Boeken deel je in genres in: fictie, geschiedenis, fantasie,
wetenschappelijk, roman, en ga zo maar door. Een lezer voelt zich thuis in een
of meerdere genres en vermijdt het lezen van boeken die minder bij hem passen.
De Bijbel is een verzameling van 66 boeken die onderverdeeld
worden in verschillende genres. Je kunt de Bijbel dan ook niet als een
geschiedenisboek lezen, als poëzie of als roman. Elk afzonderlijk boek dient
binnen het eigen genre te worden gelezen en geïnterpreteerd. Wat de boeken
gemeenschappelijk hebben is dat ze worden gewaardeerd als het geopenbaarde
woord van God waarin Zijn gezag ligt besloten.
Omdat de Bijbel niet slechts één genre vertegenwoordigd kun
je verschillende aanvliegroutes kiezen bij het zoeken naar antwoorden op de
grote levensvragen. De geschiedenis van de kerk kent talloze pogingen om deze
aanvliegroutes te reduceren tot een compacte, heldere, alles samenvattende
route; de zogenaamde dogma’s. Dogma’s zijn handig als je zelf niet al te veel
denkwerk wilt verrichten. Grote en voorname (vooral) mannen hebben dat al voor
ons gedaan. Dogma’s maken de mens dan ook lui.
Een voorbeeld van zo’n dogma:
In de Bijbel komt de mens er niet best van af. De mens is
door en door rot. Zo rot zelfs dat hij niet eens in staat is om zich om te
keren van zijn rotheid tenzij God het initiatief neemt en de mens tot omkering
beweegt. De mogelijke goede daden die hij verricht worden zelfs gekenmerkt als
een bevuild kleed. Gelukkig liet God de mens niet aan zijn lot over en stuurde
Hij zijn Zoon die onze rotheid omkeert in goedheid. Dat is niet onze goedheid,
maar zijn goedheid. Het geloof in Hem maakt alles tussen God en de mens weer
goed, maar de mens zelf wordt niet veel beter.
Het bovenstaande kan keurig met Bijbelteksten worden onderbouwd
en verdedigd.
Het onderstaande is echter net zo waar:
De mens is Gods oogappel, de kroon op Gods schepping en wordt
innig geliefd door God die slechts één wens heeft voor alle mensen en dat is
dat ze Leven en Vrede ervaren, zowel nu als later. De mens lijkt echter in
voortdurende strijd te leven met die wens van God en kiest bij voorkeur dingen
die niet zo veel met leven en vrede te maken hebben; liegen, bedriegen,
zelfverrijking en zelfverheffing zijn vreemden voor niemand. De ontmoeting met
Christus confronteert de mens ten diepste met zichzelf en stelt de mens in
staat om mens te worden zoals oorspronkelijk door God bedoelt. Het staat de
mens vrij om deze weg van Christus te kiezen.
Het maakt nogal verschil wanneer de poëet een blauwe lucht
beschrijft en wanneer een natuurkundige dat doet. Beiden beschrijven een deel
van de waarheid; de een meer als een beleving en de andere meer als fenomeen en
feitelijk hebben ze beiden gelijk.
Dat is ook het lastige met de Bijbel. Dat geopenbaarde,
gezaghebbende woord van God laat zich maar moeilijk in een formule samenvatten.
En zo blijven we zoeken en tasten. Dat houdt de ziel en het verstand lekker
lenig.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten