Leed te vreselijk voor woorden

Arme Job, wie kent hem niet? Hij spreekt al eeuwen tot de verbeelding en zou wel eens de vraag over hoe een alwetende en algoede God zich verhoudt tot het lijden in de wereld, van groepen mensen en individuen op z'n scherpst en diepst kunnen stellen.
Over deze theologische discussie gaat het nu even niet. Daar komen we sowieso niet uit omdat het mysterie te groot is en geen enkele theologie met een waterdicht antwoord kan komen. Ieder mogelijk antwoord leidt tot meer vragen.
Het gaat me om hoe de drie vrienden van Job, nadat zijn drama hen ter ore is gekomen, zich in eerste instantie opstellen.

James Jacques Joseph Tissot (French, 1836-1902) and Followers

Ze zitten samen in de huiskamer. De drie vrienden en Job. De ellende druipt van Job af en geen van de drie kan zeggen "ik weet wat je doormaakt en hoe je je voelt." Het is duidelijk dat het leed van Job geen vergelijking kent. Dus wat doe je om te troosten? Om woorden van bemoediging te spreken? Om hem uit de put te trekken?
Je houdt je mond en bent er gewoon.
Zeven dagen en nachten zitten ze daar. Niemand zegt iets want "zijn leed was te vreselijk voor woorden."
De drang die veel christenen (en niet christenen) voelen om iemand uit te put te praten is een groot drama: "Iemand moet toch iets zeggen, deze stilte moet doorbroken worden, het voelt te ongemakkelijk," waarbij de kans op nog grotere schade toeneemt.
Toch is het "er zijn" vaak het beste wat we hen die lijden kunnen bieden.
De jongens in de kamer hebben trouwens geen woorden en ze zijn stil, zeven dagen en zeven nachten. Uiteindelijk is het Job zelf die de stilte doorbreekt en er volgen zo'n veertig hoofdstukken vol met geweldige theologie waarin de drie, plus Job, een antwoord trachten te vinden op de vraag over de verhouding tussen God en het menselijk lijden. Het bijzondere aan het boek Job is dat we in de laatste hoofdstukken God zelf aan het woord krijgen; God die de theologie van alle vier de jongens bevraagt en een tipje des sluiers van het grote mysterie oplicht.  Geweldige materie! En nog meer vragen!
Ik moest de afgelopen dagen aan Job denken toen ik een vriend opzocht die aan diepe, allesverwoestende depressies lijdt en daar nu langzaam uit lijkt te geraken. Veel van zijn christenvrienden zijn afgehaakt omdat hij niet langer "goed gelooft," of  "de juiste keuzes maakt." Jammer. Ze konden niet stil zijn.
Samen zaten we afgelopen zondagavond op de bank in zijn huiskamer en keken zwijgend de IMAX film "Deep Sea." De andere ochtend, na een ontbijt bij McDonalds en op weg naar de luchthaven zei hij me hoe goed mijn bezoek hem had gedaan.
Soms is niets doen het mooiste wat we een ander kunnen bieden.

Niets doen.

Ik heb nog een lange weg te gaan.

Want

Je moet toch iets.