Rein, onrein en geitenwollen sokken

"Van alle reine dieren zeven mannetjes en hun wijfjes, van de onreine dieren moet je er twee meenemen, een mannetje en zijn wijfje" (Gen. 7:2).

Het langzaam lezen van Genesis, waarbij ik probeer om net te doen alsof ik helemaal niets weet en het voor het eerst lees (ja, ik weet het, dat kan eigenlijk niet) roept onherroepelijk heel veel vragen op.

Hoe wist Noach bijvoorbeeld wat reine en onreine dieren waren? Wie had die keuze gemaakt en op basis waarvan? Pas veel later neemt God met Mozes het instructieboekje door en is er een norm waaraan getoetst kan worden of een dier rein of onrein is.

Had Noach voorkennis? Of zou het zo kunnen zijn dat de mens middels observaties een scheiding had aangebracht tussen dieren die de mens tot nut waren (vlees, wol, melk, leer) en dieren die een bedreiging vormden voor de gezondheid en instandhouding van de mens.

Het feit dat we het als een gegeven tegenkomen, Noach wist wat het verschil was, impliceert dat men er wel degelijk over na had gedacht. Als God later het e.e.a. vastlegt kan het best zijn dat Hij bevestigd wat er al was.

Maar goed, de onreine dieren mochten ook mee in de ark. Je zou kunnen zeggen dat dit Gods kans was om meteen met die onreine dieren af te rekenen maar dat doet Hij dus niet. Waarom niet? Zou het niet zo zijn dat, ook al had God er spijt van dat Hij de mens gemaakt had, het niet over Zijn hart kon verkrijgen om over te gaan op een algehele destructie en dit een vooruitblik is op de effecten van de verlossing en de verzoening in Christus? "Wat God rein heeft verklaard, zul jij niet als verwerpelijk beschouwen" (Hand. 11:9).

Hoe meer ik er over nadenk hoe stiller ik er van word: de reikwijdte van de verlossing in Christus is immens. Een groot mysterie maar met een impact die zijn weerga niet kent: in Christus ben ik helemaal rein verklaard, volkomen aanvaardbaar voor God. Wauw.

O ja, nog een ding over die dieren. persoonlijk ben ik blij met alle wolverschaffende dieren. Ik ben een beetje een wolfreak: angora, merino, cashmere, alpaca (nee, geen shetland wol, dat is te grof en te breekbaar). Hieronder twee detailopnames van mijn nieuwe sokken. 100% wol (je ruikt de schaap/geit, door het scherm heen) en persoonlijk gebreid door mijn lieve schoonmoeder. Pikant detail: al mijn zuiver wollen sokken was ik persoonlijk met de hand.

Een poging tot Genesis

Weer thuis heb ik ook weer de rust om verder te lezen in Genesis en de dag te beginnen met een mok Typhoo tee (met melk). Thee drink ik uit mijn nieuwe mok; een leuke herinnering aan twee geweldige weken die vooral geweldig waren omdat Martha erbij was. Martha houdt niet zo van dat gereis (daarom vliegt ze morgen naar Barcelona, denk ik) en normaal gesproken zou ik degene zijn die zich druk maakt over bijna twaalf uur vliegen, maar de frustratie was vooral van Martha's gezicht en lijf te lezen. Nu moet ik zeggen dat het ook voor mij het minst aangename onderdeel is van de reis. Wat we in films en advertenties te zien krijgen over beenruimte, lachende passagiers die er heerlijk ontspannen en gelukkig uitzien is alleen waar voor hen die het zich kunnen veroorloven. De cabine waar de goedkope passagiers zitten heeft iets van een vrachtwagen vol met varkens die vanuit de intensieve houderij onderweg zijn naar een vleesverwerker die deze verwerking tot een wetenschap heeft verheven: het is een oordeel!

Maar goed, je kiest er zelf voor, zou je tegen kunnen werpen. Helemaal gelijk en daarom staat mopperen niet netjes.

Het lezen van Max Weber's "The protestant ethic and the spirit of capitalism" is de aanleiding voor deze gedachtespinsel.

Een luchtvaartmaatschappij verleent geen diensten, maar verkoopt een product met de intentie om zoveel mogelijk winst uit dat product te halen. Dienstverlening is meer een noodzakelijk kwaad en naarmate men bereidt is om meer bij te dragen aan de winst van het bedrijf dat een product aanbiedt, gaat de klasse van dienstverlening ook omhoog. Die kosten worden betaald door mensen die op hun beurt weer een product verkopen. Als hun product nu voldoende winst oplevert, komt de illusie van maakbaarheid naar de voorgrond; geluk kan worden gekocht. Maar dat geluk wordt alleen beleeft als er vergelijkingsmateriaal is, in dit geval het vee dat zich vijf meter verderop door de nacht frustreert. Maar ook dat vee heeft een keuze gemaakt. Iets meer betalen om in een keer van Amsterdam naar Bangkok te vliegen bijvoorbeeld, heeft ook een prijs. Via Moskou, Londen, Parijs, Dubai, Wenen kan het ook. Och, de pijn van een doorverbinding of overstap, laten we het daar maar niet over hebben.

Dus, ben ik nu zielig? Nee, ik ben een kapitalist. In plaats van genoegen te nemen met het meest noodzakelijke in dit leven (voedsel en onderdak) kies ik voor werk waarbij gereisd moet worden. Dat hoefde ik niet te doen, dat is mijn keuze. Er is en was een alternatief.

Als u, geachte lezer, ooit weer iemand hoort mopperen over te weinig beenruimte, geprefabriceerde vliegtuigmaaltijden, dehydratie, gedoe op vliegvelden, wachten, in de rij staan enz., kijk deze man of vrouw dan indringend aan en zeg: "Kappen met dat gezeur; je bent niet zielig, je bent een kapitalist."

Goed, ik had wat over Genesis 7:2 willen bloggen maar dat komt morgen wel (Hoe wist Noach welke dieren rein of onrein waren?)

Een volgende blog zou dan kunnen gaan over wat een kapitalist nu eigenlijk is.

Zolang de aarde bestaat (en meer Bangkok foto's)

Zolang de aarde bestaat

zal er gezaaid worden en geoogst,

zal er kou en hitte zijn,

zomer en winter,

dag en nacht.

(God, de Bijbel, Genesis 8:22)

Een geweldige belofte die God zichzelf deed nadat, op een enkeling na, alle leven van de aarde was weggevaagd door de grote vloed.

Gek eigenlijk dat zo'n tekst een diepe indruk op me maakt nadat we vanmorgen terugkeerden uit Thailand. Twee weken van vergaderen en nadenken waarbij me opnieuw opviel hoe serieus we binnen OM ons werk nemen.
Misschien is het omdat de belofte spreekt over een eindeloze cyclus van een begin, een einde en vervolgens begint het weer opnieuw (dit werd trouwens door de Prediker als "eindeloos vermoeiend" betiteld).
Misschien omdat het me erbij bepaalt dat we werken zolang het dag is en er dus nog hoop is. De vermoeidheid van Prediker slaat toe als je teveel stil staat bij het feit dat waar aan de ene kant het koninkrijk van God gestalte krijgt, het ergens anders afbrokkelt. De dag impliceert in een gevallen wereld helaas ook nacht!
Wat me bijzonder bemoedigde de afgelopen weken is dat ook tijdens deze vergaderingen het thema sociale gerechtigheid een duidelijke plaats kreeg; iets waar we iedere dag mee worden geconfronteerd (vooral met het ontbreken ervan). Als kinderen van het koninkrijk mogen we de transformerende kracht van het Evangelie zichtbaar en kenbaar maken. In Christus is verandering mogelijk! Maar die verandering kan nooit om het kruis heen: verzoening en verlossing zijn de noodzakelijke ingrediënten voor vernieuwing.

Bangkok, dag 9

Opeens wordt er nauwelijks geblogged. Onze dagen zitten supervol en het ontbreken van een internetverbinding helpt ook niet. Gisterenavond was de aftrap voor de Internationale Leiders Vergadering. Ruim 400 leiders zijn hier bijeen en velen van hen heb ik jaren niet gezien. Ook zijn er velen die ik nog nooit heb gezien. OM is groot geworden. Tien jaar geleden had niemand kunnen bedenken dat we in India 3000 kerken zouden stichten, scholen en klinieken zouden bouwen waar tienduizenden kanslozen nu alle kansen hebben.
Het Evangelie was, is en blijft wat het is: Goed Nieuws. Het transformeert mens en samenleving. Nog wat foto's:

Bangkok, dag 5

Daar zitten we weer, denkend en pratend over visie. In OM is geen tekort aan visie. Er is eerder een tekort aan werkers die in staat zijn om visie om te zetten in een realistisch stappenplan: hoe gaan we daar komen? Wat is daarvoor nodig en welke stappen moeten we wanneer zetten?
Ik zie visie vooral als een overdreven projectie van een mogelijke toekomst. De realiteit zal er namelijk in min of meerdere mate anders uitzien. Dat geeft helemaal niet. Het is beter om iets te zien en daar heen te gaan dan helemaal niets te zien en langzaam te stikken in de status quo.

Bangkok, dag 4

Niet iedereen kan zich er iets bij voorstellen maar hardlopen in de brandende zon (omstreeks 35 graden: heerlijk!) is voor mij een van de geneugten des levens. We hebben vlakbij het hotel een meertje met daaromheen fiets- en looppaden (zie de waterfoto van afgelopen zondag). Ik loop een paar rondjes van 2 kilometer en Martha rent 12 minuten. Knap van haar want de Meniere speelt haar behoorlijk parten en dit is een van de manieren waarop ze haar verzet tegen die aandoening demonstreert.
Internetverbinding is wat lastig; vijftien euro per dag voor een verbinding is wel erg veel! Daar moet ik nog een oplossing voor vinden.
Van de politieke demonstraties merkten we alleen vandaag wat. Een grote groep demonstranten met rode shirts en rode vlaggen had de drukke weg bij het hotel uitverkoren tot verzamel- en scandeerplek. De optelsom van honderden lawaai makende demonstranten drong zelfs door tot onze kamer op de 30ste verdieping. In de loop van de dag werd het weer rustig.
Erg leuk om hier samen te zijn en een geestelijke retraite mee te maken.

Heart to Heart

Vandaag is de retraite "Heart to Heart" begonnen. Gelukkig een niet al te druk programma zodat we vanmiddag de zon nog in konden en zelfs hardlopen. Ik beet vanmorgen de spits af met een sessie getiteld "Waarom zijn we hier?" Aan de hand van Psalm 139 waarin David schrijft over een intieme relatie met God en de erkenning dat God zijn gaan, staan, zitten en liggen, voor, achter en rondom kent. Dat is een bijzondere geruststelling hoewel het ook bedreigend kan zijn. Hij schrijft bijvoorbeeld ook dat alle dagen van zijn leven al gedocumenteerd zijn. Dat maakt David onsterfelijk tot de dag die God van tevoren bepaald heeft. Je kunt op deze Psalm een theologie baseren over de alomtegenwoordigheid en alwetendheid van God maar het was waarschijnlijk geenszins Davids bedoeling om de lezers en zangers van zijn Psalmen op te zadelen met dogma's. Het is eerder een document waarin David opschrijft hoe hij de nabijheid en de zorg van God ervaart. Een persoonlijk document. Misschien dat hij na het schrijven er nog op uit is gegaan om een paar vijanden de pan in te hakken. We weten het niet maar het blijft bijzonder dan een man als David een man naar Gods hart was! Dat geeft de burger moed.

Hieronder nog een plaatje van `een stukje Bangkok bij nacht` vanuit onze kamer op de 30ste verdieping.

Nou, we zijn er hoor

Tja, en dan zit je opeens in Bangkok. Vanmorgen maar meteen vroeg op pad gegaan voordat we ons in het conferentiegewoel begeven

Junk Wetenschap

De meeste mensen zijn zich niet bewust van het gevaar dat er in een van de meeste gebruikte en voorkomende oplosmiddelen schuilt.

Hoe slecht is Dihydrogen Monoxide ?

• Het kan leiden tot bovenmatig zweten en overgeven.
• Het is een belangrijk component van zure regen.
• In gasvorm kan het derdegraads brandwonden veroorzaken.
• Inhaleren kan tot de dood leiden.
• Het levert een belangrijke bijdrage aan corrosie.
• Het verlengt de remweg van auto's.
• Het is aangetroffen in tumoren van terminale patiënten.

Een student vroeg aan 50 mensen of ze, met kennis van deze eigenschappen, vonden dat Dihydrogen Monoxide verboden zou moeten worden.

Drieënveertig van de ondervraagden waren voor een verbod, zes wisten het niet zeker en een van de ondervraagden wist dat deze chemische stof niets meer en minder is dan ons broodnodige water (H2O)!

Wat hiermee wordt aangetoond is dat de manier waarop je zaken verwoordt mensen een volkomen verkeerd beeld kan geven, of een onduidelijke referentiekader creëert. We laten ons gemakkelijk gek maken door wetenschappelijke babbels. Lees hier een uitvoeriger artikel en hier een (Engels) clipje over "environmental hysteria." Een goede herinnering om altijd ons eigen huiswerk te doen voordat we ons ergens een mening over vormen.

Eer belangrijker dan goed of fout

De Irakees die in Zierikzee zijn kinderen vermoordde en vervolgens de hand aan zichzelf sloeg is een gevolg van de blindheid van onze rechterlijke macht voor de ernst van de eerwraak. Waar onze rechterlijke macht het principe van goed en fout hanteert overstijgt eerwraak dit, in onze ogen, ethisch juister en betere principe. Integratie is tweerichtingsverkeer en zolang onze rechters vanuit hun eigen culturele referentiekader de wereld en mensen beoordelen, blijven dit soort tragische gebeurtenissen bestaan. Ik wil niet zeggen dat wanneer andere culturele waarden in ogenschouw worden genomen eerwraak niet meer zal gebeuren. Maar als een rechter zich bewust is van het overheersende belang van eer in andere, niet Westers culturele modellen, zal deze alles in het werk stellen om de veiligheid van de potentiële slachtoffers te waarborgen. Misschien moet ik training in interculturele intelligentie aan onze vaderlandse rechterlijke macht aan gaan bieden...
De vraag is namelijk niet of we wel met anderen culturen willen samenleven, dat station is al lang gepasseerd, maar vooral hoe je dat zo effectief mogelijk doet.

Ik schaam me regelmatig voor mijn Nederlanderschap. Een samenleving die zoveel tolereert en iedereen de ruimte wil geven maar blind blijft voor de ruimte die de ander opeist, is kortzichtig, hautain, daarbij haar superioriteit koesterend.

Het is interessant dat in het Genesis verhaal het belang van schaamte die bedekt moet worden in eerste instantie duidelijker naar boven komt drijven dan het idee van schuld. Een van de eerste acties die de Here God onderneemt is de schaamte van Adam en Eva bedekken. Dat zegt wel wat over het belang daarvan. Ja, ze waren heel erg fout en die fout resulteerde in schaamte, het totale verlies van eer.

Eerherstel vinden we in Christus en daarom hebben wij een boodschap voor onze buren uit andere culturen waarin eer en schaamte prevaleert. De wraak is aan God, en niet aan ons. Christus bedekt onze schaamte en God zal oordelen over goed en kwaad: "Zalig hij, die waakt en zijn klederen bewaart, opdat hij niet naakt wandele en zijn schaamte niet gezien worde" (Openbaring 16:15)

"Wreekt uzelf niet, geliefden, maar laat plaats voor de toorn, want er staat geschreven: Mij komt de wraak toe, Ik zal het vergelden, spreekt de Here" (Romeinen 12:19).

Meer aardbevingen; komt Jezus terug?

Evangelische christenen zien in iedere aardbeving een bevestiging dat we in de laatste dagen leven en dat Jezus nu toch wel snel zal terugkomen. Daarbij wordt gerefereerd aan de laatste hoofdstukken van o.a. het Matteüs evangelie waarin Jezus de voorspelling doet dat in de laatste dagen het aantal aardbevingen toe zal nemen. Maar is het nu ook daadwerkelijk zo dat er meer aardbevingen plaatsvinden. Volgens de wetenschap is dat niet het geval. Is dat nu slecht nieuws voor de Evangelicalen? Ik weet het niet (heb het niet gemeten) maar ik denk het wel. Het verlangen naar recht en gerechtigheid is gerechtvaardigd maar is niet het exclusieve recht van de christen; de hele wereld is in barensnood en het verlangen naar recht en gerechtigheid universeel.

Hoe moeten we de passages uit het Matteüs evangelie dan lezen? Er zijn er die geloven dat het meeste waar Jezus op doelt al geschiedenis is (preteristen), culmulerend in de uiteindelijke vernietiging van Jeruzalem in het jaar 70.

De gedachte dat het hollend achteruit gaat met deze wereld is ook niet bijster actueel. De 'verkillende liefde' waar Jezus het over heeft is altijd actueel geweest. Moord, doodslag, begeerte, hebzucht is van alle eeuwen. Hier is het laatste woord nog lang niet over gezegd. Dat is aan God. De betreffende hoofdstukken houden ons echter bij de les, verhoeden dat we in slaap sussen en houden de opdracht om de wereld in te gaan om discipelen te maken levend.

Een duidelijker scheiding?

Gelezen: John MacArthur waarschuwt dat de kerk niet moet trouwen met de cultuur: pleeg geen ontucht met de wereld. Lees het artikel hier als je geïnteresseerd bent in de achtergrond voor onderstaande reactie.

Het "afscheiden van cultuur" is een contradictio in terminus. Het impliceert de illusie van een Bijbelse of een Koninkrijks cultuur, het idee van een enige juiste cultuur. Ieder mens is een product van de cultuur waarin hij of zij opgroeit. Om cultuur gelijk te stellen aan ontucht met de wereld is iets wat ik van een Bijbelleraar zoals MacArthur niet verwacht. Midden in de Godloze Grieks/Romeinse cultuur bracht Jezus zijn boodschap van liefde en demonstreerde deze door met hoeren, belastinginspecteurs en ander gespui te eten en te drinken. Om onze omgang met de wereld te beperken tot de (mondelinge) verkondiging van het Evangelie met niet gelovigen is een ernstige en gevaarlijke onderwaardering van die blijde boodschap. De transformatie die deze blijde boodschap teweegbrengt vindt zijn uiting in meer dan verkondiging; in cultuur: kunst, muziek, poezie, dans, filosofie, enz..

