Je zit erbij, je zingt een of twee keer mee, je kijkt ernaar en na enkele minuten wordt het een een beetje surreëel. Toen ik uiteindelijk in de blessuretijd op het podium mijn overdenking mocht afleveren kon ik me nog maar moeilijk concentreren. Het is al even gelden en ik weet niet meer precies wat ik als inleiding op de preek heb gezegd maar volgens mijn dochter kon ik het niet laten om "er wat van te zeggen." Ik kan me zo voorstellen, mezelf een beetje kennende, dat ik iets in de geest van "ik denk dat ze na twee keer zingen boven wel hoorden." De betreffende groep bestaat al jaren niet meer en de gelovigen hebben hun weg gevonden naar kalmere, of onstuimigere wateren.
Hoe dan ook, (onnodige) herhalingen wordt als de grootste preekergernis beleefd. Ik ben me ervan bewust dat ik me er zelf regelmatig aan schuldig maak. Als ik me gewoon aan mijn tekst houd, is er niets aan de hand. Maar nee, hoor. Meneer moet zo nodig allerlei zijweggetjes inslaan zodat het voor niemand meer duidelijk is waar het ook alweer over ging. Dus terugspoelen en een stukje herhalen. Meer voor mezelf dan voor de luisteraar. Ik was immers het spoor bijster en moest me herpakken. Om er weer "in te komen" doen we een stukje van de preek over. En dat allemaal in de kostbare tijd die de luisteraar heeft opgeofferd.
Maar misschien lijdt de herhaler aan een vorm van dyspraxie; een stoornis bij het verwerken van informatie die vroeger "minimal brain dysfunction" werd genoemd. Dit kan gevolgen hebben voor spraak:
- Voortdurend praten en zichzelf herhalen. Sommige lijders hebben moeite met het organiseren van inhoud en volgorde van hun verhaal.
- Onduidelijk spreken en het niet kunnen uitspreken van sommige woorden.
- De spraak kan een oncontroleerbare toonhoogte, volume en snelheid hebben.
Ik denk dat dit niet de voornaamste oorzaak is. Misschien heeft het meer te maken met de psychologische behoefte van de mens om gehoord te willen worden. Of wordt herhaling misschien aangewend om de gevonden waarheid tot het brein en hart van iedere individuele bezoeker te laten doordringen? Mischien heeft herhaling een functie voor de prediker zelf: "als ik het nog een keer luid en duidelijk zeg, ga ik het zelf misschien ook geloven."
Het kan ook in het verlengde van onze opvoeding liggen. Diep vanuit de krochten van ons geheugen horen we de woorden van onze moeders en vaders: "Waarom moet ik altijd alles drie keer tegen je zeggen voordat je luistert?" Een keer iets zeggen werkt niet en dat weten uit eigen ervaring.
Ik dwing mezelf meer en meer om te schrappen en stel de vraag wat ik weg kan laten om in twintig minuten helder en duidelijk te zeggen waar ik "normaal gesproken" in onduidelijker vorm en met herhalingen veertig minuten over doe. Het publiek zal me erkentelijk zijn en we zijn allemaal eerder bij de koffie. Daar scoor je pas echt punten mee.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten