Wilt u er ook een label bij? Of twee?

Onlangs haalde ik tijdens een overdenking voor een christelijk publiek een Canadese psychologie professor aan. Niks mis mee, dacht ik. Aan de knikjes in de zaal te meten, droeg de betreffende aanhaling constructief bij aan een succesvolle landing van de overdenking.

Er wordt sowieso wat aan- en afgehaald in de prekenwereld. Er valt niet veel nieuws te zeggen en een preek is in feite niets anders dan een herschikking van bestaande ideeën en gedachten die opgeleukt en geactualiseerd worden met eigentijdse metaforen, voorbeelden en toepassingen die passen in de geest van de tijd en de waan van de dag.

Na afloop van de betreffende dienst werd ik er door iemand op gewezen dat ik verzuimd had om bij de aanhaling te melden dat de betreffende professor geen christen is.
Wat doet het met een aanhaling als ik de luisteraar daarnaast ook meld dat de beste man of vrouw christen, atheïst, hindoe, moslim, homo, rechts, links, communist, neo-liberaal of kapitalist is. Het wordt dan moeilijk, zo niet onmogelijk, om een uitspraak enigszins ongefilterd te waarderen. Ik schrijf enigszins omdat iedereen altijd al met een partij aan ingeschakelde filters naar een boodschap luistert, naar het nieuws kijkt of een boek leest. Om daar dan nog een filter aan toe te voegen lijkt me niet raadzaam tenzij de context van de auteur relevant is voor de boodschap.

Als er al gewaarschuwd moet worden dan is het van belang om het publiek te manen vooral kritisch te luisteren naar de man of vrouw aan wiens/wier retoriek men zich vrijwillig onderwerpt.

Impliciet zit er nog een ander, tamelijk gevaarlijk en verborgen aspect aan de maning om met de aanhaling ook een of meerdere labels aan de auteur te hangen. Er zijn christenen die met een superdik een niet christen heeft mij niets te leren filter de mensen om zich heen beoordelen. Daarnaast zit het O wat is dat een fijn christen filter; een bewuste en vrijwillige openstelling voor retoriek, manipulatie, portemonnee-leegpraterij (geloofszaadjes planten en varianten hierop) en misplaatste adoratie.

Een van de gevaren van de lawine aan beschikbare, altijd gefilterde informatie waartoe we met een muisklik en sturing van de slimme data van zoekmachines toegang hebben, is dat de mens het vermogen verliest, of inlevert om voor zichzelf na te denken. Dan is het alleen maar prettig dat de spreker van vanmorgen de professor die hij aanhaalde van de nodige labels voorzag zodat ik zonder daar al te veel moeite voor te doen de betreffende aanhaling in een hokje kon parkeren, of bij voorbaat al negeren of omarmen.

Voor jezelf kritisch en nuchter nadenken, in het volle besef van aanwezige filters en voorkeuren, is volgens mij helemaal zo’n slecht idee nog niet.