Behelpen met beelden

Her en der ontmoet ik ze; mensen die claimen God te hebben gezien, of gehoord. Ik voel altijd iets van jaloezie als ik bijvoorbeeld hoor: "God zei tegen me....", of "God verscheen aan mij in een droom." Het blijft echter altijd wel in wat abstracte vaagheid hangen. Ik moet de eerste nog tegenkomen die vertelt dat hij in een café een cola light aan het drinken was en dat God naast hem kwam zitten en een gesprekje met hem begon. Als ik doorvraag over het hoe, wat, waar en de omstandigheden en of, als ik er bij was geweest ik precies hetzelfde gehoord of gezien zou hebben, blijkt het een "sterke indruk" te zijn geweest; "het klonk, leek heel echt".
Het "probleem" met het horen en/of zien van God is dat dit altijd plaatsvindt binnen de overweldigende beperkingen die inherent zijn aan beeld en taal. Voor zover we weten is God een "ondoordringbaar licht", of "woont in een ontoegankelijk licht" (1 Tim. 6:16).
Licht kun je niet zien, hoewel we in het gangbare taalgebruik wel zeggen "ik zag een licht." Dat laatste kunnen we alleen maar zeggen omdat het betreffende licht de omgeving zichtbaar maakt. Licht kun je slechts beschrijven en daarvoor gebruiken we taal en beelden.
Licht als metafoor voor God is wellicht het sterkst beschikbare beeld: als object onzichtbaar en tegelijk alles zichtbaar makend.

Credit: Atelier Ed Boelaarts

Een tijd terug vertelde iemand me dat hij Jezus in een droom had gezien; "althans, ik denk dat het Jezus was want hij leek er precies op". Dit nu is een klassiek voorbeeld van wat we als mensen doen; we vormen beelden in onze gedachten. Helemaal niets mis mee want we kunnen niets anders dan werken met wat we aan beeld en taal voorhanden hebben. Het wordt een "issue" wanneer we in het beeld dat we hebben gevormd gaan geloven - de basis voor fundamentalisme in alle verschijningsvormen en de vrijwel altijd daarmee gepaard gaande zendingsdrang  (economisch, sociaal, politiek, spiritueel, enz.).

Beelden spelen een belangrijke rol in hoe we naar de wereld kijken. Ze zijn zelfs essentieel. Beelden zijn dan ook onmisbaar voor onze geloofsvorming. Een beeld kan echter nooit het geloof vervangen. Sterker nog, beelden kunnen zomaar een obstakel zijn voor het geloof in God. Wellicht dat geloof pas mogelijk is na een radicale beeldenstorm! Zonder beelden kan ik me nergens meer aan vast houden. Het enige dat overblijft is vertrouwen op en in dat Licht!
Een van de redenen dat Jezus zo belangrijk is in het christelijke geloof is dat, wat niemand ooit gezien heeft, door Hem zichtbaar en tastbaar is gemaakt.