MacArthurs oproep tot een duidelijker scheiding is niets minder dan een oproep tot een sterkere isolatie en polarisatie waarbij de kans dat onze doelgroep ons in onze cocons op komt zoeken alleen maar kleiner wordt en de kans dat wij de wereld ingaan om die boodschap van het evangelie op een cultureel aansprekende manier te communiceren nog meer verschrompeld.

Ik begrijp MacArthur's oproep ook niet helemaal. Ik heb heel wat van zijn boeken gelezen en zijn kennis van de Bijbel is groot. Misschien heeft het te maken met het feit dat hij Amerikaan is en spreekt vanuit een achtergrond waarbij de christenen een meerderheid en een machtsblok vormen.

Ik heb vrienden die de Heer hartstochtelijk liefhebben en volgen. Ze bidden keurig vijf keer per dag en kleden zich overeenkomstig de culturele norm (ja, ook de islam is meer cultuur dan religie). Ze zijn of alleen, of hebben een aantal gelovige vrienden die verspreid wonen over een groot gebied. Ze hebben geen bunker of kubus waarin ze op zondag samen kunnen komen. Misschien maar goed ook. Die kubussen en bunkers scheppen alleen maar een grotere verwijdering. Nee, ze leven tussen de mensen en staan midden in de cultuur. Wat onderscheidt hen dan? Dat kan maar een ding zijn: de liefde!

Vervloekte aarde

De enige reden waarom ik een spa in de de aarde zou steken is om mijn tuin te verfraaien; in het licht van de ontwikkeling van de mensheid een volkomen zinloze bezigheid. Enkele jaren geleden heb ik ietwat eerzamer spitwerk verricht toe ik samen met de buurman aan een solide scheiding tussen zijn en mijn erf werkte. Aangezien het laatste slechts betekenis heeft in een geïndividualiseerde samenleving en niets bijdraagt aan de groei van "gemeenschap" valt dat ook onder de categorie zinloze bezigheden. Ik mag er rugklachten en blaren aan overhouden, de enige die de vrucht ervan geniet ben ik: meer privacy en meer kleur in mijn leven.

Toen Adam en Eva uit Gods tuin werden gejaagd, werd ook de aarde vervloekt en zou Adam in het vervolg in het "zweet zijns aanschijns" die aarde moeten bewerken.
Niet om zijn tuin te verfraaien of een knus privé plekje te creëren maar als bittere noodzaak om te overleven. Dat moet vreselijk zwaar zijn geweest. Lamech klaagt er over en noemt zijn zoon Noach, daarbij de wens uitsprekend dat deze "zal ons troosten, hij zal onze moeizame arbeid verlichten, het werk op de akkers die de Heer vervloekt heeft"(Gen. 5:29).

Ik ben een boek aan het lezen waarin o.a. het leven in Europa in de tiende en elfde eeuw wordt beschreven. Over hoe mensen stierven van de honger omdat de oogst was mislukt en over de grenzeloze uitbuiting van de armen door de adel en de kerk. Over het laatste is weinig positiefs te melden; de arrogantie, pretentie, ambitie en het geweld van en door de katholieke kerk is ten hemel schreiend. De grote, imposante kathedralen waar we ons vandaag aan vergapen zijn gebouwd met het bloed en het zweet van burgers die geen stem in het geheel hadden. Zich verheffende stemmen konden rekenen op de toorn en de straf van de kerk. Een leven was niets waard en de kerkleiders dachten over hemel en hel te kunnen beschikken.

Ook vandaag zijn er miljoenen die dagelijks geconfronteerd worden met een vervloekte aarde en de bittere strijd om een schamel bestaan. Afgelopen week was er een documentaire op tv over een groepje Britten dat een aantal weken in Azië aan de slag gaat. Werken op een rijstveld en in een kippenslachterij. Werken voor een hongerloon. Voor miljoenen een harde realiteit. Waarom dat hongerloon? Omdat wij in het rijke Westen niet meer willen betalen voor onze kipfilet en snelkookrijst. Het begint bij uitbuitende grootgrondbezitters en grootgrutters die zoveel mogelijk consumenten willen paaien tegen een zo laag mogelijke prijs, daarbij hun marktaandeel vergrotend en veiligstellend.

