Blinde vlekken in reflectors

Van een afstandje kijken naar je eigen denkpatronen, handelen, drama, neurosen, hebbelijkheden, onhebbelijkheden en een boel andere dingetjes die deel zijn van je doen en laten, om daar vervolgens analyses en diagnoses op los te laten teneinde wellicht tot een betere versie van jezelf te komen; het lijkt nogal in de mode te zijn.
Reflectie en zelfreflectie zijn de hippe woorden die hiervoor gebruikt worden en onderdeel zijn van verdienmodellen van onder andere coaches, mentors en ander loslopend wild in de (zelf)help industrie. Vroeger werd je gevraagd om ergens nog eens goed en diep over na te denken. Tegenwoordig wordt je gevraagd hier nog eens op te reflecteren.

Ik las op een website het volgende: "Pas wanneer jij objectief naar jezelf leert kijken en daarin realistisch bent, zet je grote stappen in je ontwikkeling." Deze skill wordt in dezelfde alinea genoemd als belangrijk naast iemands professionele loopbaan*. 

Ik zou de laatste zijn die het belang van reflectie en zelfreflectie diskwalificeert - ik ben immers een (zelluf hullep) boek aan het schrijven over dit thema - maar er moet wel iets over gezegd worden. 

Is het mogelijk, zoals in het webartikel wordt gesuggereerd, om objectief naar jezelf te kijken?

Een voorbeeld:

Ik erger me in het verkeer. Hoe drukker het op de weg is, hoe groter mijn ergernis. Nu ga ik van een afstandje naar mijn ergernis kijken. Waar komt deze vandaan en wat kan ik doen om in de nabije toekomst in een symbiotische gemoedstoestand te geraken die het midden houdt tussen onverschillige Zen (de rest van de wereld boeit me niet en is er eigenlijk niet) en een permanente Evangelische glimlach (ik voel me niet blij maar doe me voorkomen alsof ik dat wel ben); de voor mij ideale uitkomst van de oefening.

Het object in de auto:

1. Vraagt zich af waarom de rest van de wereld zo nodig op de snelweg moet zijn op het moment dat hij daar wil rijden.
2. Heeft het idee dat de meeste automobilisten zich van A naar B haasten om iets te verkopen wat zijn/haar medemens niet nodig heeft (inclusief betrokkenen bij songfestivals, haar toeleveranciers en colporteurs). Die moeten meteen! van de weg af, desnoods dwars door de vangrail of door sloten.
3. Is gefrustreerd met zichzelf omdat hij zelf op dat moment meedoet aan alle achterlijkheid waarbij de gigantische verkwisting aan grondstoffen en zijn overtuigingen aangaande (ethisch) rentmeesterschap die frustratie alleen maar versterken.
4. Ergert zich in principe aan alle andere automobilisten behalve op de vroege zondagochtend wanneer hij van A naar B rijdt om de Blijde Boodschap ergens in den land te verkondigen. De reden voor het uitblijven van deze ergernis is dat op dat tijdstip vrijwel alle andere asfaltclaimers nog op een oor liggen.

Reflecties en voorlopige conclusies:

1. Jan's ergernis is gerelateerd aan de verkeersdrukte en zijn wereldbeeld.
2. Jan gunt de ander zijn/haar stukje asfalt niet en vindt voor zichzelf dat hij recht heeft op meer asfalt dan de ander.

Objectiveren gaat meestal nog wel; beschrijven wat het object in kwestie doet, hoe het eruit ziet, wat er gebeurd als je er met een vork in prikt enz..

Objectief naar jezelf kijken gaat echter niet. Het is onmogelijk om het brilletje waarmee je naar de ander, de wereld en jezelf kijkt, af te zetten. Dat is waarschijnlijk het belangrijkste positieve resultaat van een zelfreflectieoefening; erkennen en toegeven dat alles al gekleurd is omdat je nu eenmaal een gekleurde bril ophebt. Die erkening heeft als gevolg dat er ruimte komt voor de ander en je hem/haar een beetje meer asfalt gunt of, zoals Jan het zou zeggen: "Tsja"! 

* (https://www.yacht.nl/carriere/skills/zelfreflectie op 21 mei bezocht).