Passieve kerk

Ik kom steeds meer mensen (ook binnen mijn eigen organisatie) tegen die passief kerken. In plaats van echte interactie met levende mensen te zoeken, neemt men genoegen met blikvoer. De tv wordt kerkvervanger. Beter dan niets zou je zeggen.
Maar waarom verandert de eerst actieve participant in een passieve consument?
Antwoorden die ik hoor: "ik ervaar geen gemeenschap," "ik word niet gevoed," "er is niemand echt in me geïnteresseerd," "het is een roddelclub," en "het is een 'ding' geworden."
Is de kerk dan echt zo verkeerd bezig? Volgens mij kun en mag je niet alleen naar de kerk wijzen. Persoonlijke teleurstelling, veranderende inzichten die geen weerklank vinden, vastlopen op het routinematige; het is zo gemakkelijk om dat allemaal op kerk af te wentelen. Maar is dat terecht? Het is in ieder geval niet eerlijk. Op het moment dat iemand zichzelf betrapt op het "wij" en "zij" denken, is dat het moment om te erkennen dat men ietwat boven het 'gepeupel' is gaan zweven en neigt men ernaar te vergeten dat de kerk nog steeds een "wij" is.

Natuurlijk zijn er wezenlijke zaken die aangekaart moeten worden en het is heel zuur als kerkleiding "niet thuis" geeft. Het onvermogen van kerkleiders om discussies over groei en verandering te faciliteren is bijna epidemisch te noemen. De leider dient immers te leiden en teveel naar kerkleden luisteren is een zwaktebod in onze cultuur. Kunnen we het ze kwalijk nemen? Een oudste wordt benoemd en vindt zichzelf van de ene op de andere dag op een plek waar hij plots verantwoordelijk wordt gehouden voor de complete geschiedenis van de kerk (met name de zaken die 'toen' mis zijn gegaan). Bovendien wordt hij nu geacht wijs en verstandig te zijn. Er is bijna niemand die zo'n oudste voorbereid op en coached in zijn nieuwe taak. Daar bovenop wordt hij nu ingepraat op alle lopende zaken waarvan de rest van de gemeente geen weet heeft (en hij gisteren ook nog niet). Het zweet breekt hem uit maar hij wil in het gestelde vertrouwen nu waarmaken en dus "God zegenen de greep."
Een beetje meer ruimte en bewogenheid voor de kerkleiders zou passend zijn.

Even terug naar de nieuwe generatie gelovigen die zich onttrekt van de gemeenschap en kiest voor bliokvoer op maat.
Als een gelovige op het laatste moment een samenkomst binnenvalt en als eerste de deur weer uit is, dan is dat niet veel anders dan thuis de tv aanzetten en onder het genot van een bak koffie te "Joycemeijeren" of te Davidmaasbachen." Wel zo aangenaam, dunkt me. En ook milieu vriendelijker.

In een samenleving waarin het 'uitdrukken van de individualiteit' tot waarde is verheven vraagt de keuze om actief in een gemeenschap te participeren steeds meer moed. Het is een beetje afzien en eigenlijk onaards. Het is een keuze. Die keuze impliceert de erkenning dat we het nooit helemaal goed voor elkaar kunnen en zullen krijgen; het is en blijft een werk in uitvoering. Het antwoord is niet om uiteindelijk zelf iets in elkaar te fabrieken maar om, zolang het kruis van Golgotha centraal blijft staan, telkens weer die keuze te maken.
De banden met de gemeenschap doorsnijden en kiezen voor isolement is de slechtste optie en ook nog eens on-Bijbels.
Overigens is de tv een geweldige zegen en uitkomst voor hen die om wat voor reden de deur niet (meer) uit kunnen!

Vraag rest: hoe krijg ik mijn collega's de kerk weer in?