Ach, voordat deze blog te lang wordt, de gemiddelde bezoeker blijft ongeveer 30 seconden, moet ik afronden. Een pleidooi voor Fair Trade en duurzaamheid? Ook dat worden meer en meer holle, betekenisloze begrippen. Bedacht vanuit goede en gezonde ideologieën verworden deze langzaam maar zeker tot een door dezelfde grootgrutters in stand gehouden illusie van "eerlijkheid."

Vervloekt is de aarde!

Ik bid vandaag voor hen die door mijn hang naar, en vermeende recht op comfort en goedkope consumptieartikelen, in sloppenwijken leven en zichzelf en hun gezinnen ternauwernood kunnen onderhouden. Voor hen die vooral om mijn welbevinden hun spa in de grond steken. Ik bid ook om vergeving voor mezelf en mijn medewesterlingen. "Heer wees ons genadig. Help ons om dit verhaal niet met goedkope verontschuldigingen weg te wuiven maar bewuste consumenten te zijn die bereid zijn om meer te betalen om anderen iets meer ruimte te geven."

Alleen zijn

"Wie gemeenschap wil zonder alleen te zijn, valt in de leegte van de woorden en gevoelens, wie alleen zijn zoekt zonder gemeenschap komt om in de afgrond van de ijdelheid, wordt gek van het met zichzelf bezig zijn en raakt in vertwijfeling" (Bonhoeffer, Een woord voor elke dag, Ten Have, Baarn, 1995, 114).

Bonhoeffer beschrijft hier op treffende wijze een paradox. Een groeiende groep gedesillusioneerden verlaat de kerk en ondervindt deze paradox aan den lijve. Deel uitmaken van een gemeenschap betekent dat, ondanks alle pogingen om inhoud en betekenis aan die gemeenschap te geven, men zich in toenemende mate ergert aan de lege woorden en gevoelens. Men zoekt iets diepers en bestaande gemeenschappen lijken daarin niet te kunnen voorzien.

Als men besluit om die gemeenschap de rug toe te keren, komt men in een alleen zijn terecht dat nog veel erger is. In eerste instantie mag men dat wellicht als een bevrijding ervaren maar deze vorm van alleen zijn breekt de mens op den duur op. We zijn namelijk geschapen om in gemeenschap te leven en te bewegen, hoe onvolmaakt deze ook is. Onder de diepste woorden en gevoelens bevindt zich uiteindelijk toch weer leegte. Dus moet men een keuze maken: of ik neem genoegen met het deel uitmaken van een onvolmaakte gemeenschap waarbij ik me inspan om mijn eigen woorden en gevoelens zoveel mogelijk diepte te geven, waarbij ik me nog steeds regelmatig onbegrepen zal voelen, of ik kies voor een vorm van alleen zijn die resulteert in pijnlijke en dodelijke eenzaamheid.

Het is een paradox. Zometeen ga ik naar de bijeenkomst waar een paar honderd man poogt om gemeenschap te zijn. Onder de oppervlakte worstelen velen met het gebrek aan inhoud die ze ervaren.

De gemeenschap maakt ons wie we zijn. Omdat die gemeenschap onvolmaakt is, zijn wij dat ook; onze pogingen om tot ware gemeenschap te komen zijn op zijn mist schamel te noemen. Daarom is de plaats van Christus zo belangrijk. Abstracte begrippen als "in hem zijn en blijven" nodigen uit om daar vlees en been aan te geven. Daar ben ik al meer dan 30 jaar mee bezig en het blijft een van de moeilijkste missies in het christenleven: volkomen geborgen zijn in Hem alleen. Dat is de inhoud waar we naar op zoek zijn. Als je dat vindt is alleen zijn nooit meer eenzaam.

Tijd die korter lijkt te duren

Een uur is nog altijd een uur maar naarmate ik ouder word verandert de beleving van dat uur. Kon een uur vroeger uren duren, tegenwoordig is een uur in ongeveer een kwartier voorbij. Verveelde ik me vroeger wel eens en had ik geen idee wat ik met die zeeën van tijd moest doen; verveling bestaat voor mij al jaren niet en regelmatig wens ik dat ik tijd had waar ik niets mee wist te doen. Gewoon 'zijn', of zo.

Had ik vroeger aan een Bijbeltekst en een gedachte voldoende om even snel een preek in elkaar te draaien, tegenwoordig lijkt iedere preek een missie, een bevalling. Al mijn voorbereidingen ten spijt; iedere preek doet tekort aan de grootheid van God terwijl het juist de bedoeling is om die grootheid breed uit te meten. Ik denkt dat de woorden en de gedachten te klein. Denken en spreken zijn niets meer dan wanhopige pogingen om zaken die te groot zijn te bevatten en weer te geven.

Morgen heb ik wat plaatjes in mijn preek. Maar geen enkel plaatje voldoet helemaal. Ook beelden schieten tekort. Het zoeken naar betere beelden, woorden en gedachten is tijdrovend en frustrerend. Ondanks alle zoeken in een snel krimpende tijd, is het resultaat dat ook betere beelden, woorden en gedachten nog steeds te klein zijn. In dat spanningsveld ga ik morgen toch maar weer dat podium op, hopende dat de ontvangers en vertalers van de beelden, gedachten en woorden me vergeven voor mijn schamele pogingen om die grootheid van God zichtbaar, tastbaar te maken.

Zinloze waarschuwing

Als je aankomt op Bristol International Airport en je naar de uitgang begeeft kom je bovenaan de (rol)trap een gele zuil tegen waaruit de volgende waarschuwing klinkt: "Welcome to Bristol Airport, please mind the stairs." Is dit een grap of wat? Misschien handig voor slechtzienden of voor mensen die voor het eerst met het fenomeen "trap" worden geconfronteerd. Voor frequente reizigers is het een glimlach oproepende ontmoeting met een locale culturele expressie. Ik kan me zo voorstellen dat een overijverige beambte iets dergelijks heeft bedacht als gevolg van een trauma uit zijn of haar jeugd; als vijfjarige is de beambte eens flink van de trap gevallen en is zich vanaf dat moment bewust van het feit dat er nergens gewaarschuwd wordt voor trappen en is op een persoonlijke missie om die ernstige tekortkoming recht te zetten.

Of Bristol Airport heeft misschien een claim aan z'n broek gekregen nadat een passagier van de trap was gevallen. De claim werd toegekend omdat de vliegveldautoriteiten hadden verzuimd om passagiers te waarschuwen voor het naderende gevaar.

Of, misschien ziet Bristol het als een gebaar van zorg: wij geven om onze passagiers en om te voorkomen dat bezoekers aan Bristol hun verkenningstocht beginnen met het bezoek aan de eerste hulp waarschuwen we ze vast voor het naderende gevaar. Zo'n verzuim kan een slachtoffer tegenwoordig miljoenen opleveren.

Wat er ook achter zit, het blijft ludiek. Het is net zoiets als waarschuwen voor een boom die iedereen al op een kilometer afstand ziet.

Na een lange dag in Edinburgh en een late vlucht naar Bristol toverde het in ieder geval een glimlach op het gezicht van ondergetekende vermoeide reiziger. En aan Bristol beginnen met een glimlach op je gezicht is niet echt verkeerd en wordt vast door de luchthavenauthoriteiten gewaardeerd.

Kastelen en beelden

Adam Smith, Sir Walter Scott en vele andere zijn voor eeuwig vastgelegd in steen. Als je van kastelen en kathedralen houdt en doedelzakgejengel als achtergrondmuziek geen probleem vindt, moet je Edinburgh verkennen.

De rechtvaardige Noach

Het blijft voor mij een mysterie omdat het idee haaks staat op de gedachte dat er in geen enkele mens iets goeds zou wonen: hoe kwam Noach aan zijn goede, voorbeeldige leven, zijn rechtschapenheid en zijn nauwe verbondenheid met God? Waar was zijn rebellie? Waar waren zijn kleine foutjes? Was er echt niets op hem aan te merken, zoals bij de rijke jongeling die in alles God gehoorzaamde maar nog een ding miste?

Wat me vooral verbaast is dat dit gebeurd terwijl er nog geen sprake is van Godsopenbaring, in de zin van "stenen tafelen", voorschriften, wetten, enz.

Maar misschien zit daar juist de kneep. De wet doet zonde kennen. Het ontbreken van een wet, of een verbond waarin rechten en plichten zijn omschreven, pleit de potentieel schuldige bij voorbaat vrij; er is immers geen grond voor een aanklacht.

Wat we weten van Noach is dat hij de instructies van de Heer nauwkeurig opvolgt wanneer hij de ark gaat bouwen. daarin zie ik iets van zijn houding naar God toe.

Hoe dan ook, het blijft frappant, bijzonder, interessant, opvallend, uniek, geweldig, en nog meer van dat soort superlatieven. Hij voldeed aan de eis; hij was rechtvaardig.

