Van Tom de Wal en de door hem en zijn vrouw Femke geleide Frontrunners had ik nog nooit gehoord totdat mij een jaar geleden werd gevraagd of ik bekend was met zijn recent verschenen boek Bidden = Ontvangen en zo ja, wat ik ervan vond. Meteen maar een exemplaar besteld en gelezen.
Het vraagt moed
om in het spectrum van historische, moderne, theologische en filosofische
opvattingen en interpretaties over gebed een stem te durven laten horen.
Respect voor Tom, hij doet het en durft het aan, wetende dat het hoe dan ook op
kritiek zal stuiten en een polariserende bijdrage levert aan de controverse rondom gebed en de verhoring van dat gebed. We raken er immers niet over uitgepraat en tegenover iedere gebedsverhoring zijn voldoende voorbeelden voorhanden van niet verhoorde gebeden. Eén ding klinkt helder door het boek heen: onverhoorde gebeden kunnen we God niet verwijten maar slechts onszelf; het ontbreekt aan geloof of men volgt niet de juiste stappen.
Het taalgebruik
is helder en lekker Nederlands; niet lullen maar poetsen! De vele grote uitspraken laten ook geen
enkele twijfel bestaan over wat de Wal bedoeld. Hij zegt wat hij bedoelt en
bedoelt wat hij zegt.
De opsomming van
verschillende soorten gebed is verhelderend waarbij wordt aangetekend dat
God ieder gebed wil verhoren maar ieder soort zijn eigen principes heeft om dat
voor elkaar te krijgen (42-3).
Ondanks dat het
geen theologisch werkt beoogd te zijn is theologie overal aanwezig waar de Bijbel wordt geïnterpreteerd. Als bijvoorbeeld Numeri
23:19 wordt aangehaald als bewijs dat God niet van gedachten verandert en niet
kan liegen en dat daarmee het “ieder die bidt, ontvangt” wordt onderstreept als
waarheid voor iedereen (78) is dat slechts een van de talloze passages waar
sprake is van de overheersende retoriek die de Wal gebruikt: je kunt het niet
met hem oneens zijn want het staat er toch?! Dan moet je van goede huize
komen om met tegenwerpingen of vragen te komen. Maar wie wil er nu een spreekbuis
van de duivel zijn? Dus houdt je wijselijk je mond. Is God het namelijk niet aan zichzelf verplicht om te doen wat Hij zegt in zijn woord? God wil wel, maar de mens staat zichzelf in de weg....
Door het boek heen onderstreept de Wal regelmatig de eigen verantwoordelijkheid van de mens. Dat is sterk, helder en ik denk dat er best wel wat gelovigen zijn voor wie een dergelijk schopje onder de kont nuttig is zeker in een tijd waarin beleving een centrale plaats is gaan innemen. Als de Wal schrijft dat de zorg voor gebedsverhoring meer bij ons ligt dan bij God, heeft hij echt wel een punt (37).
De belofte van voorziening op bladzijde 169 is een ander voorbeeld van zandbaktheologie en inlegkunde. Paulus schrijft over de belofte dat God overeenkomstig zijn rijkdom voorzien zou in alles wat de gelovigen te Filippi nodig hadden, als reactie op hun betrokkenheid bij zijn bediening (Fil 4:19). Ze gaven regelmatig geld aan Paulus. De principes van vrijgevigheid, ontferming, barmhartigheid en gerechtigheid zijn belangrijke principes voor het leven van de christen. Deze principes worden echter omgebogen en leggen de basis voor het geven aan een bediening zodat je er zelf ook weer door gezegend wordt en terug krijgt van God. De door de Wal gebruikte taal is manipulerend en creëert de voedingsbodem voor toekomstige groei van partners van zijn bediening: marketingtechnisch slim gedaan. Terzijde maar wel relevant: gratis boeken bestaan niet. Iemand heeft daar in geïnvesteerd. Het komt echter wel sympathiek over als iemand dingen weggeeft omdat hij/zij zo zeer gelooft in zijn/haar boodschap. De gelikte marketingmachine van Tom de Wal verdient een compliment. Daar is goed over nagedacht.
Het boek past keurig in de traditie van het welvaartsevangelie en pentecostalisme.
Mijn grootste
bezwaar heeft te maken met de gebruikte analogie van een systeem waarbij het
meest voor de hand liggende voorbeeld de computer is. Door dagelijks gebruik
dringt ongewenste data het systeem binnen en leidt ertoe dat de computer niet
langer optimaal functioneert en te maken krijgt met vastlopers en dus slechte
resultaten. Slechts een harde reset kan uitkomst bieden en afrekenen met de
leugens van de duivel. Na de reset wordt vanaf bladzijde 23 het nieuwe systeem
opgestart door te kijken naar wat Gods woord wel zegt over gebed.
