03 april 2009

Determinisme en vrijheid

Hoe vrij zijn we eigenlijk? Vrijheid is deels een illusie en deels een beleving. Zelf wijs ik het harde determinisme af maar ben me bewust dat er wel degelijk determinanten zijn die onze keuzes mede bepalen. Keuzes worden gemaakt in overeenstemming met ons wereldbeeld en onze waarden. Die worden beiden weer gevormd door onze opvoeding, cultuur en in de maatschappij heersende wereldbeelden en waarden. We wegen af binnen de kaders die we kennen. We zijn dus minder vrij dan we denken. Zelfs als die kaders in beweging komen door zich te verdiepen in andere wereldbeelden, normen, waarden en religies, we komen maar moeilijk af van de kaders die zich in onze vormende jaren diep in ons wezen hebben verankerd.
Het veranderen van een wereldbeeld is vrijwel onmogelijk. Zelfs het effect van een hersenspoeling is vaak tijdelijk.
Vanmogen las in in de Korinthebrief over de bedekking die het hart van de mens belemmert om de dingen van God te begrijpen. Die bedekking wordt pas weggenomen als met zich tot God keert.
Ik herinner me dat nog als de dag van gisteren. Er veranderde iets diep van binnen nadat ik me tot God keerde. Rationeel is het niet te verklaren. Ik weet dat de Bijbel niet langer een vreselijk saai en nauwelijks te begrijpen boek was, maar tot leven kwam. Het paste bij me. Ik kon met geestelijk ogen zien. De waas verdween en zaken werden helder.
Was ik nu vrij? Volgens de Bijbel is vrijheid een soort van roeping (Galaten 5). Die vrijheid heeft een doel. Niet om mij een onbegrensd leven te bieden maar om mij in staat te stellen om mijn medemens in liefde te dienen.
Ben ik nu helemaal vrij van mijn verleden?
Ik leef met diepe littekens die regelmatig pijnlijk oplichten. Ik blijf het product van mijn opvoeding maar daar dwars doorheen leeft en werkt nu Gods roeping. Ik hoef me niet langer te laten bepalen door mijn verleden maar leer elke dag een beetje meer om binnen de grenzen van Gods roeping te leven.
Het is geweldig om niet langer een leven te leiden waarbij alles om mij draait (mijn rechten, mijn behoeftes) maar om ondanks mezelf mijn naaste grotere prioriteit te geven. En dat is echte vrijheid.
Ik ben nog helemaal Jan maar er is iets losgemaakt door de Geest van God. Jezus kwam om ons los te maken van de wereld, de zonde en onszelf. Die losmaking drijft mij terug naar het hart van de Vader.
Een van de meest ingrijpende ervaringen die hiervan een gevolg is, is dat God mij uit de bagger van deze wereld optrekt tot iets heel bijzonders. Daarover morgen meer.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten