Nieuwsbrief December 2025 - smartphone editie

View this email in your browser Nieuwsbrief en algemeen gemopper, December 2025 Terugblikkers; je kent ze wel. Mensen die zich tot in de kleinste details gebeurtenissen, hoogte- en dieptepunten herinneren en dan ook nog kunnen vertellen wat voor impact dat op hun leven heeft gehad. Leef ik te oppervlakkig of neem ik te weinig tijd om te reflecteren? Mijn terugblikgehalte is laag. Albanië? Nee, daar was ik nog nooit geweest. Een collega meende daar echter anders over te denken en verzekerde me dat ik er wel degelijk was geweest. Hij had mij opgehaald van het vliegveld dus je zou zeggen dat hij recht van spreken had. Het duurde weken voordat het kwartje viel; ik was er inderdaad vijf dagen geweest. De meeste mensen kunnen zich nog wel herinneren welke landen ze ooit bezocht hebben. De laatste jaren ben ik op mijn reizen daarom een dagboek gaan bijhouden. Of ik mijn 65ste verjaardag wilde vieren, vroeg dochterlief. Daar moest ik even over nadenken en besloot dat het misschien goed was om dat stipje op het levenspad met wat kleur te omcirkelen. Ik houd wel van feestjes maar ben niet zo heel erg vierderig. De belangrijkste motivatie om ja te zeggen? Mijn beide ouders hebben de 65 niet gehaald. Het is voor mij dan ook bijzonder en ben dankbaar.  Fragment uit mijn reisdagboek Vroeg vertrokken (7:15) naar Bayview Family Church in Toronto, wat twee uur rijden is. Langs Gord en Ruth Abraham om pijnstillers te halen, een praatje en een kop koffie. Niet te druk op de weg op zondagochtend en kwam een uur voor de dienst aan in Bayview om bij te praten met de voorganger en staf. Dit voelt als familie. Het welkom en de vertrouwdheid na 25 jaar relatie met deze kerk voelen als een warme denken. Ik word niet beschouwd als gastspreker, maar als een vriend van de kerk. Voelt goed. Sprak over gebed: Hoeveel is het ‘alles’ wat Jezus zijn leerlingen belooft als ze daarom ‘in Zijn naam vragen’? Na de samenkomst meegenomen voor een lunch. Zo’n 14 leden, jonger en ouder, besloten aan te schuiven. Het was een goed feest. Als je wat onderzoek doet naar de talloze uitleggingen over de uitspraak van Jezus dat we alles (kunnen) krijgen van God, als we erom vragen in Zijn naam (Johannes 14), dan roept dat zomaar het beeld op van God als gokkast; als je er maar lang genoeg muntjes in blijft gooien zul je op een dag de jackpot winnen. In het taalgebruik binnen de evangelische bubbel lees en hoor je frasen met de volgende strekking: “Als meer mensen meer zouden bidden, vasten, proclameren, geloven; dan kan God niet anders, dan moet Hij wel leveren want Hij heeft het beloofd.” Grotesker kan ook. Op een website over bidden las ik als antwoord op de vraag ‘Hoe moeten we bidden’: Bidt specifiek…. Als je bidt om bijvoorbeeld een fiets zeg dan welke kleur, welk merk en met hoeveel versnellingen. Als je dan de fiets ontvangt, weet je ook zeker dat het van God komt en kun je Hem daar de eer van geven.” Wat zou het mooi zijn als we God wat meer onze kant op konden buigen, manifesteren, of eisen. Gelovigen doen hun best om de woorden uit de hemel te verbinden met het leven in het hier en nu met alle drama, blijspel, voor- en tegenspoed, overwinningen en nederlagen. Dat is een dynamisch proces waarbij ruimte noodzakelijk is om mysterie, verbazing, paradox, beweging, geloof en ongeloof een plek te geven. De menselijke neiging om de woorden van God te beperken tot slechts één uitleg getuigt van een haast ziekelijke arrogantie. De joodse wijzen zeiden al dat de Thora 70 gezichten heeft. De mens doet zichzelf, God en zijn Woord dramatisch tekort als slechts één gezicht wordt gezien. Als je bij ons aanbelt en de deur gaat niet binnen tien seconden open is de kans groot dat Martha drie verdiepingen hoger aan het schilderen is. Onvermoeibaar en vrijwel altijd vol met ideeën en inspiratie. Het gebeurt wel dat ze midden in de nacht in haar atelier op zolder te vinden is; kon ze weer niet slapen omdat ze op een idee lag te broeden. Fragment uit mijn reisdagboek Vannacht afschuwelijke pijn in mijn been (ja, de ischias is in alle hevigheid teruggekomen). Het lijkt erop dat liggen pijnlijker is dan lopen of zitten. Hoe dan ook, ik ben de nacht doorgekomen en stond om 5:30 op; genoeg is genoeg. Wat gelezen in Rabbi Jonathan Sacks’ “Lessons in leadership” en een paar van zijn lezingen op de website bekeken. Het is verfrissend om zijn interpretatie van de Hebreeuwse bijbel te horen en te lezen. Het wekt een nieuwe en frisse wens op om het Oude Testament (zo noemen protestanten en katholieken de Hebreeuwse bijbel) te bestuderen en helpt me de rode draden te zien. Verlossing, vergeving, een nieuwe start, de oorsprong en ontwikkeling van de moraal en ethiek; het staat er vol mee. Boerenmarkt op vrijdag in Port Colborne, dus ik wist dat mijn vrienden van de Jehova’s getuigen daar zouden staan. Ze herkenden me meteen van eerdere bezoeken en we hadden een constructieve uitwisseling van ideeën, vragen en wat nog meer. Ik vroeg hen wat hen motiveert om dit week na week, jaar in, jaar uit te doen. Een van hen antwoordde: “de liefde voor God en de liefde voor mensen; en natuurlijk Matteüs 29:18.” Ze nodigden me uit om deel te nemen aan een zaterdagdienst in de Koninkrijkszaal. De toenemende ‘virtualisering’ van ons werk gaat mij persoonlijk niet in de koude kleren zitten. Meer en meer vinden trainingen, vergaderingen, coaching en mentoring plaats vanuit mijn werkkamer. Fijn dat het allemaal kan maar ik mis het daadwerkelijk samenkomen in een echte ruimte. Het leidt tot een groeiend gevoelde afstand tot onze missie en de verschillende teams waar ik deel van uitmaak, tot aan onverschilligheid toe. Niet goed. De curry en roti avonden bij ons thuis maken een hoop goed. Het is zo bemoedigend om naar elkaars verhalen te luisteren! Kom gerust eens lang. Stuur een mail en we geven je enkele opties.  Een terugblikje op het afgelopen jaar. Dankbaar voor elkaar, de kinderen en kleinkinderen. Ook voor de trouwe (financiële) ondersteuning door velen van jullie. Het leven van giften vind ik nog steeds lastig en iedereen jaar blijft een uitdaging om voldoende middelen te zien binnenkomen. Echter met 38 jaarblikken achter ons die steeds gevuld bleken mag een voorzichtige vooruitblik ons het vertrouwen geven dat het gewoon goed komt.  Dit jaar ben ik meer werken gaan lezen van enkele rabbijnen (bijv. Heschel, Sacks, Visotsky). Hun inzichten, interpretaties en filosofieën zijn zeer inspirerend. Ik wil deze paar woorden over vriendschap van Jonathan Sacks delen: De intellectuele geschiedenis van het Westen en het feit dat het christendom al vroeg meer Hellenistisch dan Hebreeuws werd, heeft ertoe geleid dat mensen gingen denken dat het hoofddoel van religie is om informatie over te brengen (over de oorsprong van het universum, wonderen, leven na de dood, enz.). Dat verklaart het conflict tussen religie en wetenschap, openbaring en rede, geloof en demonstratie. Dit zijn valse tegenstellingen. Het jodendom heeft fundamentele overtuigingen, dat zeker, maar het gaat in de basis over iets heel anders. Voor ons is geloof de verlossing van eenzaamheid. Het gaat om relaties – tussen ons en God, ons en onze familie, ons en onze buren, ons en ons volk, ons en de mensheid. Het jodendom draait niet om de eenzame ziel. Het gaat over de banden die ons met elkaar verbinden en met de Auteur van alles. Het gaat, in de hoogste zin, over vriendschap.  De Logos Hope komt naar Nederland. In het vaarschema staat dat, onder voorbehoud, het schip van 19 Mei tot 2 Juni, 2026 aan de kade in Scheveningen te vinden zal zijn. Zet het in je agenda en plan een bezoek aan het schip. Sinds Operatie Mobilisatie de Logos Hope in 2009 in de vaart nam, bezochten al bijna 11 miljoen mensen het schip. Je bent van harte welkom om de boekenmarkt of het café te bezoeken, of een van de vele programma’s en conferenties bij te wonen.  De Logos Hope, samen met de Doulos Hope doen havens aan om kennis, hulp en hoop te brengen en nemen een belangrijke plek in ons wereldwijde werk in om levende gemeenschappen van Jezus volgelingen te zien ontstaan. We zijn altijd op zoek naar mensen die voor korte of langere tijd hun steentje bij willen dragen. Doe eens gek en ga eens STEPpen. We wensen jullie bijzondere Kerst toe. Moge Gods genade je de kracht en vastberadenheid geven om vast te houden aan je geloof. Jan & Martha Contact & Meer   Jan en Martha den Ouden West-Sidelinge 270, 3042 CX  Rotterdam Tel: 010-5115979 of  0642742705 Email: Jan Email: Martha Blog: Jandereiziger.blogspot.com/  Giften kun je (aftrekbaar) overmaken op NL13 RABO 0114 2329 38 van OM Nederland in Nijkerk. Vermeld: Jan den Ouden. Regel je gift online Stuur een gift via Paypal Copyright © 2025 Life Direction, All rights reserved. You are receiving this email because you opted in via our website. Our mailing address is: Life Direction West-Sidelinge 270 Rotterdam, Zh 3042CX Netherlands Add us to your address book Want to change how you receive these emails? You can update your preferences or unsubscribe from this list.

