10 maart 2021

Rentmeester zijn is niet zo mijn ding

Enkele keren per week loop/jog ik vroeg in de ochtend een rondje van zeven kilometer. Het geraas van de nooit eindigende stroom van verkeer is altijd dichtbij. Horendol word ik er van. Nooit rust. Nooit stilte. Zelfs de vogels lijken harder te fluiten om boven het gekmakende geraas en getier uit te kunnen komen. Soms stop ik even op het punt waar de Noorderbocht de A20 kruist en overzie het krankzinnig aandoende tafereel. De ene kant op achtervolgen de moderne jagers en verzamelaars elkaar richting Utrecht, de andere kant op snellen ze richting den Haag/Amsterdam of Hoek van Holland, om later op de dag in omgekeerde richting eenmaal thuisgekomen de oogst van de jacht samen met de hunnen in geïsoleerde en geïndividualiseerde holen te verteren. 

Ik doe er zelf aan mee en realiseer me dat alleen een pandemie een tijdelijke indamming van het fenomeen kan forceren. Er is  namelijk meer nodig dan een pandemie om de mens een stap terug te zien doen.

Toen ik het afgelopen weekend een interview las met Bill Gates viel mij zijn motivatie op om in oplossingen te denken, die haaks staan op het gangbare denken waarin consuminderen centraal staat en als uitgangspunt geldt bij het komen tot oplossingen. Zijn aanname is dat de mens zich niet zal laten bewegen tot een of meerdere stappen terug; elke verworven extra kilometer, salarisverhoging, wassende persoonlijke welvaart en wat al niet meer zal eerder worden bevochten dan ingeleverd. De spandoeken liggen al klaar. Voor het geval dat.

Gates zoekt oplossingen die het gevecht om verworven rechten overslaat; die strijd verlies je toch. Overigens is die aanname niet expliciet te vinden in het interview maar zeker impliciet aanwezig. Oplossingen moeten dan ook worden gevonden in een antwoord op de vraag hoe de jacht naar altijd meer kan worden bevredigd op een duurzame manier. Dat getuigt van realiteitszin.

De eerste opdracht die de mens kreeg was om rentmeesterschap te bedrijven over heel de aarde, de vissen, vogels en het vee en alles wat er verder nog rond rommelt (Genesis 1:26). Daar wordt ook wel het woordje "heersen over" gebruikt en dat klinkt al veel lekkerder dan rentmeesterschap. Een gezonde benadering van rentmeesterschap is dat je nooit meer uit en van de aarde weghaalt dan dat je teruggeeft. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat we, wat dit aangaat, misschien een ietsepietsie uit balans zijn geraakt (of is dat te overdreven?) en dat, als we dan toch richting een Apocalyps gaan, we deze over onszelf hebben afgeroepen en in gang  gezet. Daar is zelfs geen hulp van buiten meer voor nodig.

Maar goed, hier moest ik aan denken toen ik gisteren vanuit het nieuwe OM kantoor in Nijkerk terugreed naar mijn hol in Overschie. Ik stelde mezelf de vraag wat ik zou doen als ik geacht werd iedere werkdag ten kantore mijn opwachting te maken. Dat zou OM per jaar  ruim 8000 euro kosten (235 x 180km x 0.19). Mij zou het per dag 2 uur gedoe in het verkeer en een stukje auto kosten (19 cent is bij lange na niet kostendekkend). Wat ik dus zou doen is zo snel mogelijk verhuizen. Dat scheelt ergernis, kosten en, als er al een Richterschaal zou zijn om rentmeesterschap te kunnen meten, een nauwelijks waarneembare uitslag van de rentmeesternaald. Bovendien kan de werkgever die 8000 euro dan inzetten voor wat we de directe doelstelling noemen.

Als ik over OM zou heersen zou ik alle OM staf die voornamelijk vanuit kantoor werkt een forse verhuiskostenvergoeding als worst voorhouden om binnen een redelijke fietsbare straal van de basis te gaan wonen. Het is echter niet de vergoeding maar het geloof in gezond rentmeesterschap dat voldoende motivatie zou moeten zijn. Ik hoor sommige collega's al zachtjes denken, "droom jij maar lekker door, Jan". 

Wat ik nou zo jammer vind is dat als ik dit soort ideeën ventileer en articuleer, de mensen om me heen denken dat ik een grapje maak. Of op z'n minst ouderwets ben en deel uitmaak van een generatie die rentmeesterschap serieus genoeg neem om nog duizend(en) jaren vooruit te kunnen met onze mooi aarde; een variatie op de Maarten Luther in de mond gelegde te planten appelboom in het zicht van de Apocalyps.

Morgenochtend loop ik weer mijn rondje en zal op de Noorderbocht stilstaan en een beetje om mezelf lachen: de clown....

Afbeelding: De onrechtvaardige rentmeester. Ets van de Zwitserse kunstenaar Eugène Burnand (1850-1921)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten