Zijn we nu wel of niet vrij om zelfstandig keuzes te maken? Als we niet vrij zijn, zijn we ook niet verantwoordelijk. Als we wel vrij zijn, zijn we ook verantwoordelijk. Sommigen zullen (en hebben dat ook gedaan) betwisten dat vrijheid een voorwaarde is om iemand verantwoordelijk te houden. Misschien wat kort door de bocht maar volgens mij kun je iemand wel dwingen om een ander dood te schieten maar dan nog heeft de gedwongene de vrijheid om te kiezen om het wel of niet te doen. De afweging van de consequenties van het een of het ander bepaalt dan de uiteindelijke keuze.
In de Westminster catechismus komen we de volgende artikelen tegen:
7. "De besluiten van God zijn Zijn eeuwig voornemen, overeenkomstig de raad van Zijn wil, waarbij Hij tot Zijn Eigen eer alles heeft voorbeschikt wat maar zou gebeuren."
De verwarring begint in artikel 13 waar we lezen: "Onze eerste ouders, overgelaten aan de vrijheid van hun eigen wil, vielen uit de staat waarin zij waren geschapen, door te zondigen tegen God."
Er zijn miljoenen christenen die geen enkel probleem lijken te hebben om met het leven in deze paradox. Of de samenstellers van de catechismus hebben dit niet voldoende doordacht of ik zoek dingen die er niet zijn. Het betekent dat God niet alleen eindverantwoordelijk is maar ook bedenker. En dat is mijns inziens volkomen in strijd met het beeld van een goede, liefhebbende God.
De grote J.I. Packer biedt de volgende oplossing aan:
Aanvaard het voor wat het is, en leer ermee leven. Weiger om de schijnbare tegenstelling als werkelijkheid te aanvaarden; schrijf de schijn van tegenstrijdigheid toe aan je beperkte bevattingsvermogen; denk aan de twee principes als, hoewel je het nu niet begrijpt, elkaar aanvullende begrippen en niet als strijdende rivalen.
Er zit een luchtje aan deze oplossing. Het is een gefabriceerde oplossing die noodzakelijk is om het determinisme te doen voortbestaan.
Of de mens is vrij, of niet.
Maar, wat is vrijheid? Morgen meer.
In de Westminster catechismus komen we de volgende artikelen tegen:7. "De besluiten van God zijn Zijn eeuwig voornemen, overeenkomstig de raad van Zijn wil, waarbij Hij tot Zijn Eigen eer alles heeft voorbeschikt wat maar zou gebeuren."
De verwarring begint in artikel 13 waar we lezen: "Onze eerste ouders, overgelaten aan de vrijheid van hun eigen wil, vielen uit de staat waarin zij waren geschapen, door te zondigen tegen God."
Er zijn miljoenen christenen die geen enkel probleem lijken te hebben om met het leven in deze paradox. Of de samenstellers van de catechismus hebben dit niet voldoende doordacht of ik zoek dingen die er niet zijn. Het betekent dat God niet alleen eindverantwoordelijk is maar ook bedenker. En dat is mijns inziens volkomen in strijd met het beeld van een goede, liefhebbende God.
De grote J.I. Packer biedt de volgende oplossing aan:
Aanvaard het voor wat het is, en leer ermee leven. Weiger om de schijnbare tegenstelling als werkelijkheid te aanvaarden; schrijf de schijn van tegenstrijdigheid toe aan je beperkte bevattingsvermogen; denk aan de twee principes als, hoewel je het nu niet begrijpt, elkaar aanvullende begrippen en niet als strijdende rivalen.
Er zit een luchtje aan deze oplossing. Het is een gefabriceerde oplossing die noodzakelijk is om het determinisme te doen voortbestaan.
Of de mens is vrij, of niet.
Maar, wat is vrijheid? Morgen meer.
Alwetendheid
BeantwoordenVerwijderenMoet je niet het alwetend karakter van God hier in betrekken. De catechismus die je aanhaalt heeft het over het voorbeschikken. Maak hiervan eens `vooraf weten`.
Ik bedoel te zeggen dat God vooraf weet welke weg de mens inslaat. Hij wist dus al van de zondeval zonder dat deze daadwerkelijk plaats had gevonden. Ook al lag dit niet in zijn oorspronkelijke planning.
Schaakcomputer
Volgens mij kun je een en ander vergelijken met een onoverwinbare schaakcomputer. De computer moet mee gaan als het spel is gestart. Toch staat de uitkomst al vast. Terwijl je wel de vrijheid hebt om te kiezen welke zet je gaat zetten. Goede of minder goede.
Conclusie
Zie God en de mens als deelnemers aan groot schaakspel. Met als uitkomst dat de mens de vrijheid heeft om te kiezen binnen de regels van het spel.
Ik denk dat je gedachten een eind in de goede richting komen. Zoals we ankerpunten in de geschiedenis hebben, zouden deze er ook voor de toekomst zijn (de wederkomst van Jezus is noodzakelijk om definitief orde op zaken te stellen). Petrus noemt in zijn brief dat we de komst van Jezus kunnen bespoedigen, en dus ook vertragen). Een deel van de toekomst is dus mede afhankelijk van hoe de mens reageert op de openbaring van God). Er is dus blijkbaar ruimte. Als elk moment, elke beweging, elke actie en reactie al vast zou liggen zijn we, hoe je het ook wendt of keert. slechts pionnen in een groot kosmische schaakspel en zijn we niet vrij om mee te bewegen. De vrijheid die we beleven is dan slechts de illusie van vrijheid.
BeantwoordenVerwijderenTja, de christelijke liefde voor dat oude determinisme zit diep, heel diep. Evenals het Geocentrime destijds. Hellinisten bedachten het, kerkvaders droegen het de kerk in en tot op de dag van vandaag koesteren sommigen het als Heilig. Het Geocentrisme om maar het blijft als een soort permanente domheid aan de kerk kleven. Het kerkelijk determinisme is lastiger te ontkrachten, je kunt er niet aan rekenen maar des te uitgebreider over fantaseren, wat zware dominees dan ook naar hartelust doen! De aldus gezaaide angst legt de kerk intussen geen windeieren, men is steenrijk daar in die hoek!
BeantwoordenVerwijderen