Een wel heel smalle weg

Gisteren was ik weer aan het uitstellen. Meestal als ik aan een nieuwe, wat grotere taak begin, zoek ik allerlei excuses om niet te hoeven beginnen. Ik ga bijvoorbeeld mijn bureau opruimen, schrijf een blog (of twee) of ga boeken afstoffen. Daar blader ik dan meteen maar even door. Zo blies ik de stof af van John Bunyan's "De Christen- en christinnereis naar de eeuwigheid". Ik heb een mooi exemplaar; de ongewijzigdde herdruk (1975) naar de uitgave van 1868. Om het uitstel wat verder op te rekken besloot ik tot een reflectie/kritiek op het boek. De illustratie in deze blog is één van de 100 zwart wit platen waarvan het boek rijkelijk is voorzien. Ik heb AI gevraagd er een cartoon van te maken in kleur.

John Bunyan’s "De Christen- en christinnereis naar de eeuwigheid" geldt als een iconisch werk binnen de christelijke literatuur en wordt vaak gepresenteerd als een spirituele gids voor nieuwe gelovigen (mijn moeder gaf me een pocketuitgave op mijn 18e verjaardag en lange tijd is de in het boek geportretteerde mannelijke hoofdrolspeler, Christen, mijn mimese* geweest). De bijbehorende beeldtaal, zoals de bekende poster die de brede en de smalle weg visualiseert, draagt een krachtige symboliek uit: de brede weg representeert wereldse geneugten, terwijl de smalle weg staat voor een leven dat exclusief gericht is op God en het hemelse einddoel. Deze tegenstelling impliceert een spirituele reis die gekenmerkt wordt door afzondering, ascese en een rigide focus op het persoonlijke zielenheil.

Deze voorstelling van het geloofsleven weerspiegelt een vorm van geestelijk individualisme waarin de pelgrim zijn sociale relaties—met partner, kinderen en gemeenschap—ondergeschikt maakt aan zijn persoonlijke verlossing. Bunyan’s Christen sluit zich letterlijk af voor de roep van zijn gezin, wat wordt gepresenteerd als een daad van geestelijke heldhaftigheid. Deze benadering roept vragen op over de balans tussen persoonlijke toewijding en relationele verantwoordelijkheid binnen het christelijk ethos.

Hoewel de metafoor van de pelgrimstocht een waardevolle spirituele oriëntatie biedt—gericht op zingeving en bestemming—dreigt zij, in Bunyan’s interpretatie, de bredere roeping van de gelovige in de wereld te marginaliseren. De Bijbel getuigt immers van een geïntegreerd leven waarin liefde voor de naaste, toewijding aan het gezin, arbeidsethos en maatschappelijke betrokkenheid fundamentele uitingen zijn van navolging van Christus. Door deze dimensies impliciet te associëren met de ‘brede weg’, lijkt Bunyan een reductie van het christelijk leven tot een innerlijke, geïsoleerde reis te bepleiten.

Deze eenzijdige spiritualiteit weerspiegelt zich ook in de wijze waarop veel westerse gelovigen de Schrift benaderen: via de lens van de Persoonlijke Pastorale Toepassing (PPT), waarbij de vraag centraal staat wat de tekst betekent voor het individu, los van bredere sociale of ecclesiale contexten. Dit individualisme versterkt het idee dat het geloof primair een privéaangelegenheid is tussen ‘God en mij’.

