kwijt. De chemiehuishouding in z'n hoofd doet niet wat deze bij "normale" mensen doet. Martha en ik waren en zij er behoorlijk door van streek. Er is zo weinig dat je kunt doen. Ik heb noch de vrijmoedigheid, noch het geloof om onze vriend "beter te bidden." Het gaat om iets structureels. Ik moest denken aan een vraag van een oude mevrouw die vertelde over haar Godvrezende buurman die z'n hele leven lang een voorbeeld en een getuigenis is geweest voor en in zijn omgeving. Nu zit hij in een verzorgingstehuis en is ook de weg kwijt. De chemie in z'n hoofd heeft hem veranderd in een "ouwe snoeperd" die de hele dag, zonder enige gene, seksueel getinte opmerkingen maakt naar alles wat vrouw is en in zijn buurt komt.

Het is Goed Nieuws dat we verlost en verzoend worden door genade en niet door chemische balans of onbalans in onze hersenen, of, hoe goed wij het allemaal voor elkaar denken te hebben. Want als het daarvan af zou hangen, zou er voor niemand ook maar enige hoop zijn!

Over vijf minuten vertrek ik naar Eindhoven. Om te "preken" over triomf en tragedie: wat is het? Ik doe dit in het besef dat het woord genade boven mijn leven hangt! En in het besef dat op een dag "I might loose it."

Zelfzalving of...

De afgelopen week was er in "opgelicht" een lange documentaire over financiële piramide constructies, opgezet door christenen, die veel geld zouden kunnen opleveren voor de bedenkers en de eerste generatie beleggers. Het principe is eenvoudig. Je start een fonds en belooft een onmogelijk hoog rendement, bijvoorbeeld 15 of zelfs 20%. Bij velen begint dan de interne kassa te rinkelen en gegrepen door de geldkoorts vertrouwt men de spaarcentjes toe aan de o zo betrouwbare broeder, een gezalfde des Heren, die onmogelijk misbruik van mensen zou maken. Zo'n aardige man. Of vrouw. De ellende is na verloop van tijd niet te overzien. De eerste generatie wordt betaald uit wat de volgende generaties inleggen maar al heel snel wordt de groep zo groot dat onvoldoende nieuwe beleggers aan te slepen zijn: de piramide stort in elkaar en iedereen, behalve de eerste generaties kunnen naar hun geld fluiten. Niet alleen geen rendement, maar ook de inleg is weg. Voor altijd.

Beleggen in christelijke projecten is net zo risicovol als "gewoon" beleggen. 

Weet je wat het ergste is als christenen dit soort constructies bedenken: er wordt misbruik gemaakt van het aanwezige vertrouwen. Het gevoel van verraad is uiteindelijk des te groter.

Als je de levens van dergelijke initiatiefnemers beschouwt zie je een patroon: door hun sterke gevoel, of overtuiging, van zalving door de Heer, meent men oprecht dat de Heer dit project gaat zegenen. Het is een vorm van naïviteit en het kan niet anders dan dat het geloof en vertrouwen van deze personen in God ook een lelijke knauw krijgt.

Veronderstellend dat men alleen verantwoording aan God schuldig is wordt iedere verticale vorm van verantwoording afleggen gezien als gebrek aan vertrouwen. Toch, en dat geldt voor ieder mens, is een verticale verantwoordingsstructuur van groot belang. Het afleggen van verantwoording aan anderen en het openstaan voor kritiek, bijsturing en advies houdt ons enigszins in balans. Die structuren moeten we bewust opzoeken en een plek geven in ons leven. Voor de rest moeten we de nodige afstand en reserve in acht nemen bij iedere (zelf)gezalfde leider, die niet transparant is in zijn communicatie. Je kunt er de klok op gelijkstellen dat het vroeger of later fout afloopt en de piramide van 's-mans leven in elkaar stort.

"Heer, wees ons genadig, vergeef ons onze hebzucht en transformeer deze in een houding van geven. Vergeef ons als we veel geld verwarren met Uw zegen. We wete namelijk zo goed dat die zogenaamde zegen al snel veranderd in een vloek."

1000 blogs

Toen ik in Maart 2007 begon met het schrijven van Blogs zou ik dat drie weken doen. Een aantal mensen had gevraagd hoe ze concreet voor me konden bidden als ik ergens op de wereld een spreekrondje deed. dagelijks schreef ik over het wel, wee en alles wat daartussen zat. na drie weken ben ik gewoon maar doorgegaan en vandaag, ruim drie en een half jaar verder, schrijf ik mijn duizendste blog. Voor mij is schrijven een effectieve manier van het omzetten van ervaringen en gedachten in potentieel leren. Normaal gesproken glijden de dingen van het leven voorbij. Door terug te denken aan de vorige dag(en) en hierover te schrijven verankeren gedachten en ervaringen zich wat meer vooraan in mijn geheugen. Ook helpt het mij om me op zaken voor te bereiden. Een thema dat door kerken of groepen wordt opgegeven wordt middels een Blog "in de week" gezet. Door gewoon maar te beginnen met schrijven ontstaan gedachten.

Terugbladerend kom ik best wel wat onzin tegen. Af en toe ook wat minder onzin. Gemopper, dankbaarheid, vragen en sterke meningen staan op deze manier in de etalage van mijn leven. Af en toe vraag ik me af of het wel zo slim is om te Bloggen. Ik ben best wel geneigd om veel van mezelf weg te geven. Veel, maar niet alles. Daarvoor (dat andere, meer intiemere) heb ik een ander dagboek waarin ik nog ouderwets met vulpen schrijf, iedere dag een bladzijde. Ik ben een beetje een vulpenfreak. Verzamel deze ook. Mijn favoriete zijn mijn drie "Watermannen." Drie verschillende kleuren inkt die ik nog ouderwets vanuit een inktpot de vulling inzuig. Waterman bevalt me beter dan Parker. Maar mijn vergelijkingsmateriaal is niet zo uitgebreid. De dure Cross kan ik niet betalen en weet dus niet hoe die schrijft. En de "unieke, kwalitatief hoogwaardige pennenset, bestaande uit niet één, ook niet twee, maar zelfs VIJF items, die TellSell aanbiedt voor een paar euro; daar begin ik helemaal niet aan. dat vertrouw ik bij voorbaat al niet.

De laatste zes, zeven regels zijn van die onzin zinnen waar niemand gelukkiger of ongelukkiger van wordt. Toch; niemand wist dit nog; dat van die vulpennen. Behalve U, beste bloglezer, die tot aan dit punt heeft volgehouden.

Samenvatting van duizend Blogs: Ik ben een zeer gelukkig mens die zijn werk, privé en huwelijk als bijzonder ervaart en er veel genoegen aan beleeft. Af en toe mopperend, kritisch maar tegelijk voortdurend zoekend naar hoe dingen beter kunnen. En, het is gewoon leuk om te weten dat vrienden meelezen. Het is net zoiets als spreken voor een groep: altijd leuk als mensen willen luisteren.

Gelovige Jezusdoders

Lees hier onze nieuwsbrief.

Stel je voor dat je een toegewijde gelovige bent en de baas van dat geloof zegt iets waar je het niet mee eens bent. Een aantal vrienden kan er ook niet echt om lachen en samen besluit je om een gelegenheid te zoeken waarbij de baas de laan uit wordt gestuurd, of geëlimineerd. Wat deed de baas nu precies verkeerd? Hij kwam aan datgene wat voor de toegewijde gelovigen heilig was: hun religie en hun tradities; de valse zekerheid dat ze het op de door de eeuwen beproefde manier wel zouden redden.

Een beetje zoals Ajax. De Ajacieden spelen het spel op hun manier. Dat doen ze al jaren (volgens een xpert die dat op teevee mocht komen vertellen). Als de ingekochte coach hen niet naar de overwinning leidt wordt deze aan de kant gezet, of houdt de eer aan zichzelf (dat is de betere optie omdat de spelers dan kunnen zeggen dat het z'n eigen keus was). Cruijff heeft waarschijnlijk gelijk, de coach vervangen gaat het probleem niet verhelpen; het systeem is ondeugdelijk.

Een wat zwakke vergelijking? Waarschijnlijk wel maar hier moest ik aan denken toen ik zojuist Johannes 8 las (het verhaal waar de gelovige Joden een gelegenheid zoeken om Jezus uit de weg te ruimen) en terugdacht aan het nieuws van gisterenavond. Meestal zap ik sportnieuws door maar ik zat pistachenootjes te eten en de afstandsbediening lag zo ver weg dat ik me had moeten bewegen om deze te pakken.

Kom niet aan mijn spel! Op het moment dat Jezus begint te schudden aan de boom van tradities, gewoontes, status quo, zekerheden, religie, denominaties en/of Bijbelvertalingen (ook een actuele; er zijn er die niet alleen geloven dat het Woord van God is geïnspireerd maar ook bepaalde vertalingen), wordt de mens nerveus, bang, grof, of zelfs gewelddadig. Op fora zie je iets van die nervositeit en angstig vasthouden aan religieuze stokpaardjes. En het zegt allemaal zo weinig. Wat wel iets zegt is de vrucht. Daaraan herkent iemand een boom. En daar was het Jezus om te doen: "Als God uw vader was, zou u mij liefhebben." Dat liefhebben mondt uit in toewijding en overgave aan Hem en niet aan een leer(stelling). Ik vraag me wel eens af of er ook moderne Jezusdoders zijn; mannen en vrouwen die het liefhebben aan de kant zetten omwille van een leer(stelling)? Ik vraag dit, omdat ik in mezelf een potentiële Jezusdoder herken. Over het algemeen kan ik wel wat hebben maar er zijn onderdelen op het geloofs-, en levensterrein die, zodra iemand eraan begint te schudden, me het liefhebben als sneeuw voor de zon doen vergeten en mij kunnen doen veranderen in een wolf met scherpe tanden. Dus laat ik maar voor mezelf spreken en ervan uitgaan dat alleen ik dat potentieel in me heb en U, beste bloglezer, zich hierin totaal niet herkent. Dat zou bemoedigend zijn.

Leven van giften

Lees hier onze nieuwsbrief.

Gisteren had ik na de dienst een kort gesprek met een vriend van me die zich afvroeg of "de zendelingen" die door kerken en individuen financieel ondersteund worden, wel effectief bezig zijn. Welk verschil bestaat er tussen mensen die "voor God" werken en een "gewone" baan hebben? De aanhalingstekens zijn van belang omdat dit "normaal evangelisch jargon" (NEJ) is maar waarvoor een gezonde Bijbelse onderbouwing niet te vinden is. Bestaat er vanuit Gods oogpunt zoiets als een normale baan? Of een "full time baan in het koninkrijk?" Het verschil is vrijwel altijd te vinden in de bron van inkomsten. Mensen die van giften leven zouden "voor God werken" omdat ze op hem vertrouwen voor hun inkomsten. Maar dat doen de "normale baan mensen" toch ook? Niets is zo onzeker als een "vast inkomen."

Maar goed, terug naar het dilemma. Zeer regelmatig word ik bevangen door grote twijfel. Al 23 jaar leven wij van giften en dat brengt een verantwoordelijkheid met zich mee. Iedereen kan z'n euro's maar een keer uitgeven en ik wil zo graag dat de investering die anderen in ons doen "koninkrijksrendement" oplevert. Het leven van giften kan ook voor lief worden genomen: "Ach, God heeft vorig jaar voor ons gezorgd en zal dat heus dit jaar ook wel doen." Veel gevers zijn trouwe gevers en haken ook niet zomaar af. We schrijven trouw onze brieven waarin we voor een deel verantwoordelijkheid afleggen aan onze "financiële partners," en we hobbelen gewoon door. Ik ken ze persoonlijk: doorhobbelaars die al jaren geleden een "normale baan" hadden moeten zoeken. Maar ze kunnen niets anders. Ze zijn vergroeid met de organisatie en de organisatie laat ze niet zomaar vallen, uit coulance of mededogen.

Volgende week heb ik met een aantal stafmedewerkers een jaarlijkse appraisal, of evaluatie. Een van de vragen waar we op ingaan en waar de stafmedewerker zich op moet voorbereiden is die van "effectiviteit:" Wat geloof je dat je roeping is? Hoe effectief ben je in de uitvoering ervan? Hoe zit het met je financiële ondersteuning? Als je nu ontslagen zou worden, of de organisatie doekt zichzelf op, wat zou je gaan doen? Wat zijn je kansen en mogelijkheden buiten de organisatie? 

Waarom dit soort vragen? Juist omdat die vraag van mijn vriend van groot belang is en ik wil voorkomen dat de mensen waar ik leiding aan geef bij de organisatie blijven omdat ze geen enkel ander kunstje kunnen. Niet dat dit het geval zou zijn, maar ik wil de vinger aan de pols houden. En ik hoop dat anderen dat ook bij mij doen. In mijn nieuwe rol heb ik bedongen dat ik kan blijven doen waarvan ik geloof dat God mij heeft geroepen en heeft toegerust: het Goede Nieuws doorvertellen en mijn medemens oproepen tot navolging van Christus, en dat minimaal 100 dagen per jaar. Ik kan niet leven met de gedachte dat ik op een plek kom waar ik alleen maar leiding geef en de directe interactie met onze doelgroep moet missen. De vertwijfeling slaat nog regelmatig toe. Leven van giften is "niet leuk." Misschien is het de trotse calvinist in mij die zegt dat het beter is om met eigen handen een inkomen te verwerken in plaats van uit de hand van anderen te leven. Toch ga ik met frisse moed het nieuw jaar in. In het geloof en vertrouwen dat Gods hand en zegen op mij en Martha rust.

Passieloze preken en preekloze passie

Lees hier onze nieuwsbrief.

In je werk moet je gelijkmatig zijn, emotioneel neutraal; gewoon je ding doen en je klanten niet vermoeien met persoonlijke gevoelens en overtuigingen. Privé en werk moet je scheiden. De profeet Eliza zou aan deze verwachting niet kunnen voldoen. In 2 Koningen 8 vinden we hem in tranen. Hij voorziet dat de man die hem bezoekt, koning van Israël gaat worden en voorziet ook dat deze man gruwelijk geweld gaat gebruiken. Hij voorziet kinderen die te pletter geslagen worden en zwangere vrouwen wier buiken worden opengereten. Zo'n boodschap kun je niet als een zakelijke mededeling brengen. Dat raakt je als persoon. Ik vind het mooi om iets van Eliza als persoon te zien. Het doet je realiseren dat de boodschapper van God geen machine is, maar een mens van vlees en bloed. Dat vlees en bloed mag best gezien worden. De scheiding van privé en zakelijk is kunstmatig. Alleen gewetenloze mannen en vrouwen lijken met een strikte scheiding te kunnen leven (zie programma's zoals Radar en Opgelicht). Onze persoon is altijd verweven met dat wat we doen en dat mogen we best laten zien. Er zijn er ook die juist strategisch gebruik maken van emotie. Tranen als techniek, zou je dat kunnen noemen. Dat is een kunstje geworden. met name waar het gaat om fondsenwervende activiteiten wordt vooral ingespeeld op ons gevoel. Zielige beelden en betrokken presentatoren gaan goed samen. Iemand in beeld die zijn of haar emoties de vrije loop laat, maakt mooie teevee. Emoteevee heet dat geloof ik in vaktermen. Waarom? Kan het zijn dat velen juist de verbinding tussen zaak en privé missen? Eliza kon de twee niet scheiden en dat maakte hem als boodschapper authentiek. Een gezonde balans tussen de twee levert denk ik de echtheid op die we graag in onszelf en anderen zien. In de kerk vindt je het ook: passieloze preken en preekloze passie. Het eerste doet je in slaap vallen en het tweede sleept je mee in het doen van dingen die je "normaal" nooit zou doen. Wat we nodig hebben zijn gepassioneerde preken: èn een helder, verantwoord verhaal, èn persoonlijke betrokkenheid. Met iets anders dan dat wil ik liever niets te maken hebben.

Inlezing

Het verbaast me vaak hoeveel men in een verhaal kan lezen. De arbeider die z'n geleende bijl in het water ziet verdwijnen waarop Eliza een wonder verricht en de bijl naar de oppervlakte doet stijgen, is daar een voorbeeld van.

De feiten zijn simpel. Man leent bijl. Die bijl was iemand anders' broodwinning en het verlies van zo'n bijl zou stevige gevolgen hebben voor de eigenaar. Die had geen ijzerwarenhandel om de hoek waar hij voor een habbekrats even een nieuwe kon kopen. Gereedschap was zeer kostbaar en werd gekoesterd. Heel anders is het in onze maatschappij die is ingericht op een korte levensduur van apparaten, werktuigen, roerende en onroerende goederen (een modern, goedkoop huis in de VS gaat bijvoorbeeld maar een jaar of dertig mee en de meeste "TellSell" producten die worden gekocht blijven of in de doos of worden na eenmaal te zijn gebruikt op Marktplaats doorverkocht). "Waaibomenhout" lijkt de norm te zijn. Twee bijlen voor de prijs van één; wie wil daar geen gebruik van maken?

Een uitlegger leest "zes wetten" in de korte paragraaf. De wet van associatie, vermenigvuldiging, natuur, geestelijk herstel, geestelijke verzoening en herstel. Heel knap gevonden maar het heeft zo bar weinig met het verhaal te maken dat je haren er een beetje van overeind gaan staan en je wenkbrauwen de neiging hebben om in een permanente frons te blijven hangen. De bijl wordt met een hoop lucht gevuld. Dit soort "inlezing" durf ik best wel waaibomenhouten theologie te noemen. De feiten worden genegeerd, de context vergeten en men floept meteen naar een wazige geestelijke uitleg en abstracte toepassing.

De geleende nieuw vrachtwagen waar mijn vriend jarenlang voor gespaard heeft wordt door mij total-loss gereden. De verzekering blijkt de schade niet te dekken (mijn rijbewijs was verlopen) en ik heb geen rooie cent om mijn vriend schadeloos te stellen. Mijn vriend kan z'n werk niet meer doen en omdat hij al aan zijn plafond zat met de hoogte van de afbetalingen, krijgt hij geen nieuwe lening bij de bank. Dit is het soort achtergrond waartegen we een dergelijk verhaal moeten lezen. Maar goed, ook mijn andere vriend die mij had gevraagd om te helpen bij de bouw van zijn nieuwe huis, voelt zich nu ook schuldig. Hij had mij gevraagd te helpen, ik heb toen die vrachtwagen geleend; om hem te helpen. Wat gaat hij doen?

Ik kan me zo voorstellen dat, toen de bijl eenmaal aan de oppervlakte verscheen, de dankbaarheid en geruststelling enorm was. De bijllener kon met een dankbaar hart weer verder.

God werkt in praktische zaken. Net zo goed als in geestelijke zaken. Dit soort wonderen doet je beseffen dat niets voor God te klein is om bij betrokken te raken. Wat ik me niet kan voorstellen is dat opdrachtgever, bijllener en bijluitlener en overige betrokkenen en geïnteresseerden na afloop in een kringetje zijn gaan zitten om de zes genoemde wetten uit het gebeuren te kristalliseren. Wat eerder voor de hand licht is dat ze God de eer gaven en zich verbaasden om Zijn zorg om het kleine. Zo'n grote God hebben wij! (2 Koningen 6).

Corruptie in de kerk

Wat doet het mogelijke vooruitzicht op klein of groot geld met mensen? Door de bank genomen kan gesteld worden dat het, net zoals 'macht,' de neiging heeft om de mens te corrumperen. Het Olympisch comité, de beheerders van pensioenfondsen, NGO's, regeringsleiders, maar ook leiders van sommige grote kerken of denominaties, of opleidingsinsituten; ze worden met argusogen aangekeken. Het Olympisch comité is inmiddels zo in opspraak geraakt dat je hoopt dat de Olympische kwelling aan Nederland voorbij gaat. Alles wat wie dan ook die verbonden is aan dat comité in het openbaar zegt, wordt bij voorbaat te licht bevonden. Eenmaal besmet is het beter om de boel op te doeken. Van dit soort blaam kom je namelijk niet zomaar af.

Gehazi, de persoonlijke assistent van Eliza, reist de genezen Naäman na om hem te zeggen dat z'n baas zich heeft bedacht en toch graag een beloning wil. Dat doet Gehazi in het geniep omdat hij allang weet dat dit soort jagen op geld het daglicht niet kan verdragen.

"Was het de tijd wel om geld aan te nemen en je daarmee kleren, olijfgaarden, wijngaarden, schapen, runderen, slaven en slavinnen aan te schaffen?" is de reactie van Eliza, die de schimmige praktijken van Gehazi doorhad. De gecorrumpeerde Gehazi mag vervolgens z'n leven voortzetten met de huidziekte die Naäman kwelde. Weg baan, weg reputatie, weg gezondheid, weg toekomst en weg genieten van een onbezorgde oude dag. Tja, hij had pech. Hij werd gepakt. Geld en het najagen van meer geld verziekt het hart en sleept de hele samenleving in de gevolgen ervan mee.

Wie kent ze; de mannen en vrouwen die met karakter, zelfdiscipline en integriteit met geld en macht weten om te gaan? Ze zijn er wel, al zul je ze met een zaklamp moeten zoeken.

Dit beantwoord ook de vraag waarom ik niet rijk ben. Ik weet bijna zeker dat ik er niet goed mee om zou kunnen gaan. Paulus roept de volgelingen van Jezus op om zijn voorbeeld te volgen: "als we voedsel en onderdak hebben, moet dat ons genoeg zijn." Voedsel en onderdak, dat hebben we. We hebben zelfs kaas op onze boterham, een flesje wijn bij de pasta, een kalkoen met Kerst en onze kleerkasten bevatten zoveel kleding dat we zelfs setjes kunnen maken of kunnen combineren. Ik heb zelfs meer dan 20 paar sokken. Heel dun, dun, dikker en veel dikker tot aan de met de door mijn schoonmoeder handgebreide echte wollen Noorse sokken (die draag ik vandaag en ik heb zelfs twee paar van). En dat zijn alleen nog maar de sokken. Met andere woorden: ik ben stinkend rijk. In de ogen van honderden miljoenen die in krotten leven, of helemaal geen huis hebben, ben ik een miljonair.

Ik bid vaak een eenvoudig gebed: Heer, houdt u mij klein en afhankelijk, ruimhartig en gul en bewaar me voor corruptie.

Pieter Fransz. de Grebber, 1637, "Eliza weigert het geschenk van Naäman." Te vinden in het Frans Hals Museum te Haarlem. Eliza's persoonlijke assistent gaat later achter Naäman aan om te melden dat "zijn baas zich heeft bedacht." Deze zelfverrijking leidt uiteindelijk tot Gehazi's ziekte.

Dodelijk ziek

Ook profeten sterven. Iemand kan nog zo dicht bij God leven en door God gebruikt worden, eenzelfde einde treft ons allemaal. In telegramstijl wordt medegedeeld dat Eliza dodelijk ziek is (2 Kon. 13:14). Vier woorden. Daar moeten we het mee doen. Kort daarop sterft de man van God. Toch heeft zijn leven nog betekenis na zijn dood. Een overleden man wordt in het graf van Eliza gelegd en komt tot leven nadat hij in aanraking komt met het dode lichaam van de profeet. Dat is 'cool.' Een leven dat invloed en betekenis heeft, zelfs nadat het leven hier op aarde is afgelopen, is denk ik zo'n beetje de mooiste erfenis die iemand na kan laten.

Ik bedacht dat ik dat wel zou kunnen wensen maar dat pas na mijn dood duidelijk zal worden welke 'voetafdruk' ik achter heb gelaten.

De meeste mentors in mijn leven zijn dood. Toen ik pas nadacht over de vraag waarom met name oude, dode mentors mij inspireren, realiseerde ik me dat dit te maken heeft met teleurstelling. Levende mentors kunnen en zullen mij teleurstellen. Dode niet. Die kunnen niets meer verkeerd doen. En wat ze verkeerd deden, is of niet bekend, of is in de biografieën weggelaten. Mij best. Ik doe het er toch maar mee.