Vandaag naar Edinburgh. Dit keer heb ik een cameraatje bij me. het is een mooie stad en ik zie er naar uit om er wat rond te lopen voordat ik twee van mijn teamleden ontmoet voor een diep, uitvoerig, serieus, noodzakelijk, gevoelig, waarschijnlijk boeiend, verhelderend en verduidelijkend gesprek. Vanavond door naar Bristol waar ik mijn nieuw gevonden mentor ontmoet.

Kennis van goed is toch prima?

Stel je voor dat je in een voortdurende staat leeft van het niet kennen van goed en kwaad? Ik kan het me moeilijk voorstellen omdat ik er voortdurend mee bezig bent. Het kennen van goed en kwaad stelt mij namelijk in staat om te oordelen. En daar ben ik goed in. In zijn algemeenheid zijn christenen heel erg goed in oordelen. Sommigen verzachten en rechtvaardigen het door te zeggen dat ze niet oordelen maar slechts beoordelen.

De kern van Adam en Eva's zonde was dat ze dat wilden hebben wat helemaal niet voor hen bedoeld was. Ze wilden als God zijn, kennende goed en kwaad. Op het moment dat ze Gods gebod overtraden, werden ze ingeleid in de wereld waarin goed en kwaad heersen. En daar konden ze niet mee omgaan. Schaamte, schuld, angst, jaloezie,;begrippen waar ze geen enkele ervaring mee hadden, beheersten nu hun leven. Sinds die tijd zit iedereen op zijn eigen troontje en doet de hele dag niet anders dan (be)oordelen, inclusief zichzelf.

Christenen, die door het verzoenend offer van Christus in staat worden gesteld om dat te doen wat bij Gods oorspronkelijke ontwerp hoorde, namelijk Hem liefhebben boven alles en de naaste als zichzelf, lijken daar echter niet al te veel tijd voor te hebben. Het oordelen komt nog altijd gemakkelijker dan het liefhebben.

Opnieuw, ik lees vaak de reacties op de CIP bijdragen, verbaast het me hoe gelovigen elkaar voor rotte vis uitmaken, beledigen en menen te moeten overtroeven met kennis van het Woord of directe woorden van God. Het maakt me verdrietig. Er is maar weinig liefde te vinden in de reacties.

Waar ik me over verbaas is de haat die uit sommige berichten spreekt, met name waar het gaat om onze houding naar Moslims toe en sommigen het opnemen voor de heer Wilders. Volgelingen van Jezus die PVV stemmen, ik kan het me maar moeilijk voorstellen. Wat is er mis met de boodschap van Christus, die de norm van het elkaar liefhebben introduceerde en daarvan zelf het ultieme voorbeeld was?

Om de woorden van de apostel Paulus te parafraseren: "ook al heb ik 100% gelijk maar heb geen liefde, dan ben ik nog minder dan een volle vuilniszak" (vrij naar 1 Kor. 13).

We zijn niet geschapen om kennis van goed en kwaad te hebben. Als die kennis er niet zou zijn en alleen Gods oorspronkelijk ontwerp zou gelden, dan konden we maar een ding en dat is elkaar van liefhebben met ons hele hart.

Illustratie: Hans Holbein (1497-1533), Adam und Eva

(S)preken is zweten

Of het nu kwam door de zes uur die ik door wind en regen in mijn auto door het land ploegde, ik weet het niet maar feit is dat ik zowel gisterenochtend in Notter als gisterenavond in Veenendaal na m'n overdenking geen droge draad meer aan mijn shirt kon vinden.

Iemand vertelde me eens dat ze het gevoel had dat ik die preekjes zo maar uit m'n mouw schud. Niets is minder waar. Het mag dan de beleving van de toehoorder zijn, het is uiteindelijke de som van een boel denk- schrijf- en schrapwerk.

Als het nu een lezing zou zijn waarbij je nauwkeurig het script volgt, kan ik me voorstellen dat je het droog houdt. Maar een script is alleen maar een uitgangspunt. Er gebeurt zoveel meer. Er is een publiek en dat moet je mee zien te nemen in je verhaal. Dat vraagt om voortdurende alertheid. Dan heb je nog de Heilige Geest. Welke kant wil Hij op? Moet het script aan de kant? Dat laatste overkomt me nogal eens en dan wordt het best wel spannend.

De grootste uitdaging is ten eerste om zover mogelijk weg te blijven van abstractie; het verhaal vertellen alsof we er zelf bij waren; het hier en nu gebeurt en wij de hoofdrolspelers zijn. Ten tweede moet je duidelijk in je hoofd hebben waar je wilt dat de mensen over nadenken als ze later op de dag aan de sudderlapjes en sperziebonen zitten. Als je die twee goed voor elkaar hebt, haalt je publiek het meeste eruit en is het elke zweetdruppel dubbel en dwars waard.