10 september 2018

Waarom 'waarom?' eigenlijk niet mag en ik het toch doe.

In mijn 'tak van sport' is het ongewenst om de waarom vraag te stellen. Het schijnt ongepast en politiek incorrect te zijn om iemand te vragen waarom men iets vindt, denkt, doet, of laat. Het zou te confronterend en te pretentieus zijn; wie ben ik dat ik de ander ter verantwoording roep.
Om boze blikken van collega cursusleiders, trainers, personeelswerkers en agogen te voorkomen beweeg ik al jaren op deze trend mee en gebruik taal en vorm die de waarom vraag (on)kundig vermijdt.
"Kun je me helpen begrijpen wat deze reactie veroorzaakte?"
"Ik krijg de indruk dat ik ergens een zenuw bij je heb geraakt. Klopt dat?" Vervolgens laat je een stilte laten vallen waarbij er een kans is dat je gesprekspartner het waarom van zijn/haar reactie poogt te verwoorden.
"Kun je andere mogelijke reacties bedenken in een dergelijke situatie?"

De lijst is lang. Heel lang.

Gisteren, op de vroege zondagochtend, tijdens een twee uur durende rit naar Friesland waarbij ik vrijwel alle asfalft voor mezelf had en niets anders te doen had dan naar dat asfalt te staren, mijmerde ik daar over door en heb het besluit genomen om niet langer die zachte golf te besurfen. Ik ga weer waarom vragen. Niet te pas en te onpas maar daar waar gepast.
De indirecte benadering van de waarom vraag is net zo pretentieus, zeker als er geen relatie aan ten grondslag ligt want ook een antwoord op de zachte, indirecte, naar beweegredenen zoekende vragen vereist enige mate van vertrouwen. En hoe je de vraag naar de beweegredenen ook aanvliegt, het is en blijftt een synoniem van waarom.
Een vriend mag mij de directe waarom vraag stellen. Geen probleem.
Ook drie waaroms achter elkaar ervaar ik niet als een probleem of als bemoeizucht. Een antwoord op de eerste waarom kan zomaar aanleiding zijn om de motieven wat verder af te pellen en tot de kern van een probleem te komen.

Grote zaken, die de Eeuwige aangaan, snap ik niet en ik loop dan ook met het een en ander aan waaroms rond. Is dat erg? Welke theologische of filosofische antwoorden op de waarom vraag dan ook, ze rammelen allemaal en kunnen de zaak niet dichttimmeren. Achter de komma blijft een emmer vol aan mysterie over. Vraag maar eens door als iemand het denkt te weten; waarom geloof je dat? Waarom denk je dat dit de juiste visie of benadering is? Waar je waarschijnlijk uitkomt (wel blijven doorwaarommen) is een subjectieve beleving met gaatjes.


Onlangs bekeek ik het interview dat J. John had met Andrew White. Andrew White was tot 2014 predikant in Irak en heeft als bijnaam "Vicar of Bhagdad." Een zeer markant persoon die de donkere kant van het leven heeft ervaren. Hier is een kort fragment (1 minuut) waar hij ingaat op de vraag hoeveel van zijn stafleden (en kinderen) gedurende zijn leiderschap zijn vermoord. Als je tijd hebt bekijk dan hier het hele interview van een uur. Ik kan je beloven dat het je ziel diep zal raken!
Ter verheldering: Andrew Ahite heeft al jaren MS en dat heeft zijn spraak aangetast (vandaar dat je je afvroeg: "Waarom praat die man zo eigenaardig?)

Met de waarom vraag raken we het leven daar waar het ertoe doet en verdoezelen we de zaak niet meer. Waarom confronteert ons met de harde werkelijkheid van zaken die we niet begrijpen of kunnen doorgronden. En als het dan om grote dingen gaat waar we echt geen antwoord op hebben is het beter om er gewoon maar voor de ander te zijn, zonder het op proberen te lossen of een atwoord in elkaar te fabrieken. Een arm om de schouder is beter dan een lek antwoord.

Nu zijn er ook wel mensen die uit zelfbehoud woorden gebruiken als "het moest zo zijn,"  of "Gods wegen zijn ondoorgrondelijk." Ik denk echter dat deze berusting in het lot (want dat is het) niet de beste optie zijn. Als copingmechanisme werkt het voor een tijdje maar onherroepelijk komt men uiteindelijk weer uit bij waarom. Waarom dat zo is? Omdat het lot uiterst willekeurig en onbetrouwbaar is. Met dat soort gedoe willen we toch zeker niets van doen hebben?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten