19 april 2010

Een onverwachte wending

Waar Abram en Sarai het heft in eigen handen namen, komt God het slachtoffer tegemoet. Vrijwel rechteloos kon Hagar niets anders doen dan haar bazin gehoorzamen en met de man van haar baas het bed delen. De daaropvolgende zwangerschap met aanhangende emoties en rivaliteit leiden ertoe dat Hagar, diep gekrenkt en vernederd, het veld ruimt.
In haar daaropvolgende vlucht en moeite komt de engel van God haar tegemoet en doet haar een overweldigende belofte: Ga terug naar je baas! In haar teruggaan ligt de belofte van talrijke nakomelingen besloten, zo talrijk dat ze niet te tellen zijn.
Zou de zaak hiermee opgelost zijn? Wie weet komen we Hagar en Ismaƫl in een volgend hoofdstuk weer tegen.
In het spanningsveld tussen vertrouwen op God en eigen verantwoordelijkheid zijn er altijd gevolgen op het horizontale, intermenselijke vlak. Als je het verhaal van Abram, Sarai en Hagar leest, is er veel herkenning
In het "gedoe" dat ontstaat zijn er winnaars en verliezers. De winnaars zijn vaak de machtigen, de (invloed)rijken, en trekken de kanslozen en rechtelozen meestal aan het kortste eind. Maar juist in dit oerverhaal van menselijke dimensies komen we God tegen die niet lijdzaam of passief toekijkt maar op lijkt te komen voor hen die we als slachtoffers kunnen beschouwen. De gevolgen van onze keuzes zijn echter voor ons om te dragen.
God stuurt Hagar terug naar de plek waar het begon, de enige plek waar de angel die de rivaliteit tussen haar en Sarai aangepakt kan worden. Hij "hoopt" dat ze tot verzoening kunnen komen. Zegt Hij hier dat weglopen geen zin heeft? Het lijkt erop. Weglopen kan, maar daarmee is het intermenselijke probleem niet opgelost. Teruggaan naar een ongewenste, vervelende en vernederende situatie is pijnlijk maar tegelijk de enige manier om tot een mogelijke blijvende oplossing te komen.
Dus gaat Hagar terug. Dappere meid!

Heimkehr der Hagar - Pietro da Cortona 1637

2 opmerkingen:

  1. rijst de vraag waarom je opeens een hekel krijgt aan je baas...Je noemt haar dapper, maar het zijn de consequenties van haar eigen daad.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. In hoeverre was het haar eigen daad? Een slavin in rechteloos. Ze had natuurlijk kunnen weigeren om het bed met Abram te delen, dan had het verhaal een andere wending gekregen.
    Ze is dapper in de zin dat ze terugkeert naar de bron van het conflict waar miljoenen anderen hun conflicten uit de weg gaan door nooit naar de bron van dat conflict terug te keren en aan te pakken. In onze wereld verwordt het vaak tot een op afstand naar elkaar wijzen en verwijten maken. Ik kom dit in mijn werk helaas maar al te vaak tegen.

    BeantwoordenVerwijderen