01 augustus 2010

Lang leve de schuld

Wie is er schuldig? Zijn we even verantwoordelijk voor onze eigenschappen als voor onze daden? Schuld wordt in onze therapeutisch georiƫnteerde cultuur doorgeschoven naar anderen, weggepoetst of gebagatelliseerd, of verweten aan de omstandigheden; verzachtende omstandigheden, traumatische opvoedingen, normvervaging en een wereldbeeld waarbij niemand schuldig is of kan zijn.
Schuld hangt samen met moraal en moraal hangt (vaak) samen met religie. Doe religie de deur uit en de moraal verdwijnt en schuld is niet langer mogelijk of wenselijk. In het geval van de ene geliefde die de ander bedriegt (en zich in de ogen van velen schuldig maakt aan moreel verwerpelijk gedrag) zou de bedrogene boosheid, schuld en wrok moeten weerstaan, hoewel ze nog steeds pijn zou voelen en ongelukkig zou zijn. Ze zou het kwaad dat haar is aangedaan kunnen veroordelen of de relatie kunnen beƫindigen. De actie of daad kan worden veroordeeld zonder dat ze degene die de fout in gaat de schuld daarvoor geeft.
Klinkt filosofisch en onrealistisch? Ze bestaan echt. Wetenschappers zoals Derk Pereboom, een determinist gelooft in een wereld zonder schuld en probeert deze te beschrijven.
Ik denk dat deze deterministische gedachte (Determinisme is een filosofisch concept dat stelt dat elke gebeurtenis of stand van zaken veroorzaakt is door eerdere gebeurtenissen volgens de causale wetten die de wereld regelen en beheersen) voor de meeste mensen te ver gaat. Hoewel, naar onszelf toe zijn we wat minder scheutig met de schuldvraag; is het niet zo dat "in mijn geval het allemaal wel te begrijpen en verklaren is" (zie bijvoorbeeld "Blik op de Weg;" regels zijn belangrijk en goed voor iedereen maar voor mij persoonlijk hoeven ze niet).
Een wereld zonder schuld. Kan het? Bestaat het? Vergeving en verzoening; wat is dat? "Het spijt me," wordt niet meer gehoord. De bloemenman doet geen zaken meer (hoeveel verborgen schuld is er door de eeuwen heen niet afgekocht met een bosje bloemen?). Dag kleur. Dag geur.

Een niet al te makkelijk boek maar een geweldige eye-opener:

Geen opmerkingen:

Een reactie posten