Effectieve jongerendiensten?

Wat is nu precies het verschil tussen een gewone kerkdienst en een jongerendienst? Al meer dan dertig jaar spreek ik in beide varianten op dit zondagsthema. Grofweg zijn hier de verschillen.

Gewone dienst:

1. Grote en oudere mensen zitten vooraan. Jongeren zitten links- of rechtsachter.
2. De voorganger staat achter een spreekgestoelte.
3. Een ouderachtig iemand heet de bezoekers bij het naar binnen gaan van her gebouw welkom en wenst hen een "fijne dienst."
4. Een ietwat traditionele manier van samenzangbegeleiding middels een orgel , een piano of een combo.
   
   Echter, met de sinds kort ontdekte, voorheen in het verborgene opererende aanbiddingsleider, zijn er in veel diensten nu twee gemakkelijk te onderscheiden elementen: de samenzang (beter: aanbidding) en het Woordblok. Als het meezit ondersteunen en versterken deze twee blokken elkaar maar het komt ook voor dat het aanbiddingsblok een eigen leven leidt en de neiging heeft tijd bij het Woordblok weg te snoepen. Ook heeft met de ontdekking van de aanbiddingsbediening de minipreek haar intrede gedaan. Liederen worden kort (soms lang) ingeleid door de aanbiddingsleider. Toeval, of de Geest, smeedt beide blokken aaneen zodat men achteraf spreekt van een "mooi geheel:" de zondagochtend fusion.
5. Als er geen afspraken zijn gemaakt over hoeveel tijd de spreker krijgt, kan de preek nogal eens uitlopen. Ik spreek uit ervaring en probeer daarom de vraag niet te stellen, "hoeveel tijd heb ik."

Een jongerendienst:

1. Jongeren begroeten bezoekers bij de deur en wensen hen een "fijne dienst."
2. Jongeren zitten bij voorkeur vooraan en de ouderen zitten, een eerbiedig aantal voorste lege rijen inachtnemend, aan de kant waar de jongeren niet zitten. Dit is echter geen regel. Jongeren zijn niet altijd en overal naar voren te bewegen en blijven hardnekkig of links- of rechtsachter zitten.
3. De voorganger beweegt zich wat meer over het podium, mijdt waar mogelijk het spreekgestoelte, of komt zelfs van het podium af en is vaak wat losser en grappiger. Als de spreker erg hip is kan hij wel eens een aantal niet retorische vragen stellen, die steevast door het publiek toch als retorisch worden geïnterpreteerd waardoor men (ongemakkelijk) blijft zwijgen.
4. Het orgel zwijgt en het combo heeft vrij.
5. Een band of koor wordt ingevlogen, begeleidt de samenzang en brengt eigen werk ten gehore, steeds vaker ondersteund door 'merchandise" die na de dienst, vaak in de vorm van cedees" kunnen worden aangeschaft. Zo'n band of koor is vaak ook "ambassadeur" voor ideële en/of evangelieverspreidende organisaties.
6. De jongeren mogen de collecte ophalen en hebben vaak een actieve rol in andere onderdelen van de dienst. Bijvoorbeeld de schriftlezing.
7. De dienst duurt door de bank genomen wat langer.
8. Gezellige dingen na de dienst. Bijvoorbeeld een "aangeklede" koffie. (Afgelopen zondag waren er na afloop broodjes kroket (drie stuks verorberd) en broodjes frikandel. Deze kerk staat daarom ook in mijn top drie van favorieten. het schijnt dat de Beth-El kerk in Hoogeveen dit vaker doet en een kerk die hier een gewoonte van maakt moet zeker eens door de bloglezer met een bezoek worden vereerd; wie heeft er geen trek na de dienst?).

Echter, alle gekheid op een stokje; we zijn in Nederland enorm bevoorrecht dat we in vrijheid ons geloof mogen belijden. Er staat geen politie voor de deur te controleren. Mensen worden niet gevangengezet, gemarteld of gedood omdat ze Christus volgen. Die vrijheid geeft ons onder andere de gelegenheid om te experimenteren met vorm en inhoud. Er bestaat ook geen blauwdruk voor hoe we die zondagse diensten in moeten vullen. Met orgel, zonder orgel; met band, zonder band; met of zonder aanbiddingsleider; wel of geen koffie na de dienst; wel of geen broodje kroket na een uitgelopen avonddienst omdat de spreker teveel tijd nam (een beetje sorry, Hoogeveen). Als Christus centraal staat, met of zonder armen in de lucht gestoken, kan de dienst niet stuk. heb ik dan geen voorkeuren. Jawel. Maar die zijn niet zo belangrijk of interessant.

De zorg die ik wil uiten is deze: met de vrijheid die we in Nederland genieten kunnen we ons gemakkelijk verliezen in bijzaken en veel energie steken in ons eigen onderhoud. Tegelijk kunnen we daarbij maar al te gemakkelijk voorbijgaan aan het feit dat we ons bevinden in een wereld die de liefde van God niet begrijpt maar wel recht heeft op dat begrip. Daar wordt de discussie interessant; hoe geef ik het Goede Nieuws zo zo'n manier handen en voeten dat Christus waarachtig wordt gerepresenteerd.