Gezond leiderschap

Vorige week kreeg ik de dikke pil "Gezond Leiderschap in de kerk" toegestuurd. Is het een pretentieuze titel of drukt de titel een 'verlangen naar' uit? Als je de berichtgeving in de media een beetje volgt lijken 'Leiderschap' en 'Gezond' elkaar uit te sluiten. Waar is gezond leiderschap nog te vinden. iedereen heeft wel meerder verhalen paraat om te bewijzen dat het op z'n zachtst gezegd karig gezaaid is, laat staan geoogst.

Donders en Ketelaar hebben een fraai werkboek geproduceerd. Vijf fundamenten (Roeping, Persoonlijke en Sociale verantwoordelijkheid, en Sociale en Bestuurlijke vaardigheid) dragen het boek en worden per fundament keurig in vijf deelgebieden uitgewerkt.

De 350 pagina's, in groot formaat opgezet, hoeven de potentiële lezer/nijvere student niet af te schrikken. Het boek is zeer toegankelijk en leent zich m.i. bij uitstek voor bestudering in kleinere groepen. Verwerking en toepassing zijn van groter belang dan het tot je nemen van de informatie.

Het boek heeft het potentieel om de kerkleider tot een gezonde leider te maken. Het is een uitgebreide oefening in het uitleggen van de deugden, normen en waarden die een leider tot een gezond leider kunnen maken. De systematische opzet met diagrammen, werkbladen en talloze opsommingen zijn een feest voor lineaire denkers. De lezer waarbij de rechter hersenhelft dominant is zal dit echter afschrikken. Een reden des te meer om het in kleine groepjes te bestuderen.

Hoe definiëren de schrijvers gezond leiderschap? Het dienend leiderschap van de herder, zoals in de Bijbel geportretteerd, brengt de auteurs tot het opsommen van de volgende kenmerken (blz. 15-16):

• Balans tussen gericht zijn op God en de menselijke inzet.
• Balans tussen gericht zijn op resultaten en op mensen.
• Balans tussen karakter en vaardigheden.

De gezond leiderschap ambiërende leider zal met genoegen deze thermometer de temperatuur van zijn leiderschap laten nemen en vervolgens de nodige stappen zetten om die op de ideale lichaamstemperatuur te krijgen.

Een punt van kritiek is dat onvoldoende rekening is gehouden met de verschillende leerstijlen van de doelgroep. Dat had ondervangen kunnen worden door speelsere en creatievere vormen van verwerking in het boek op te nemen. Maar dat kan meer te maken hebben met mijn persoonlijke aversie tegen 'lijstjes'. Lijstjes veranderen mensen niet. Die helpen bij het stellen van een diagnose maar daar mag het niet stoppen. De vertaalslag die leidt tot het internaliseren van ervan, had sterker gekund. Maar wellicht zou het dikke boek dan nog eens zo dik zijn.

Betoverd

".. je hebt me betoverd met één blik van je ogen, met één kraal van je halsketting (Hooglied 4:9)." Wat is er mis met de twee geliefden? Is er dan niets dat hun liefde voor elkaar in de weg kan staan?
Je zou denken: 'nou, die laten zich makkelijk inpakken; klink meer als verliefdheid. Wacht maar tot ze wat verder in hun relatie komen.' In het Hooglied vindt je geen enkele wanklank of negatief gepraat over de liefde. Het is dan ook niet voor niets een loflied. En lekker romantisch.

Je treft er niets aan in de zin van "schat ik houd heel veel van je en ik vind je nieuwe ketting wel aardig maar wat ik tegen je heb is dat je na gebruik nooit het dopje op de tube tandpasta terug doet." Of, "Ik houd heel veel van je maar waarom moet je nou stofzuigen als ik de krant probeer te lezen." Dit zijn nog redelijk onschuldige irritaties die een relatie kunnen verstoren en tot een scheiding zouden kunnen leiden.

Hoe komt het nu dat deze pure liefde, zoals in het Hooglied beschreven, eigenlijk nergens gevonden wordt?

Een belangrijk kenmerk van de liefde is dat deze nooit zichzelf zoekt. Liefde staat dan ook haaks op de oerbehoefte tot zelfbehoud en zelfhandhaving. Waar de liefde de elegantie ziet waarmee een der geliefden het dopje van de tube schroeft, en daar een gedichtje over schrijft; de gracieuze bewegingen ziet van de stofzuigende geliefde en deze bewegingen bezingt, ziet de zelfbehoudende, naar binnen gerichte partij slechts zijn of haar onbevredigde behoeften waaraan de andere partij, als hij/zij echt van hem/haar zou houden, tegemoet zou moeten komen.

Liefde die zichzelf zoekt, is geen liefde. Het is naar binnen gekeerde energie die het zelf en de ander verwoest en alleen maar leidt tot grotere afstand van elkaar.

De liefde uit het Hooglied bestaat. De voorwaarde waaraan voldaan moet worden is dat beide partijen kappen met het geven van prioriteit aan de destructieve, naar binnen gerichte 'zelfliefde.'

Hoe moeilijk is het om de liefde te beantwoorden van iemand die de ander altijd op de eerste plaats zet? Het is een genoegen om deze te beantwoorden. Hoe weet ik dat? Dat weet ik omdat ik al bijna dertig jaar met zo iemand getrouwd ben!

Verschoon me het genoegen om hier dan toch een allegorische interpretatie te vinden; God is liefde en waar een 'normaal denkend mens' al lang en breed z'n koffers had gepakt bij zulk een halsstarrige weigering om Zijn liefde te beantwoorden, gaat God door met liefhebben en wacht met eindeloos geduld tot die liefde beantwoord wordt. Het Evangelie is en blijft het wonder van de geschiedenis van de mensheid. En het gaat hier over meer dan het wel of niet terugschroeven van een dopje op een tube tandpasta. Dit gaat over het leven zoals God het heeft bedoeld. In een leven met Hem staat die liefde weer centraal.

Effectieve jongerendiensten?

Wat is nu precies het verschil tussen een gewone kerkdienst en een jongerendienst? Al meer dan dertig jaar spreek ik in beide varianten op dit zondagsthema. Grofweg zijn hier de verschillen.

Gewone dienst:

1. Grote en oudere mensen zitten vooraan. Jongeren zitten links- of rechtsachter.
2. De voorganger staat achter een spreekgestoelte.
3. Een ouderachtig iemand heet de bezoekers bij het naar binnen gaan van her gebouw welkom en wenst hen een "fijne dienst."
4. Een ietwat traditionele manier van samenzangbegeleiding middels een orgel , een piano of een combo.
   
   Echter, met de sinds kort ontdekte, voorheen in het verborgene opererende aanbiddingsleider, zijn er in veel diensten nu twee gemakkelijk te onderscheiden elementen: de samenzang (beter: aanbidding) en het Woordblok. Als het meezit ondersteunen en versterken deze twee blokken elkaar maar het komt ook voor dat het aanbiddingsblok een eigen leven leidt en de neiging heeft tijd bij het Woordblok weg te snoepen. Ook heeft met de ontdekking van de aanbiddingsbediening de minipreek haar intrede gedaan. Liederen worden kort (soms lang) ingeleid door de aanbiddingsleider. Toeval, of de Geest, smeedt beide blokken aaneen zodat men achteraf spreekt van een "mooi geheel:" de zondagochtend fusion.
5. Als er geen afspraken zijn gemaakt over hoeveel tijd de spreker krijgt, kan de preek nogal eens uitlopen. Ik spreek uit ervaring en probeer daarom de vraag niet te stellen, "hoeveel tijd heb ik."

Een jongerendienst:

1. Jongeren begroeten bezoekers bij de deur en wensen hen een "fijne dienst."
2. Jongeren zitten bij voorkeur vooraan en de ouderen zitten, een eerbiedig aantal voorste lege rijen inachtnemend, aan de kant waar de jongeren niet zitten. Dit is echter geen regel. Jongeren zijn niet altijd en overal naar voren te bewegen en blijven hardnekkig of links- of rechtsachter zitten.
3. De voorganger beweegt zich wat meer over het podium, mijdt waar mogelijk het spreekgestoelte, of komt zelfs van het podium af en is vaak wat losser en grappiger. Als de spreker erg hip is kan hij wel eens een aantal niet retorische vragen stellen, die steevast door het publiek toch als retorisch worden geïnterpreteerd waardoor men (ongemakkelijk) blijft zwijgen.
4. Het orgel zwijgt en het combo heeft vrij.
5. Een band of koor wordt ingevlogen, begeleidt de samenzang en brengt eigen werk ten gehore, steeds vaker ondersteund door 'merchandise" die na de dienst, vaak in de vorm van cedees" kunnen worden aangeschaft. Zo'n band of koor is vaak ook "ambassadeur" voor ideële en/of evangelieverspreidende organisaties.
6. De jongeren mogen de collecte ophalen en hebben vaak een actieve rol in andere onderdelen van de dienst. Bijvoorbeeld de schriftlezing.
7. De dienst duurt door de bank genomen wat langer.
8. Gezellige dingen na de dienst. Bijvoorbeeld een "aangeklede" koffie. (Afgelopen zondag waren er na afloop broodjes kroket (drie stuks verorberd) en broodjes frikandel. Deze kerk staat daarom ook in mijn top drie van favorieten. het schijnt dat de Beth-El kerk in Hoogeveen dit vaker doet en een kerk die hier een gewoonte van maakt moet zeker eens door de bloglezer met een bezoek worden vereerd; wie heeft er geen trek na de dienst?).

Echter, alle gekheid op een stokje; we zijn in Nederland enorm bevoorrecht dat we in vrijheid ons geloof mogen belijden. Er staat geen politie voor de deur te controleren. Mensen worden niet gevangengezet, gemarteld of gedood omdat ze Christus volgen. Die vrijheid geeft ons onder andere de gelegenheid om te experimenteren met vorm en inhoud. Er bestaat ook geen blauwdruk voor hoe we die zondagse diensten in moeten vullen. Met orgel, zonder orgel; met band, zonder band; met of zonder aanbiddingsleider; wel of geen koffie na de dienst; wel of geen broodje kroket na een uitgelopen avonddienst omdat de spreker teveel tijd nam (een beetje sorry, Hoogeveen). Als Christus centraal staat, met of zonder armen in de lucht gestoken, kan de dienst niet stuk. heb ik dan geen voorkeuren. Jawel. Maar die zijn niet zo belangrijk of interessant.

De zorg die ik wil uiten is deze: met de vrijheid die we in Nederland genieten kunnen we ons gemakkelijk verliezen in bijzaken en veel energie steken in ons eigen onderhoud. Tegelijk kunnen we daarbij maar al te gemakkelijk voorbijgaan aan het feit dat we ons bevinden in een wereld die de liefde van God niet begrijpt maar wel recht heeft op dat begrip. Daar wordt de discussie interessant; hoe geef ik het Goede Nieuws zo zo'n manier handen en voeten dat Christus waarachtig wordt gerepresenteerd.

Liefdeslessen

Het is frappant dat een boek als het Hooglied tot de Canon van de Bijbel is toegelaten. Misschien wel omdat men het door de eeuwen heen als allegorie of typologie beschouwde. Letterlijk is het een erotisch boek die het verlangen van twee geliefden om bij elkaar te zijn in poetische vorm beschrijft. Beide geliefden verliezen zich in het verlangen om bij elkaar te zijn en doen "rare" dingen zoals ook in onze moderne tijd twee geliefden "rare" dingen doen om maar bij de ander te kunnen zijn. Zo treffen we op een gegeven moment de vrouw dolend door de donkere straten aan. Ze kan niet slapen en kan haar vriendje niet vinden. De politie kan haar ook niet helpen en eenzaam vervolgt ze haar zoektocht.

Het probleem met een te strakke allegorische of typologische interpretatie is dat het verhaal op zich aan kracht dreigt in te boeten. Daar moet je dus voorzichtig mee zijn. De typologische en/of allegorische interpretatie krijgt pas dan haar kracht als je het verhaal eerst leest zoals het er staat. De sublimatie van de liefde die we in Hooglied tegenkomen leert ons onder andere dat liefde nooit los kan staan van actie. Liefde uit zich in "materie". Platonische liefde die in abstractie blijft steken is de Bijbel vreemd. Liefde zoekt een weg in actie, in daden. Het verhaal in Hooglied is in deze zin tekenend. De liefde die de twee voor elkaar voelen kan niet anders dan zich uiten in consumatie. Deze oergedachte en beleving is voor niemand vreemd.

Als je er vervolgens een allegorische betekenis aan toekent krijgt de liefde van God voor de mens een menseljike dimensie. Gods liefde kan en zal nooit in abstractie blijven hangen.

Als God zegt dat Hij de wereld liefheeft dan krijgt dat pas betekenis als die uitspraak wordt vertaald in "materie". En dat is ook gebeurd. Hij bewijst Zijn liefde doordat Christus voor ons gestorven is toen wij nog niets met Hem te maken wilde hebben.

Het verhaal onderstreept ook het belang van twee richtingsverkeer. De liefde dringt zich niet op en werkt alleen maar als de ontvangende partij deze beantwoord.

En we weten allemaal dat onbeantwoorde liefde een van de meest tragische ervaringen is die een mens kan overkomen. Ik vraag me wel eens af hoe dat voor God moet zijn die dagelijks zijn liefdesboodschap onbeantwoord retour krijgt. Miljoenen nemen niet eens de moeite om Zijn liefdesbrief te openen, te lezen en te bestuderen maar strepen hun adres op de envelop door en schrijven er met koeienletters op "Return to Sender." Dat is tragisch.

Het is dan ook een voorrecht om mensen aan te moedigen om die brief wel te lezen en de boodschap van Gods liefde op haar meritus te testen.

Dronken van de liefde

De beste plek is thuis. Bij vrouw, kinderen en achterkleinkind. De plastische taal van het Hooglied blijft me verwonderen. Verwondering omdat het in zo'n schril contrast staat met de werkelijkheid van velen.
Neem bijvoorbeeld deze zin: "Vrienden, eet en drink de liefde tot je er dronken van wordt"(Hooglied 5:1). Ik denk dat iedereen die dit leest verlangt naar een situatie die dit mogelijk maakt. Je kunt de liefde alleen maar eten en drinken tot je er dronken van wordt als er een bron aanwezig is die in die liefde voorziet. Ik ben een gezegend mens omdat die bron er voor mij is. Mijn thuissituatie is veilig, ik vind er respect, waardigheid, genegenheid, waardering en aanvaarding.
Om me heen zie ik het tegenovergestelde. In het groot; in het wereld die uitermate onveilig is en vol is met daders en slachtoffers van competitie, hebberigheid en zelfverrijking; in het klein in relaties waarin genegenheid en aanvaarding ontbreekt.
Als je geen plek hebt waar je niet altijd maar hoeft te strijden en/of je verdedigingsmuren kunt laten zakken, is zo'n vers uit Hooglied slechts een verre wens en een onderdrukte melancholie.
Is het nu mogelijk om een stap verder te gaan en er een geestelijke betekenis aan toe te kennen. Er is een lied dat begint met "ik verzadig mij met Uw liefde, Heer." Kan deze metafysische uitspraak werkelijkheid zijn temidden van iedere denkbare situatie? Er zijn talloze verhalen van mensen die dit bevestigen; hoe in tegenslag, tegenwind, ziekte en doodsgevaar men desondanks weet te drinken en te eten van die liefde. Dat kan alleen maar als je jezelf als een onderdeel van een veel groter verhaal weet; dat een God is die op de een of andere manier middenin de ellende die we als mensen veroorzaken werkelijk is en troost en perspectief geeft.
Mijn gebed is simpel: "God, maakt U alstublieft waar wat U in Uw woord belooft. In Christus bent U met ons. Mag dat werkelijkheid zijn voor allen die vandaag in hun ellende in stilte of in een schreeuw van wanhooop tot U roepen. De getroffenen van de aardbeving in Japan, de betrokkenen in landen die in opstand komen tegen duivelse regimes en voor wie zo'n vers uit Hooglied wel heel erg ver weg lijkt. Ook bid ik U voor hen die in plaats van eten en drinken van de liefde in hun relatie uit de zure beker van misbruik te drinken krijgen. God wat een ellende in deze wereld. Houdt U zich alstublieft niet zo ver."

Is ze het nu wel of niet

Naast me zit een vrouw die verdacht veel op iemand lijkt die ik regelmatig op tevee zie. Nu gebeurt het wel vaker dat ik in businessclass lounges over de wereld bekende Nederlanders tegenkom (nee, ik vlieg geen business class, ik mag alleen in de lounge omdat ik een goudkleurig kaartje heb). Onlangs zat ik blijkbaar naast iemand in het vliegtuig die velen kennen maar ik had het niet in de gaten omdat hij zo'n ouwe kop had en ik niet zo'n voetbalfanaat ben. Het drong pas tot me door toen een fervente Engelse fan hem vroeg "can I take a picture with you, mr. Gullit?" Verdraaid, het was hem. Ik had verder geen behoefte aan een foto of een handtekening dus heb ik het maar zo gelaten en ben verder gegaan met m'n boek.

Goed, om van alle twijfel af te zijn (is ze het nu wel of niet?) maar even een praatje aangeknoopt en toen ik haar vertelde dat mijn vrouw en ik haar positiviteit aanstekelijk vinden (waarop ze antwoordde dat ze het niet goed verstond en of ik het nog een keertje wilde herhalen: .. "grapje") barstte ze in een schaterlach uit die een van haar handelsmerken is. Deze luide schaterlach nam alle twijfel weg. Het is dus Erica Terpstra.

Nog twaalf uur vliegen en dan nog even in de trein voordat het mooiste moment van iedere reis aanbreekt: Martha. Ik hoor dat het weer in Nederland aardig is. Dat klinkt goed. Zestien dagen Centraal Azië is zestien dagen hoge luchtvochtigheid en temperaturen. Vijftien graden is mooi. Uit de wind en in de zon een perfecte temperatuur om in de tuin Nederland weer op te snuiven.

Dan weer orde op zaken stellen. Het werk stapelt zich op. En de vraag die ik me stel voordat ik weer aan een (nieuwe) klus begin is eenvoudig: hoe draagt wat ik nu doe bij aan het effectief maken van discipelen. Als ik die vraag niet helder kan beantwoorden, heb ik het gevoel dat ik mijn tijd aan het verdoen ben.

Kompleet gestoord

Een school wordt in april 1975 van de ene op de andere dag veranderd in een serie martelkamers. Iedereen die er levend binnenkomt, sterft. In vijf jaar tijd vinden alleen al in deze school zo'n 20.000 mannen, vrouwen en kinderen de marteldood, hun 'bekentenissen' achterlatend. De hel, door Pol Pot gecreëerd is helaas niet uniek. Wereldwijd worden levens op gruwelijke wijze misbruikt en weggegooid. We denken beschaafder te worden maar het tegengestelde is waar.

Het kan ook subtieler. En beschaafder. De "biermeisjes" in Phnom Penh krijgen geen salaris. De bierbrouwerij geeft werkkleding en ze ontvangen commissie per verkocht biertje. Eigenlijk dus een moderne vorm van prostitutie omdat de meisjes om toch iets te verdienen, creativiteit en gewilligheid nodig hebben. Beschaafder? Uitbuiting is het devies als er een euro te verdienen valt.

Nog 24 uur en dan vanaf Phnom Penh, via Bangkok weer naar huis.

De 20.000 in Security Office 21 gefolterde en vermoorde mannen, vrouwen en kinderen zijn allemaal gefotografeerd.

De 'huisregels:"

De Code

Vanmorgen de laatste bijeenkomst van de international leiders. Een klein groepje blijft nog twee dagen om verdere plannen uit te werken voor het uitrollen van The Code of Good Practice (for support and development of OM personnel) over de hele organisatie. Een leider is in principe geneigd om te denken dat hij of zij een prima leider is en goed voor zijn/haar mensen zorgt. Echter, er bestaan geen volmaakte leiders en naast dat een leider unieke sterke kwaliteiten heeft, zijn er altijd unieke zwakke plekken. Het is het gevolg van het feit dat we gebroken mensen zijn die in een gebroken wereld leven en werken. Dat moeten we onder ogen willen zien. De Code omschrijft wat we met elkaar hebben afgesproken over hoe een gezond team met gezond leiderschap eruitziet. Zoals er financiële audits bestaan voor een organisatie moet er ook een audit zijn voor leiderschap en team. Het afgelopen jaar hebben we deze code in een aantal landen getest. Ik heb een aantal leiders laten vertellen wat deze audit voor hen en hun team heeft betekend. Het resultaat hiervan is meer dan we verwachtten. OM velden met hun leiders staan zo'n beetje in de rij om met de code aan de gang te gaan. Op termijn zal dit betekenen dat we gezondere teams hebben met gezonder leiderschap. Dit is voor mij een van de bemoedigende uitkomsten van deze internationale leidersconferentie.

Onderzoek in de zendingswereld toont aan dat het overgrote deel van de werkers die het veld verlaat dit doet om redenen die te maken hebben met inadequaat leiderschap en/of gebrek aan zorg en opleiding. De Code gaat ertoe bijdragen dat deze achterdeur van het zendingswerk, de olifant in de kamer die iedereen ziet en door de meerderheid wordt genegeerd, wordt benoemd en erkend. Het geestelijke sausje wat er doorgaans overheen wordt gegoten; "de Heer leidt ons ergens anders heen," kan in de fles blijven zodat de naakte feiten zichtbaar worden en een gezondheidsplan worden opgesteld.

Inclusieve liefde en Exclusieve weg (slot)

"Wat komt er eerst? Het woord of de daad? In de Bijbel vindt je geen nadrukkelijk volgorde en er bestaat een creatieve spanning tussen de twee die we waarschijnlijk altijd nodig zullen blijven hebben om ons scherp te houden.

Joel Edwards besloot zijn serie vanmorgen aan de hand van Handelingen 4:8-12 waar we de eerste christelijke apologetiek aantreffen. "Op grond waarvan, op wiens gezag, stichten jullie verwarring, breken jullie in op de economische en sociale status quo?" De discipelen moeten hun goede daad verdedigen en hun verdediging is luid en duidelijk: De naam van Jezus Christus.

Als je de wonderen van Christus bestudeerd, realiseer je je al snel dat deze altijd verder reikten dan alleen het fysieke. Alle wonderen hebben directe gevolgen voor de socio economische werkelijkheid van de betrokkenen en hun omgeving. De melaatse die wordt genezen krijgt de opdracht om "naar de zijnen" terug te keren. De blinde man wordt gevraagd wat hij van Jezus wil? Genezing zal gevolgen hebben. De textuur van zijn leven zal ingrijpend veranderen en is dat wat hij wil? De verlamde in Handelingen 4 zal nooit meer aan de poort van de stad zitten bedelen. De gevolgen voor zijn leven en werkelijkheid zullen ingrijpend zijn.

In handelingen 6 lezen we over de weduwen die worden achtergesteld. Oppervlakkig gezien lijkt het te gaan over de instelling van het ambt van diakenen, maar dat is slechts bijzaak. Het kruis van Golgotha heeft als gevolg dat de goedheid van God die daarin wordt gedemonstreerd haar weg dient te vinden naar de praktijk van het leven. De kerk komt tot een stilstand. Dit is belangrijk. Iets dat verkeerd is moet worden recht gezet. Er wordt geen commissie in het leven geroepen om de zaak theologische te verkennen. Er moet gehandeld worden, en wel direct! Een aantal A+ apostelen en discipelen wordt aangesteld om deze ongerechtigheid meteen te herstellen. Daden zijn het empirisch bewijs van de goedheid van het kruis. Daarom bestaat er geen verschil tussen "Heilig, heilig, heilig," en "laat Mijn volk gaan." We zijn getraind om ons te vereenzelvigen met Mozes en de brandende braambos maar niet met de verschijning van Mozes voor Farao met de roep om gerechtigheid. In Gods hart zijn deze twee, aanbidding en actie, gelijk.