Tegenover deze benadering staat een groeiende beweging van gelovigen wereldwijd die de ‘kokervisie’ van het geïsoleerde pelgrimageleven afwijzen. Zij zoeken naar manieren om hun geloof relevant te maken in een wereld die geconfronteerd wordt met sociale, ecologische en morele crises. Voor hen is de smalle weg geen pad dat zich onttrekt aan de wereld, maar een levensstijl die zich juist midden in die wereld manifesteert—door dienstbaarheid, opofferingsgezindheid en liefdevolle betrokkenheid.

In dit licht verdient Bunyan’s werk een herinterpretatie. Niet om de kernboodschap van toewijding en volharding te verwerpen, maar om deze te herijken binnen een theologie die het Koninkrijk van God niet slechts als toekomstig einddoel ziet, maar als een realiteit die reeds hier en nu gestalte krijgt. De smalle weg is dan niet de route van religieuze afzondering, maar van belichaamde navolging in het dagelijks leven—waar de gelovige ingaat en uitgaat en weide vindt (Joh. 10:9), onder de hoede van de Herder.

*Over de mimese schijf ik binnenkort een aanlat blogs

🎵 Psalm 42 en skinny jeans: een ontmoeting tussen traditie en trend

Een goede vriend van mij heeft buren die lid zijn van een traditionele protestantse kerk. Ze zijn best vriendelijk, maar over hun geloof praten ze niet zo makkelijk. Dat hebben ze van huis uit niet echt geleerd. Toch gebeurde er iets bijzonders toen ik bij hen op bezoek was.

Ze hebben een zoon die zwaar gehandicapt is. Hij heeft dag en nacht zorg nodig, kan niet zien en heeft moeite met leren. Maar wat hij wél kan, is indrukwekkend: hij kent bijna alle 150 berijmde psalmen uit zijn hoofd. En hij is altijd vrolijk.

Ik vroeg hem wat zijn favoriete psalm was. “Psalm 42,” zei hij. Dus ik begon te zingen:

’t Hijgend hert, der jacht ontkomen,
Schreeuwt niet sterker naar ’t genot
Van de frisse waterstromen,
Dan mijn ziel verlangt naar God...
Ja, mijn ziel dorst naar den HEER;
God des levens, ach, wanneer
Zal ik naad'ren voor Uw ogen,
In Uw huis Uw naam verhogen? (Vers 1, er zijn er nog 6) 

Zodra ik begon, zong hij meteen mee. Hij kende het hele vers. Dat raakte me. Het deed me denken aan vroeger, toen we op de basisschool elke week een psalm uit ons hoofd moesten leren. Op maandagochtend moesten we die dan opzeggen aan de juf of meester. En ja, dat telde mee voor je rapport!

Veel van die psalmen ben ik vergeten, maar zodra je er eentje inzet, komt de tekst en melodie vanzelf weer boven drijven. Het zit ergens diep opgeslagen.

Later sprak ik met de buurvrouw over muziek in de kerk. Ze snapte niet waarom sommige kerken steeds nieuwe, hippe liedjes willen. Ze zei: “Ik red me prima met de Psalter.” En eerlijk? Ze heeft een punt. Als je goed kijkt naar de inhoud van veel moderne kerkliedjes, is het soms lastig om een boodschap te bespeuren die verder gaat dan een claim op vrijheid, overwinning, emotioneel welbevinden en abstacte ideeën die de nodige fantasie vergen om ook maar enig aanknopingspunt te vinden met de rauwe werkelijk van het leven.

In de traditionele kerk zie je ook dat de dominees zich nog kleden zoals vroeger: netjes, ingetogen, met een boodschap van respect en eerbied. Dat is geen toeval, daar zit een gedachte achter.

Aan de andere kant heb je de ‘vrije’ kerken. Daar draait het meer om vrijheid, authenticiteit en een losse sfeer. Maar ook daar zie je trends. De moderne prediker? Die herken je meteen: ultra skinny jeans met gaten, een hoodie, sneakers en een stoppelbaardje. Voilà, het uniform van de jonge, moderne, vrije prediker. Ze zijn echter minder vrij dan ze menen te zijn.

Iedere stroming heeft z’n eigen stijl en verhaal. Maar soms, zoals bij die jongen en Psalm 42, zie je dat deze oude woorden ongevoelig zijn voor trends, generatie op generatie houvast bieden en oude en nieuwe narratieven verbindt.