Zolang de lezer vasthoudt aan de gebruikte analogie en het kijken naar gebed als systeem klopt de Wals retoriek. Als A, A is en B, B dan moet de uitkomst wel C zijn. Wat zich buiten het systeem afspeelt is irrelevant en zijn leugens van de duivel. Als God je gebed niet verhoort ligt dat nooit aan Hem maar altijd aan de bidder. Binnen het systeem is de christen verantwoordelijk voor het niet ontvangen. De bidder:
- kent Gods wil niet (met betrekking tot genezing kennen we immers Gods wil – Hij wil genezing (54)
- bidt niet in geloof,
- onderneemt geen actie,
- wandelt niet in Zijn goddelijke liefde,
- is niet bereid te geven aan de ander waar hij in gebed zelf om vraagt,
- bidt vanuit een verkeerd motief,
- bidt met een verkeerd motief of volhardt niet in het gebed.
Waarom ik denk dat de Wal de komende tijd nog groei zal zien in zijn bediening is omdat de mens van nature in systemen leeft en beweegt. Systemen maken de wereld wat overzichtelijker en vooral meetbaar – je kunt groene vinkjes en rode kruisjes zetten zodat je weet wat je te doen staat en waar je aan toe bent. Ook komt een dergelijk boek tegemoet aan het verlangen dat de meeste christenen (vermoed ik) uitzien naar een verdieping van hun geloof en streven naar het zien van de werkelijkheid van hun geloof; God die zich hier en nu manifesteert. We willen zo graag dat het allemaal werkt!
De worsteling met dat andere deel van hun werkelijkheid, waarin Gods schijnbare
afwezigheid , ongekend lijden, onrecht, honger, ziekte, misbruik en wat dies
meer zij, een groter deel van hun leven in beslag neemt dan een systematische
benadering van het gebed, wordt echt niet opgelost door dit boek.
Een ander bezwaar
is dat door de Wal’s benadering het boek vrijwel ongeschikt is om een bijdrage
te leveren aan het grotere bestaande verhaal van God. Alles wat buiten het
systeem valt, is immers de vijand en daarmee wordt de dialoog geblokeerd. De Wal lost het vraagstuk over het gebed
niet op. Het boek is omgeven door een penetrante geur van pretentie in de volgende richting: als iedereen zich aan dit
systeem zou houden, zullen we eens wat gaan zien.
De mens
vergelijken met een systeem reduceert de beelddrager Gods tot iets wat hij/zij
niet is. De mens is in voortdurende interactie met zichzelf, de ander, God en
de omgeving. Dit is een ongekende dynamiek die zich niet laat reduceren tot een
“iets”. Het leven met God is een reis waarin vallen en opstaan, triomf en
tragedie, twijfel en zekerheid zich als metgezellen gewild en ongewild opdringen.
Om vallen, tragedie en twijfel af te doen als zaken van de duivel en deze niet
te benaderen als integraal deel van het zijn van de mens, resulteert in valse
schuldgevoelens, stress en gevoelens van minderwaardigheid. De twijfel van
Petrus die hem deed wegzakken in het water wordt door de Wal als klassiek
voorbeeld neergezet als hoe fout het is om te zien op de omstandigheden. Dat we
wat met onze omstandigheden moeten moge duidelijk zijn maar laten we
alsjeblieft ruimte laten voor het geloofsproces.
Ik werk sinds 1987 voor Operatie Mobilisatie. We zijn werkzaam in meer dan 100 landen. Daar op de plekken waar men het verhaal van God niet kent worstelen mijn collega's dagelijks met het mysterie van het gebed. Mannen en vrouwen die huis en haard hebben achtergelaten om zich, gedreven door de liefde Gods, met Woord en Daad in te zetten om te zien dat het levensveranderende goede nieuws van Jezus Christus mensen bereikt en levens transformeert.
Vooralsnog is Toms boodschap (Tom zou meteen ontkennen dat het zijn boodschap is en dat hij niet anders kan dan werken met wat er staat) een belediging aan het adres aan allen die met dagelijks met het mysterie van het gebed en de schijnbaar willekeurigheid van het handelen van God worstelen.
Tom de Wal
Bidden = Ontvangen; ontdek de 7 meest voorkomende redenen waardoor gebedsverhoring uitblijft.
ISBN 9789082957723
Uitgever: Frontrunners Media
Jaar van uitgave: 2020
Geen opmerkingen:
Een reactie posten