24 oktober 2011

Anti Theologisme

Recentelijk las ik enkele reacties van christenen in den lande die een uitgesproken afkeer hebben van theologie en zij die dat vak bezigen. Een uiteenzetting van enkele gedachten hierover tref je o.a. op het CIP aan. Interessant zijn ook de reacties van lezers hierop.
Waar men aan voorbijgaat is dat in wezen iedereen aan theologie doet; "woorden over God" spreekt. Iedereen heeft een mening over het wel of niet bestaan van God en in het geval dat Hij zou bestaan zijn er bijna net zoveel interpretaties van wie we denken dat Hij is, Zijn wezen, Zijn rol in geschiedenis, heden en toekomst en ga zo maar door.
De gevaarlijkste groep theologen zijn zij die beweren dat we geen theologie en/of theologen nodig hebben: "we hebben genoeg aan de Bijbel en die nemen we zoals deze tot ons komt." Het gevaar zit hem hierin dat ze blind lijken te zijn voor het feit dat ze zich positioneren als "niet theologisch" terwijl ze juist een uiterst theologische uitspraak hebben gedaan.
Het is van groot belang om te erkennen dat iedereen aan theologie doet. De "niet theologen" die met vuur en soms op gif lijkend elan vasthouden aan "het staat er toch" doen de Bijbel een groot onrecht aan als ze zich niet allereerst inspannen om dat wat er dan zo stellig staat in de onmiddellijke en grotere context te plaatsen.
Ook is het van belang dat we erkennen dat we veel dingen (nog) niet snappen. De cultuur, de tijd waarin wij leven, onze sociale en economische systemen, onze normen en waarden; alles is zo anders dat het gewoon heel veel van ons vergt om dat wat de Bijbel zegt op een betekenisvolle manier naar 2011 te vertalen.

Het feit dat Petrus en Johannes als idioten werden weggezet die hun grammatica niet op orde hadden (gewone, ongeletterde mensen, Handelingen 4:13) wil niet zeggen dat het geen theologen waren. In Handelingen 4 zijn ze wel degelijk theologie aan het bedrijven. Ze zouden zeker niet gezegd hebben dat ze geen theologen waren terwijl ze zeer uitgesproken woorden over God spraken.

Laten we voorzichtig zijn met het veroordelen van theologie en/of theologen want daarmee oordelen we ook onszelf. Een zuiver begrijpen is te vinden in een nederig en voortdurend zoeken naar de juiste woorden. En als we dan al woorden menen te vinden, dan past het ons om deze in alle bescheidenheid uit te spreken. God laat zich niet in dogma's of overdreven simplificatie vatten. Daar zijn onze woorden te beperkt voor.

Meer waarde dan aan onze woorden hecht Christus aan onze daden. Petrus en Johannes deden aan praktische theologie. Woorden vinden zonder daaraan de consequentie van de daad te voegen, blijven liever onuitgesproken. Het is juist de taak van de theologie om zich voortdurend bezig te houden met de vertaling van dat geopenbaarde woord van God naar woorden en daden die in onze taal, cultuur en denken de oorspronkelijke bedoeling weergeven. En daarover raak je niet uitgepraat.

Saints Peter and John Healing the Lame Man (1655)

Artist:Nicolas Poussin
Location:Met Museum of New York

Geen opmerkingen:

Een reactie posten