Gisterenavond werd het werk van OM India gepresenteerd. De 103 scholen, de talloze klinieken, 3000 Good Shepherd kerken die de afgelopen jaren zijn ontstaan, HIV/Aids preventie, de tomeloze inzet voor sociale gerechtigheid, tekenen en wonderen en de meer dan 100 buffels die zijn aangekocht om gezinnen van een bron van inkomsten te voorzien en de talloze micro enterprise initiatieven; het past en hoort allemaal bij elkaar.

De inclusieve liefde van God en de exclusieve enige Weg bestaan in een creatieve spanning met, maar niet in tegenstelling tot elkaar.

Hij beschermde het recht van armen en behoeftigen –

en hij leefde in voorspoed.

Is dat niet: mij kennen?

– spreekt de HEER. (Jeremia 22:16)

De HEER van de hemelse machten houdt het recht hoog,

de heilige God toont zich heilig in zijn gerechtigheid. (Jesaja 5:16)

Gerechtigheid, rechtvaardigheid en heiligheid; ze zijn onlosmakelijk. Er zijn talen die hier dan ook maar een woord voor hebben.

Aan de kerk de taak om de goedheid van het kruis te demonstreren.

Aanstoot geven of nemen

De kern van Joel Edwards boodschap van vanmorgen was dat de discipelen van Jezus geen aanstoot gaven maar dat door de omgeving aanstoot werd genomen (o.a. in Handelingen 19). Dat is een groot verschil. De discipelen organiseerden geen kruistochten (crusades) maar zochten het gesprek op. Om andere geloofssystemen af te kraken of te bevechten had geen plaats. Dat past niet bij een volgeling van Jezus. De eerste generatie keek niet neer, noch veroordeelde hen die een ander, of geen geloof aanhingen; ze prezen de naam van Jezus.

Jezus zelf ging niet in op de discussie welke berg de beste was op op te aanbidden (Johannes 6): "Ik ben niet gekomen om daar over te praten, ik ben gekomen om Leven te geven."

De kern is dat we dienen te zoeken naar manieren om dichter bij anderen te komen zodat zij de liefde van Christus beter zien en begrijpen.

Toen Hij twaalf jaar was, vonden zijn ouders Hem in de tempel, luisterend en vragen stellend.

Dat is een iets andere aanpak dan de praktijk die gemotiveerd wordt door de gedachte dat hoe meer mensen ons vervolgen, hoe heiliger wij wel (moeten) zijn. Vervolging als bewijs van ware navolging? De eerste generatie werd vervolgd, inderdaad. Maar ook lezen we dat ze goed bekend stond, in aanzien was, bij velen.

Paulus in Athene, het epicenter van pluralisme, zoekt niet de confrontatie, maar een aanknopingspunt dat de bodem vormt voor een eerlijk gesprek van waaruit gesprekspartners een meer geïnformeerde en overwogen keuze kunnen maken over wat ze met Jezus aan moeten.

De praktijk van de eerste gemeente staat haaks op de reactieve en polariserende "tegen-groepen" en demonstraties die worden aangedreven door angst of het idee dat we God moeten verdedigen.

De naam van Jezus verhogen en grootmaken is een betere methode. Jezus wist heel dicht bij de mens te komen. Geconfronteerd met de nabijheid van het licht kwam en komt de mens wat eerder tot een (zelf)oordeel.

Tegen iets zijn is vrij gemakkelijk maar in het licht van het Evangelie een niet te verkiezen methode die alleen maar afstand creëert en stereotypen en vooroordelen bevestigd. Het licht laten schijnen zodoende afstand te overbruggen is een stuk christelijker.

Een exclusieve weg en een inclusieve God

Joel Edwards verwoordt wat de meeste volgelingen van Christus voelen: "hoe verhoudt een exclusief Evangelie, waarin Jezus Christus als de enige weg tot God wordt voorgesteld, zich tot een God die de hele wereld liefheeft. De "intoleratie" van de Ene Weg laat brandmerkt de christen als iemand die geen ruimte heeft in zijn of haar hart. Ieder ander geloof of overtuiging wordt door deze exclusiviteit impliciet gedegradeerd tot een onmogelijke weg.

Als we op zondagmorgen met gelijkdenkenen bijeenkomen levert dit niet al teveel problemen op. Het probleem ervaren we als we op maandag naar ons werk gaan en ons concentreren op de opdracht om onze naaste lief te hebben. Maar hoe ervaart deze medemens onze claim op exclusiviteit? Het is zeer waarschijnlijk dat hij zich bij voorbaat al buitenspel gezet voelt.

Hier antwoord op deze paradox is niet eenvoudig. Jezus is namelijk óf De Weg óf een van de vele wegen. Is Hij een van de vele wegen, dan verliest het Woord van God al haar zeggingskracht en gereduceerd tot een boek met een aantal aardige richtlijnen voor het leven.

Jezus kwam dat probleem tijdens zijn leven ook tegen en het wekte ook toen de haat van de wereld op.

Hoe kun je een dialoog voeren als het hart al heeft gekozen voor een monoloog? Ik ben benieuwd hoe Edwards dit vanmorgen en morgen verder met ons verkent.

Ik geloof dat een deel van het antwoord in de manier waarop Jezus er zelf mee omging te vinden is. Hij kwam namelijk niet om te oordelen maar om te behouden. Het oordeel liet Hij aan de Vader, die alle harten doorzoekt.

Daar waar ik stop met oordelen en dat aan de Vader laat, ben ik vrij om lief te hebben.

De euro komt naar je toe!

Nob Sakai, de leider van het OM werk in Japan, sprak met diepe bewogenheid over de verwoesting die de recente aardbeving en tsunami heeft aangericht. Infrastructuur kun je herstellen, auto's kun je vervangen maar een mensenleven is onvervangbaar. De mens krijgt maar een kans. In een tijdspanne van nul tot zeg maar zo'n honderd jaar moeten we er wat van zien te maken. Het is ook in diezelfde tijdspanne dat we een keuze maken tussen licht en duister. Maar dat impliceert dat men dan wel het verhaal over licht en duister heeft gehoord. Het getroffen gebied in Japan is nu net zo'n gebied waar het Goede Nieuws het minst bekend is.

Ieder mensenleven is kostbaar in Gods ogen. Levens die abrupt eindigen door natuurgeweld of ongelukken; het zou niet mogen. Maar toch gebeurt het. Iedere dag weer. In het verkeer, op het werk, gewoon thuis; duizenden levens gaan dagelijks over van het tijdelijk naar het eeuwige.

De bestemming van al die levens staat op het spel.

Als het Evangelie Goed en Nieuw is, zou iedereen het moeten kunnen horen. De kerk heeft de middelen en de mensen om dat te verwezenlijken. Toch geeft ook de kerk de voorkeur aan investeringen in zichzelf. Zelfverbetering, zelfverwerkelijking en in veel gevallen ook zelfverrijking; ik schat dat zo'n negentig procent van iedere euro die de collectezak wordt gestort, direct en indirect bij de gever terugkomt.

Begrijp me goed, het kost wat om die nieuwe gemeenschap van pelgrims te onderhouden. Dat snapt iedereen. Maar investeringen in hen die zich inzetten om dolende zielen te zegenen met Goed Nieuws, is nog altijd de sluitpost op de begroting. En dat terwijl het de voornaamste opdracht is die de Heer aan Zijn kerk gaf: maakt discipelen!

Rust en Beven

Wat een aardbeving zeg, en wat een enorme verwoesting. Ik verwacht dat een aantal collega's uit de regio niet in staat is om naar Maleisië te reizen voor de Internationale Leiders Vergadering die zondag begint. Tegen zoveel natuurgeweld is niets en niemand bestand. Geeft je ook wel te denken. Nederland met haar dijken zou niets beginnen. We hebben met al onze technieken en zelfverzekerdheid gewoon het nakijken.

Vandaag de retraite afgerond en met elkaar verder nagedacht over lessen uit het leven van David. Een simpel diagram maakt zaken vaak duidelijk. Als je het leven van David bestudeert ontdek je, onder andere, dat hij, als leider, een redelijke balans had tussen "communion, community en mission."

Mijn aantekeningen van vandaag. tegenwoordig in OneNote. Wel handig stukje gereedschap

In OM ligt de nadruk sterk op community en mission. Echter, als men de persoonlijke community met God verwaarloost, zal op termijn de community en het werk tot stof ineenschrompelen. De retraite beoogde met name de ogen te openen voor het belang van het onderhouden van communion met God. Er zijn er ook die alleen maar gericht zijn op communion en of community en geen gezond besef hebben van hun taak of plaats in het leven. Ook dat leidt tot stilstand. Met name binnen het protestantisme ligt de nadrik vooral op mission; ons werk. Dat is de focus. Al het andere is bijzaak of sluitpost. Interessant is om het ritme van een Hebreeuwse dag te observeren. Die begint om 18.00 met eten en vervolgens slapen. Dat is het opstaan en weer eten en ten slotte is er het werk. Werk wordt voorafgegaan door rust en brandstofinname. Geeft te denken.

Schitteren in het duister

Tijdens de retraite wordt o.a. het leven van David bestudeerd. Een interessante man die, zou hij in Nederland leven, waarschijnlijk levenslang met TBS had gekregen. Ook een man die wist te schitteren in het duister en dat is een bijzondere kwaliteit. Schitteren in het licht, wanneer iedereen toekijkt is wel wat anders dan eenzelfde karakter tonen in het duister; als de lichten gedimd zijn en het publiek naar huis. In de verhalen over David krijgen we een man te zien die, naast dat hij vreselijke domme en zelfzuchtige dingen deed, zoals de echtgenoot van de buurvrouw waarop hij verliefd was laten doden (hij kwam er niet zomaar mee weg en moest zwaar boeten), als het zwaar weer werd en zijn karakter onder druk kwam te staan, zijn integriteit wist te handhaven. Hij bleef zichzelf in het juiste perspectief zien. Eerst God, en dan de mens.

Daarom liet hij Saul in leven, ook toen hij de gelegenheid had om hem te doden en zijn plaats in te nemen. David geloofde dat zijn tijden, en daarmee alle tijden, in Gods hand zijn. Hij raakte dan ook niet in paniek en/of probeerde God een handje te helpen. Hij wist zichzelf toe te vertrouwen aan Gods hand en oordeel. Ook toen hij zijn straf moest ondergaan en vastte en bad in de hoop dat God in Zijn genade van gedachten zou veranderen.

Goed, vandaag verder met stilte en David, voor zover dat mogelijk is althans. Er is zoveel afleiding hier in het hotel. Vrienden en collega's die ik lange tijd niet heb gezien staan plotseling voor je neus en je kan dan niet net doen alsof ze er niet zijn.

Vandaag wat minder heimwee. Als je uitgerust bent ziet de wereld er anders uit. Toch zou ik liever thuis zijn. Ik mis Martha!

Heart to Heart

Vandaag is de Retraite begonnen. Luisteren naar God. Contemplatief bidden. Ik probeer mee te doen. Iemand leest een tekst. Het gaat over Jezus maar dat is ook zo'n beetje alles wat ik me er van opvang. We krijgen huiswerk. Na tien minuten zet ik CNN Worldnews aan. Ik kan me niet concentreren. Eigenlijk wil ik het liefst naar huis. Ik geef de schuld aan de lange reis en de veel te korte eerste nacht in het doorgezakte hotelbed. Morgen voel ik me waarschijnlijk een stuk beter. Er zijn zoveel mensen waarmee ik moet praten. Hier kom ik stafwerkers tegen waar ik leiding aan geef en die ik waarschijnlijk pas over een jaar weer zie. Dus, uitbuiten die hap.

Ook veel pijn. Een van m'n collega's wil met me praten maar doet dit het liefst in een restaurant waar we anoniem zijn; in de OM gelederen komt hij teveel mensen tegen die hem veel pijn hebben gedaan. Ja mensen, het blijft toch een heleboel mensenwerk in een christelijke organisatie.

Net even met Martha gepraat en dat geeft de burger weer moed!

Geld en/of Relaties

Helaas zal ik de lezing van Antoine Bodar op 21 Maart in Cafe de Bovenwereld moeten missen. Daar staat echter het voorrecht tegenover om de komende weken veel vrienden en collega's weer te zien in Maleisië. De jaarlijkse Internationale Leiders van OM is, naast de eigenlijke vijf dagen waarop officiële zaken worden be- en afgehandeld, een samenklontering van subgroepen die in verschillende hoedanigheden bij elkaar komen. Zo is het de "track" voor bestuursleden, een "Spiritual Retreat Track" (waarvoor ik verantwoordelijk ben), Area bijeenkomsten (OM Internationaal is opgedeeld in een tiental area's of, regio's, die van de gelegenheid gebruik maken om bij elkaar te komen en na afloop zijn er twee trainingsdagen voor "Code of Good Practice facilitators, waar ik verantwoordelijk voor ben. Als ik het allemaal tot in detail uit moet leggen zijn we twee blogweken verder, dus ik laat het maar bij deze korte opsomming.

We krijgen wel eens de vraag, en dat is een vraag die we onszelf voortdurend stellen, of het wel de moeite en de kosten waard is om zon'n 300 leiders vanuit alle werelddelen bij elkaar te brengen. Het kost namelijk nogal wat.

In het huidige virtuele tijdperk moet dat toch anders op te lossen zijn?

Een van de grootste uitdagingen voor een groeiende internationale club zoals OM die voor haar groei en ontwikkeling afhankelijk is van relaties, is hoe deze in stand te houden en te verdiepen. Er is geen andere manier dan ervoor te zorgen dat je el;kaar op gezette tijden ontmoet. Oog in oog en hart tot hart.

Voor sommige leiders is het ook het enige moment in het jaar dat ze samen met anderen God kunnen groot maken. Het hele jaar moeten ze alert zijn op vijandige elementen. Ook dit jaar zijn er weer leiders die de toegang tot het land dat ze tot huis hebben gemaakt, is ontzegd. Met name voor hen is zo'n internationale bijeenkomst motiverend en nodig.

De waarde van relaties laat zich niet in geld uitdrukken en geld kan de relaties ook niet vervangen. Je kunt alle geld van de wereld hebben maar als het ontbreekt aan goede en gezonde relaties is zelfs geld een ticket naar de eigen ondergang.

Ademende dag

De dag ademt weer en het duister vlucht.

Een bijzondere eigenschap van licht is dat het de duisternis verdrijft. Als het licht aangaat heeft de duisternis geen schijn van kans. Daarom is een van de namen van Jezus, het Licht van de wereld, zo'n sterk beeld. Wat een hoop spreekt daar uit.

De wereld licht in duister gehuld. De duisternis van tirannen, despoten, graaiende alleenheersers, sekteleiders, dieven, moordenaars, manipuleerders en tal van andere duisternis niet verdragende praktijken.

Wat al deze zaken gemeen hebben is de leugen; het jezelf op de plaats van God stellen waarbij jouw norm het uitgangspunt wordt. Als maar genoeg mensen om je heen roepen dat iets okay is, ga je er uiteindelijk zelf in geloven.

De twee geliefden brengen de nacht samen door, elkaar verwarmend en beschermend. Dan wordt het langzaam licht: de dag begint te ademen en het duister vlucht. (Hooglied 2"17) en ze kunnen elkaar laten gaan, vertrouwend op de kracht van het licht. In het licht zijn ze veilig voor de kracht en de macht van de duisternis.

Mijn gebed is dat het Licht in deze wereld schijnt.

Vosjes vangen

'Vang voor ons de vossen,

vang die kleine vossen.

Ze vernielen de wijngaard,

onze wijngaard vol bloeiende ranken.' (Hooglied 2:15)

We reden door de maanloze nacht over de eindeloze hectaren akkerland in Zuid Australie. Jason reed. Isaac, Ruben en ik stonden in de bak van de pick-up truck. Met de ene hand hielden we ons vast aan de dakrand en met de andere hand hielden we onze geweren vast. "Stop, een vos," riep Isaac. Ruben en ik zagen alleen maar duisternis maar toen we beter keken zagen we op zo'n twee-, driehonderd meter afstand twee hele kleine gele rondjes in de weerkaatsing van het licht van de de schijnwerper. De auto stopte, de kleine gele rondjes stopten ook. Isaac legde aan en schoot. Dag gele rondjes.

Het zou ons nooit zijn opgevallen. Onbekend met het terrein en onbekend met welke gele rondjes er wel en niet thuishoorden waren we afhankelijk van Isaac, de expert, die op de boerderij is opgegroeid en het terrein en de verschillende rondjes kan onderscheiden. dat was wel belangrijk want toen Ruben even later ook wat geelachtige rondjes zag en aan wilde leggen, hield Isaac hem tegen omdat "de buurman het niet zou waarderen als we een van zijn schapen doodschieten." Ik zal verder geen opsomming geven van de totale buit van die nacht. Sommige tere zielen zouden dat niet kunnen verdragen.

Wat staat er tussen mij en De Liefde. In een ideale wereld staat de wijngaard vol bloeiende ranken. Een gebroken wereld is bezaaid met "kleine vossen." In mijn leven kom ik kleine en grote vossen tegen. Soms herken ik ze niet en moet een ander me op de twee kleine gele rondjes wijzen. Maar vaker herken ik ze wel. Soms wil ik ze vangen en andere keren laat ik ze gewoon hun gang gaan. Naarmate ik bekender raak met mijn omgeving, de wijngaard, neemt het vermogen om uitheemse zaken te herkennen ook toe. Wat uitheems is, moet worden opgeruimd. Mijn bekendheid met het terrein hangt af van de mate waarin ik de kaart ervan bestudeer en er, al rijdend, tijd in doorbreng. Daar heb ik niet altijd zin is en voordat ik het weet is de vossenfamilie groter geworden.

De man en de vrouw, die in het Hooglied De Liefde bezingen en verkennen, beseffen dat er tussen hun werkelijkheid en ideaal vossen rondlopen. Ze laten zich gelukkig niet zo gek maken dat ze hun ogen sluiten voor de werkelijkheid. Die wordt herkent, benoemd en, waar nodig, actie op ondernomen.

Kleine fitting?

Het schemerlampje bij m'm bed doet het niet. De lamp is stuk. Dus ga ik langs de Doe Het Zelf zaak om een lamp te kopen. Uiteraard controleer ik niet van tevoren of het een brede of smalle fitting behoeft, dus koop ik beide. De lamp die niet past, neem ik mee naar huis. Terug in mijn kamer probeer ik de oude lamp uit de houder te schroeven. Dat lukt niet want het is een bajonetsluiting!

Nu ga ik met twee nieuwe, energiebesparende lampen van Philips naar huis en de schemerlamp bij m'n bed moet wachten tot mijn volgende bezoek. Tegen de tijd dat ik hier terug ben, zal ik totaal vergeten zijn dat die lamp het niet deed en zal ik me waarschijnlijk opnieuw afvragen of ik een smalle of een brede fitting nodig heb, zonder dat van tevoren te checken. Zo werkt mijn brein nu eenmaal of, je zou kunnen zeggen dat mijn brein, waar het dit soort dingen aangaat, helemaal niet werkt.

Maar, er is wat aan te doen. Ik gebruik tegenwoordig OneNote en daarin heb ik een aantekening gemaakt dat ik op 4 April naar de DHZ moet om een energiebesparende lamp van 5 Watt te kopen met een bajonetfitting. Volgens mij moet het nu goed gaan.

Iets van team

Hoe creeer je een gevoel van team met mensen die veel reizen en er maar weinig momenten zijn dat je met elkaar in dezelfde ruimte zit? Gisteren hadden we onze eerste officiele bijeenkomst als IPS staf, de HR afdeling waar ik leiding aan geef. Training, Personeel Administratie, Zielzorg, Family Life & Education, Leadership Development en Personal Development. Ons speerpunt is dienstverlening aan de organisatie met als doel dat de OM werkers wereldwijd zich effectief in kunnen zetten om discipelen te maken van alle volken. Natuurlijk zit er ook een pakket aan "policies" bij. Die zijn nodig om het geheel enigzins bestuurbaar te houden en onze waarden naar een concreet plaatje te vertalen. Als wij ons werk goed doen, zou iedereen met plezier zijn/haar werk kunnen doen. Momenteel zijn we bezig met het implementeren van een "Code of Good Practice." Deze code beschrijft hoe een goed functionerende plaatselijke afdeling eruit ziet. Werkers weten wat er van hen verwacht wordt, waar ze naar toe kunnen gaan als dingen niet lekker lopen of als ze in een conflict met hun leidinggevende komen, welke training beschikbaar is en welke mogelijkheden er zijn om zichzelf verder te ontwikkelen.

Al met al een flinke uitdaging. Mijn taak is vooral gericht op het ontwikkelen en communiceren van onze visie, zorgen dat de afdelingshoofden weten wat er van hen verwacht wordt en hen te voorzien van de middelen om hun werk goed te kunnen doen.

De ontmoeting met alle HR staf is in dit verhaal van groot belang. We moeten van elkaar horen wat er speelt binnen de veschillende afdelingen, welke uitdagingen en obstakels men tegenkomt. Belangrijk is dat men ziet hoe het werk van de een zich verhoudt tot dat van de ander en dat waar de een beweegt, de ander mee beweegt. Afdelingen die in isolatie bewegen, zonder dat het de andere afdeling binnen HR raakt, is een slecht teken. Team en Werkcohesie is cruciaal voor het welbevinden en de interafhankelijkheid van de staf.

Vandaag weer naar huis. Het is wel weer even goed geweest.

Met vrees en beven

De pocketveren van het matras dat waarschijnlijk dateert uit de jaren dertig herinneren me eraan dat ik een rug heb en schouderbladen. Alsof er iemand met een plastic speelharkje zachtjes op bepaalde plekken duwt. Als je maar lang genoeg zachtjes drukt gaat het vanzelf pijn doen. Vanmorgen opgestaan met een "splitting headache."

Ik heb nu een kamer in Carlisle. Twee jongemannen die op de IT afdeling werken delen het huis en er is nog een kamer over die ik mag gebruiken.

In eerder blogs heb ik uitgebreid verhaalt wat je gemiddeld kan verwachten in een huis dat door vrijgezelle jongemannen wordt bewoond. Ook nu ben ik niet teleurgesteld in mijn verwachtingen. Het is precies zo erg als eerder beschreven. Badkuip grijs (was oorspronkelijk wit) met schimmel en schaamhaar op strategische en meer onverwachte plekken, als aanvullende decoratieve accenten.

Vandaag een lamp kopen. En een matras; nog zo'n nacht trek ik niet.

Soms, zoals gisteren, na een dag praten en weer eens gewezen te worden te worden op hoe onvolmaakt het allemaal is, vraag ik me af of het allemaal ergens toe dient en of ik mijn tijd niet aan het verkwisten ben. Wat maken we ons toch druk over een heleboel dingen die het niet waard zijn om ons druk over te maken. Vandaag meer praten Vanmiddag komen we met alle staf bij elkaar (dat is de staf van IPS "international personnel services). Dat is voor het eerst dit jaar en ik zie er naar uit.

Door de heuvels

Een prachtige tocht over de M6 vanuit Liverpool naar Carlisle. Even boven Lancaster begint het Lake District. Als je zoals vanmorgen te maken hebt met koude lucht, enkele laatste vlagen mist en een opgaande zon kan het niet anders of je begint bijna te zingen, ware het niet dat iemand anders dat veel beter deed. De klanken die de cedee "Voyage of the Acolyte" via een versterker en wat speakers de auto vulden, deden mij besluiten om er het zwijgen toe te doen. Maar mooi was het wel. De rest van de dag van de ene vergadering naar de andere. Naarmate de dag vorderde bekroop me een gevoel van hopeloosheid en machteloosheid; krijgen we het ooit allemaal goed voor elkaar? Nee, waarschijnlijk niet. Waar mensen samenwerken is de uitkomst, naast heel veel mooie dingen, ook een hele hoop gedoe.

Vanavond met vrienden uit eten. Ik zorg voor de wijn, zij voor de pizza. Martha zit deze week in Barcelona. Die zie ik over drie weken weer.